Fernando António Nogueira Pessoa lindi në Lisbonë, 13 qershorin e vitit 1888, nga Madalena Pinheiro Nogueira dhe Joaquim de Seabra Pessoa, kritik muzike për një gazetë lokale. Babai i tij vdiq në vitin 1893. Nëna e tij bashkohet në një martesë të dytë, në vitin 1895 me komandantin Joao Miguel Rosa, konsull portuguez në Durban: Fernando e kalon kështu rininë, në Afrikën e Jugut.
Në kontinentin e zi Fernando Pessoa plotëson të gjitha studimet deri në provimin pranues në Universitetin e Cape Town. Kthehet në Lisbonë, në vitin 1905, për t’u regjistruar në kursin e filozofisë të Fakultetit të Arteve: pas një aventurë katastrofike editoriale, gjen punë si korrespondent për anglisht dhe frëngjisht për kompani të ndryshme tregtare, punë që do ta vazhdojë gjithë jetën. Më 1913, ai filloi të bashkëpunojë me revistat “A Aguia” dhe “Portugalia Futurista”, ku boton shkrime të rëndësishme kryesisht për romantikët angleze dhe Baudelaire; aktivitetin letrar në prozë dhe poezi të shkruar në gjuhën angleze, e filloi kur ishte ende student në Universitetin e Cape Toën.
Nga viti 1914, shfaqet me emra të tjerë (heteronime): Alberto Caeiro, Ricardo Reis dhe Álvaro de Campos. Janë autorë fiktivë (ose pseudoautorë), të cilët kanë personalitetin e tyre: “Krijuesi” i tyre është quajtur ortonim. Tek Pessoa i periudhës së fëmijërisë paraqitja e karakterit të parë imagjinar ishte ajo e Chevalier de Pas, përmes të cilit, i shkruan letra vetes, siç thuhet në letrën heteronime në Casais Monteiro.
Në vitin 1915, me Mario de Sá-Carneiro, Almada Negreiros, Armando Cortes-Rodriguez, Luis de Montalvor, Alfredo Pedro Guisado dhe të tjerët, Pessoa boton revistën avangardë “Orpheu”, që përfshin përvojat futuriste, pauliste dhe kubizmin; revista do të jetëshkurtër, megjithatë ngjall polemika të mëdha letrare në mjediset portugeze, duke hapur perspektiva të reja për poezinë portugeze.
Pason një periudhë kur Fernando Pessoa tërhiqet nga interesa të fshehta që kanë thellësisht ndikim në veprën e tij. Në vitin 1920 fillon aventura sentimentale e jetës së poetit. Emri i saj është Ophelia Queiroz, punonjëse në një nga kompanitë e import-eksportit, për të cilat punon Fernando Pessoa. Pas një ndërprerjeje prej disa vitesh, marrëdhënia konsolidohet në vitin 1929.
Në një intervistë me një gazetë në kryeqytet në vitin 1926, pas grushtit ushtarak që i jep fund republikës parlamentare dhe i hap rrugën regjimit salazarian, Fernando Pessoa fillon të shpjegojë teoritë e tij të “Perandorisë së Pestë”, që konsiston në profecitë e Bandarras (këpucari i Trancoso) shkruar në gjysmën e parë të shekullit XV; sipas këtyre profecive mbreti Don Sebastian, i nisur për të vdekur në 1578, në Betejën e Alcazarquivir, do të kthehet me trupin dhe shpirtin për të krijuar një regjim të drejtësisë dhe të paqes. Kjo është “Perandoria e Pestë”, ku Portugalia është e paracaktuar. Kjo perandori do të ishte thjesht kulturore dhe jo ushtarake apo politike, si perandoritë klasike të së kaluarës.
“Mensagem” (Mesazhi) është titulli i vetëm mbledhjen e poezive në portugisht përgatitur personalisht nga poeti i publikuar në vitin 1934, mori çmimin e qeverisë prej 5.000 escudos. Vepra përfshin shkrimet në teologji, okultizëm, filozofi, politikë, ekonomi, si dhe disiplinat e tjera.
Pas një krize në mëlçi, shkaktuar me sa duket nga abuzimi me alkoolin, Fernando Pessoa vdiq në një spital në Lisbonë, më 30 nëntor 1935. Ndërsa gjatë jetës, Pessoa kishte ushtruar pak ndikim, ai do të imitohet gjerësisht nga poetët e gjeneratat e mëvonshme.
Të gjitha letrat e dashurisë janë
qesharake.
Nuk mund të ketë letër dashurie pa qenë
qesharake.
Edhe unë kam shkruar në kohët e mia letra dashurie,
si të tjerat, qesharake.
Letrat e dashurisë, nëse kanë dashuri,
duhet të jenë
qesharake.
Por pas së gjithash
vetëm ata që nuk kanë shkruar kurrë
letra dashurie
janë
qesharakë.
Të ishte të paktën ajo kohë kur shkruaja
pa dashur t’ia di
letra qesharake
dashurie.
E vërteta është se sot
kujtimet e mia
për ato letra
qesharake janë.
(Të gjitha fjalët e lëmueta,
si të gjitha ndjenjat e lëmueta,
janë natyrisht
qesharake.)
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Jam historian tragjiko-komik”
“Besoj se çdo njeri ka lindur i talentuar”
