Pandemia Covid-19 është një krizë e shëndetit publik me pasoja katastrofike ekonomike.
Fondi Monetar Ndërkombëtar dhe Banka Botërore pranojnë se kjo është një krizë e pakrahasueshme dhe asnjë vend nuk do të jetë imun nga ndikimi në rritjen ekonomike, vendet e punës, në shëndetësi dhe jetesë.
Fatkeqësisht, në një kohë kur lidhen udhëheqje dhe administrim, dy fuqitë më të mëdha, Shtetet e Bashkuara dhe Kina, janë angazhuar në një “lojë faji” dhe një betejë narrative, dhe institucione shumëpalëshe si Organizata Botërore e Shëndetit (WHO) ose Banka Botërore nuk mund të mbushin boshllëkun në udhëheqje për të ofruar një qasje më të koordinuar për sfidat.
Shtetet e Bashkuara fajësuan Kinën që fshehu informacionin dhe OBSH-në që e mbështet atë.
Kinezët fajësuan “Perëndimin” për përgjigjen e tyre dhe shpërdorimin e kohës së çmuar që Pekini iu dha për tu përgatitur.
Kina gjithashtu është duke u përpjekur të shfaqet si një shembull, për modelin e saj të qeverisjes dhe aftësinë e saj për të mbajtur situatën nën kontroll. Ajo gjithashtu tregon se njerëzit e saj punuan në mënyrë bashkëpunuese me OBSH për të paralajmëruar të tjerët të përgatiteshin për Covid-19.
Presidenti amerikan Donald Trump, përpiqet t’ia hedhë fajin kujtdo tjetër, për paaftësinë e tij. “Loja e fajit”, që po luhet janë intensifikuar në javët e fundit. Kjo luftë midis SHBA dhe Kinës është me të vërtetë një vazhdim i konflikteve të tjera gjeopolitike të tyre.
Deri më tani, një tjetër fuqi e madhe, evropianët, janë përpjekur të mos përfshihen në rivalitetin SHBA-Kinë, por ka shenja që ata tani po ndiejnë se duhet të kundërshtojnë Kinën.
Diplomacia kineze e maskuar, fillimisht e pritur mirë, tani nuk shihet më si e tillë, pasi propaganda kineze, filloi të shihej si manipuluese.
Për shkak se Pekini perceptohet të ketë mbivendosur dorën e saj me diplomacinë e tij maskë, sulmi kundër Kinës tani po rritet. Josep Borrell, shefi i politikës së jashtme të Bashkimit Evropian, paralajmëroi se Evropa duhet të jetë e vetëdijshme se “ekziston një komponent gjeopolitik duke përfshirë një luftë për ndikim përmes politikës së bujarisë”, dhe se Evropa duhet të jetë e përgatitur për betejën globale të narracioneve.
Evropianët, për shkak të mungesës së tyre të strategjisë koherente ndaj Kinës, janë ende të ndarë strategjikisht se si të sillen me Kinën.
Sidoqoftë, një gjë është e qartë. Një “luftë e përhershme” midis SHBA-së dhe Kinës do të ishte gjithnjë e pakëndshme për Evropën.
Bashkimi Evropian, si shumë të tjerë në Azi, është përpjekur të mos zgjedhë midis SHBA-së dhe Kinës.
Vende të tilla si Gjermania dhe Britania më herët kishin kundërshtuar presionin e SHBA për të ndaluar Huawein plotësisht dhe u përpoqën të arrinin një ekuilibër të shkëlqyeshëm midis aleatit të tyre tradicional SHBA dhe partnerit ekonomik gjithnjë e të domosdoshëm, Kinës.
Sjellja e Trump dhe kritikat për Organizatën e Traktatit të Atlantikut të Veriut dhe BE-së kanë tensionuar lidhjet transatlantike. Disa liderë të BE kanë sqaruar se Evropa nuk mund të mbështetet më tek SHBA.
Në të njëjtën kohë, evropianët janë gjithashtu më të kujdesshëm në lidhje me besimin e tepërt tek Kina në sferën ekonomike. Marrëdhëniet e tregtisë dhe investimeve me Kinën po rishqyrtohen. Kinezët kanë përdorur platformën 17 + 1, për të angazhuar vendet në Evropën Qendrore dhe Lindore, për të ndarë më tej BE-në.
Pjesa më e madhe e strategjisë dhe ndikimit të Kinës në Evropën Jug-lindore dhe Qendrore dhe Lindore është ndërtuar me shpresën se Rruga e Re e Mëndafshtë mund t’i ndihmojë këto vende të jenë si vendet e përparuara të BE-së në veri dhe perëndim. Sidoqoftë, pas pasojave të Covid-19 dhe reagimit në rritje kundër BRI, ndikimi kinez përmes platformës 17 + 1 mund të jetë i mbivlerësuar.
Sesi do të vazhdojnë marrëdhëniet BE-Kinë, varet nga dy faktorë, nëse BE del nga kriza më e fortë ose më e dobët; dhe nëse Trump do të rizgjidhet president i SHBA për katër vjet të tjerë.
Uniteti Evropian është thelbësor për sfidën e menjëhershme të virusit dhe që BE të bëhet një aktor me të vërtetë strategjik në vetvete.
Bota do të jetë më e varfër nëse nuk mund të kemi një Evropë që mund të punojë me partnerë të tjerë si Japonia dhe Azia, të ngrihen kundër unilateralizmit të SHBA-së dhe të vazhdojnë të krijojnë një shkallë të caktuar të multilateralizmit që përfshin bashkëpunimin pragmatik me Kinën.
- Dr Yeo Lay Hwee është drejtori i Qendrës së Bashkimit Evropian, Universiteti Teknologjik Nanyang.
Përkthyer dhe përshtatur nga The Times/ Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
‘Diplomacia e maskave’, si Kina po e bën për vete Evropën Juglindore
“BE-ja nuk po bën garë me ndihmat për Ballkanin”
“Kina është ende Kinë, ekonomia ende ekonomi”
