Ai ishte në pension kur Lufta e Parë Botërore shpërtheu, duke jetuar një jetë të qetë me studimet e tij të historisë ushtarake, por kur ai mori thirrjen, ai u kthye për të fituar triumfe mahnitëse, mori komandën e ushtrisë gjermane, dhe u bë një legjendë e vërtetë e gjallë, Paul von Hindenburg.
Paul Ludvig Hans Anton von Benekendorf von Hindenburg, lindi në një familje junkerësh, një anëtar i aristokracisë së pronave që formuan elitën sociale, politike dhe ushtarake të shtetit Prusian, ai i përvetësoi vlerat konservatore të klasës së tij dhe ndoqi një karrierë ushtarake.
Duke u bashkuar me rojet Gardën e Këmbësorisë Prusiane, si një oficer i ri në 1865, ai u zotua me betimin standard se do të ishte “një ushtar i ndershëm, i patrembur, i përkushtuar ndaj detyrë dhe i ndershëm”.
Nuk ka dyshim se si Hindenburgu e pa veten gjatë gjithë jetës së tij. Ai përjetoi në radhë të parë ngjarjet dramatike që krijuan Perandorinë Gjermane, duke shërbyer në luftërat fitimtare të Prusisë kundër Austrisë dhe Francës dhe duke dëshmuar shpalljen e mbretit të Prusisë si perandor (Kaiser) të Gjermanisë në Versajë në 1871, në fund të Luftës Franko- Prusiane.
I njohur si i fortë, i aftë dhe i besueshëm, ai bëri një karrierë të suksesshme përgjatë katër dekadave në ushtrinë e kohës së paqes, por gjithnjë i mungonin emërimet më të larta.
Në vitin 1911, ai doli në pension – jo për shkak të “fërkimit profesional ose personal”, por në përmbushjen e “detyrimit për të bërë rrugë për oficerët e rinj”.
Pas shpërthimit të Luftës së Parë Botërore në gusht 1914, të gjithë oficerët e pensionuar prisnin thirrjen për t’u kthyer në shërbim. Për Hindenburgun, ajo erdhi tre javë pas luftës. Shtabi i Përgjithshëm gjerman kishte vendosur që Erich Ludendorff, i cili e ishte dalluar në rrethimin e Liçges, ishte njeriu i duhur cili mund të përballonte situatën kërcënuese në Frontin Lindor.
Ludendorfi u emërua në Prusinë Lindore, ku ai do të merrte përsipër Shef Stafi. Ai kishte nevojë për një komandant ushtrie për t’i shërbyer.
Hindenburg jetonte në Hanover, në rrugën hekurudhore që Ludendorffi do të merrte nga Belgjika. Në mbrëmjen e 22 gushtit, ai u informua se ai do të merrte komandën e Ushtrisë së Tetë. Në orën 4 të mëngjesit, ai u bashkua me trenin e Ludendorfit në stacionin e Hanoverit, veshur me një uniformë të vjetër prusiane, veshja e vetme ushtarake që ai zotëronte. Brenda një jave, Ushtria e Tetë kishte fituar Betejën e Tannenbergut.
Hindenberg dhe Ludendorff do të ishin një palë e pandashme në komandën ushtarake dhe pushtetin politik gjatë katër viteve të ardhshme. Së bashku, ata ngritën fushata të mëdha kundër rusëve dhe luftuan një luftë të gjatë dhe të zjarrtë të pushtetit kundër Shefit të Shtabit të Përgjithshëm Erich von Falkenhajn. Së bashku ata udhëhoqën Komandën e Lartë që zhvilloi përpjekjet e luftës gjermane nga rrëzimi i Falkenhajnit në gusht të vitit 1916 deri në rënien përfundimtare të Gjermanisë në vitit 1918.
Megjithëse ishin të ndryshëm në sfondin shoqëror dhe kishin personalitete të kundërta, ato përputheshin në mënyrë të përkryer me qëndrimet dhe mendimet. Duke ardhur nga një shtresë e ulët shoqërore, Ludendorff e kishte bërë veten të respektuar dhe të papëlqyer për ambicjet e tij agresive dhe inteligjencën e pamëshirshme. Dinjiteti prusian i Hindenburgut dhe qetësia e paepur ishin petëzimi i përsosur për energjinë dhe abrazivitetin nervor të Ludendorfit.
Të dy burrat ndanin pikëpamjet tipike të nacionalistëve gjermanë. Hindenburgu ishte antisemit dhe i konsideronte socialistët – një pjesë e konsiderueshme e popullsisë gjermane – si një kërcënim potencial për përpjekjet e luftës. Ai mbështeti pastrimin e popullsisë sllave nga territoret rreth Baltikut dhe zëvendësimin e tyre nga kolonët gjermanë.
Ai hodhi poshtë nënshkrimin e paqes vetëm me përjashtim të kushteve që do të përfshiheshin në kontrollin e përhershëm gjerman: Franca verilindore dhe Belgjika dhe dominimit gjerman të Evropës Qendrore dhe Lindore. Në këto çështje Hindenburgu dhe Ludendorff ishin një. Në aspektin e imazhit publik, ishte Hindenburg i cili e zëvendësoi Kaiserin e lënë anash si qendër të patriotizmit të kohës së luftës. Ai u bë objekt i një kulti personaliteti, i cili u ushqye nga propagandistët gjermanë.
Prej gushtit 1916, emri i tij u shtua në nisma të mëdha të tilla si Programi Hindenburg për të mobilizuar shoqërinë gjermane për luftë totale dhe linjën Hindenburg për fortifikimet përgjatë Frontit Perëndimor.
Ludendorfi përgjithësisht merrej me ushtrimin e vërtetë të fuqisë në partneritet mes tij dhe Hindenburgut, qoftë në planifikimin dhe ekzekutimin e fushatave ushtarake apo në përcaktimin e politikës strategjike, por Hindenburgu ishte shumë më tepër se një njeri pasiv pas.
Ai mori përgjegjësinë për të gjitha vendimet që përfundimisht çuan Gjermaninë në katastrofë, nga miratimi i luftës së pakufizuar të nëndetësëve në vitin 1917 e deri tek në Ofensivat me shkallë të gjerë të Pranverës në Frontin Perëndimor në vitin 1918.
Ndërsa Ludendorffi erdhi pranë krizës nervore pasi pozita gjermane u shpërbë në tetor 1918, Hindenburgu mbeti i qetë, duke mbështetur pranimin e një armëpushimi për shkak të mungesës së ndonjë alternative.
Kur Ludendorf u detyrua të jepte dorëheqjen, Hindenburg qëndroi në detyrë duke shkaktuar një dëmtim mes mardhënies së tyre që nuk la vend për rikuperimin e mardhënies së tyre të mëparshme 4 vjeçare.
Në teori, një monarkist, por pa ndonjë respekt të madh personal për Kaiser Vilhelmin, ai kryesoi abdikimin e Kaiserit dhe kalimin në një republikë gjermane.
Hindenburgu kurrë nuk e humbi mbështetjen e popullit gjerman. Imazhi i tij si një ushtar i nderuar mbijetoi, ndërkohë që ndihmoi në zhvendosjen e fajit për humbjen e vendit tek socialistët dhe hebrenjtë, të cilët dyshohet se therën ushtrinë në shpinë. Pas luftës, ai u bind që të kthehej për herë të dytë në pension në 1925 për të qëndruar si kandidat i krahut të djathtë për presidencën e Republikës së Veimarit dhe u zgjodh.
Popullariteti i qëndrueshëm i Hindenburgut siguroi mbajtjen e presidencës deri me vdekjen e tij në vitin 1934, duke mbikëqyrur rënien e qeverisë demokratike. Ai nuk e pëlqeu Adolf Hitlerin dhe e konsideronte një politikan të rrezikshëm socialist, por u bind që të emërojë udhëheqësin nazist në premtimin se ai mund të kontrollohej nga elita e vjetër. Në parim ai u bë urë midis Prusisë së vjetër dhe Rajhut të Tretë.
Por pavarësisht kësaj njolle të zezë në biografinë e tij nuk mund të mohohet aspak fakti që ai ishte një nga figurat më të mëdha gjermane në Luftën e Parë Botërore por edhe në të gjithë historinë e Gjermanisë.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Gjermania e viteve ’30, kolapsi i “Weimar”
