Aromatik dhe antioksidant, çaji është gjithmonë një zgjedhje e mirë, qoftë për të shoqëruar mëngjesin tuaj, apo për ta konsumuar pasdite dhe pas darkës.
Në fakt, tani edhe në supermarket ka shumë varietete dhe ngjyra të ndryshme, çaj i bardhë, çaj i verdhë, etj., të cilat mund të kënaqin edhe konsumatorin më kërkues.
Rëndësia e ngjyrës
Ngjyra e çajit jep më shumë informacion sesa mendojmë, për origjinën, shumëllojshmërinë dhe metodat e përpunimit të tij. Për shembull, çaji i bardhë është një nga më pak të përpunuarit dhe për këtë arsye ruan një aromë të ëmbël dhe frutash.
Çaj i zi
Edhe pse është një nga çajrat më të përpunuar, sepse gjethet e tij lejohen të oksidohen plotësisht, është një nga më të njohurit, pa të cilin nuk ka shtëpi. Ka nivele të larta të kafeinës, por një sasi të vogël katekinash dhe fotokimike dhe kontribuon në menaxhimin e peshës.
Në fakt sipas një studimi të vitit 2016, polifenolet e çajit të zi ishin më efektive se ato të çajit jeshil. Është i famshëm për vetitë e tij anti-inflamatore, pasi ka nivele më të larta të theaflavinave, përbërës që kanë mbrojtje të fortë antioksiduese.
Çaji jeshil
I njohur që nga kohërat e lashta e deri më sot për antioksidantët që përmban, është padyshim më i shëndetshmi dhe më i dobishëm nga të gjithë. Çaji jeshil ndihmon në rritjen e metabolizmit dhe imunitetit, ka nivele të ulëta të kafeinës dhe ndihmon në rregullimin e niveleve të sheqerit në gjak dhe kolesterolit.
Përveç kësaj, sipas një studimi të vitit 2020, katekinat e tij kontribuojnë në parandalimin e kancerit, pasi ato neutralizojnë radikalet e lira të azotit dhe oksigjenit në trupin tonë dhe reduktojnë inflamacionin.
Po kafeina?
Shumë njerëz mendojnë se çaji nuk përmban kafeinë, por ky është një mit. Faktorët që mund të ndikojnë në sasinë e kafeinës janë temperatura e ujit në të cilin përgatisim çajin, pasi uji i ftohtë kontribuon në lirimin e më pak kafeinës, si dhe koha që do ta lëmë në ujë.
Megjithatë, çaji i zi ka nivelet më të larta të kafeinës, kështu që nëse doni ta kufizoni atë, nuk është një zgjedhje e mirë. E njëjta gjë vlen edhe për çajin jeshil, i cili natyrisht përmban nivele më të ulëta të kafeinës. Një zgjedhje e mirë nëse jeni duke kërkuar për një pije pa kafeinë është rooibos, kamomili ose sherebela.
Ku ndryshojnë çajrat?
Varietetet e ndryshme
Edhe pse të dyja vijnë nga e njëjta bimë Camellia sinensis, shpesh përdoren varietete të ndryshme. Për shembull, çaji jeshil prodhohet pothuajse ekskluzivisht nga Camellia sinensis var. sinensis, kultivuar në Kinë dhe vende të tjera aziatike. Çaji i zi, prodhohet gjithashtu nga Camellia sinensis var. assamica, e kultivuar në Indi. Përveç këtyre dy varieteteve kryesore të bimës, ka edhe nga ato që kultivohen në vend prej dekadash për të qenë të përshtatshëm për prodhimin e një lloji të caktuar çaji.
Rajoni i origjinës
Në disa raste çaji i zi ose jeshil është lidhur me rajone të veçanta. Për shembull, çaji jeshil rritet më së shpeshti në Kinë dhe Japoni, ndërsa çaji i zi kryesisht në Kinë dhe Indi, me disa varietete mjaft të njohura si Assam dhe Darjeeling. Në të njëjtën kohë, çaji i zi prodhohet edhe në vende të tjera aziatike, duke përfshirë Nepalin dhe Vietnamin.
Metoda të ndryshme përpunimi
Niveli i oksidimit të gjetheve të çajit jeshil dhe atij të zi është i ndryshëm, pasi pas vjeljes gjethet e freskëta trajtohen ndryshe. Procesi që i jep këto karakteristika është oksidimi, gjatë të cilit ndodh fermentimi.
Për sa i përket çajit të zi, gjethet e tij oksidohen plotësisht, ndërsa te çaji jeshil, për të shmangur oksidimin e gjetheve, ose piqen lehtë ose zihen në avull.