Frika që sjellin qëndrimet perëndimore ndaj këtij vendi nuk janë zhdukur dhe mund të rishfaqen në çdo moment.
Këto tensione përfaqësojnë një dilemë madhore, shqetësuese për botën, duke pasur parasysh fuqinë ekonomike masive dhe në rritje të Kinës.
Dhe situata sigurisht nuk është ndihmuar nga dështimi i Shteteve të Bashkuara, për të menaxhuar krizën aktuale në mënyrë efektive.
Si në Shtetet e Bashkuara ashtu edhe në Mbretërinë e Bashkuar, udhëheqësit politikë cinikë, kanë përmbysur haptazi kontrollet dhe ekuilibrat kushtetues si kurrë më parë. Për sa kohë që këto rregullime varen nga sjellja e mirëbesimit nga të gjitha palët, ato mund të mos i rezistojnë sulmit.
Për shkak të formimit tim profesional, unë zakonisht u drejtohem çështjeve si marrëdhënia kino-amerikane së pari si makro-ekonomist.
Por si kryetar i Chatham House, unë kam qenë duke e pare ndryshe çështjes, duke marrë parasysh jo vetëm dimensionin ekonomik, por edhe sigurinë, diplomacinë, kulturën dhe faktorë të tjerë.
Një mendim i tillë është vetëm i natyrshëm, dhe unë dyshoj se tashmë është i nënkuptuar në qasjet e qeverive britanike dhe evropiane ndaj Kinës në vitet e fundit.
Por, duke ndjekur këtë kornizë, politikëbërësit duhet t’i bëjnë vetes një pyetje: A është angazhimi i fortë ekonomik më efektiv sesa konfrontimi i paqëndrueshëm në arritjen e ndryshimeve të dëshiruara të politikës në Kinë?
Gjatë pushimeve gjysmë-vjetore të Kinës të Javës së Artë këtë muaj, shumë njerëz kinezë duket se kanë udhëtuar shumë larg brenda vendit pa shkaktuar një valë tjetër të infeksioneve COVID-19.
Megjithatë, kur ua vë në dukje këtë perëndimorëve, ata vënë në dyshim besueshmërinë e të dhënave kineze.
Së shpejti, ne do të kemi të dhëna për rritjen reale të PBB-së në tremujorin e tretë të Kinës dhe shumë analistë presin të shohin një përshpejtim në rreth 5% nga viti në vit. Nëse është kështu, do të ketë arsye të mira për të besuar se Kina po përjeton një rimëkëmbje klasike “në formë V”, duke e vendosur atë në rrugën e duhur për të regjistruar rritje prej 8% në 2021.
Këto janë thjesht parashikime, natyrisht, dhe çdo numër zhvillimesh të paparashikuara mund të ndryshojnë rrënjësisht gjendjen e lojës, siç ka treguar 2020.
Por nëse shifrat aktuale të rritjes janë mjaft të sakta, implikimi është që GDP nominale e Kinës (14.1 trilion dollarë në 2019) do të barazohet me atë të SHBA (21.4 trilion dollarë) më vonë këtë dekadë.
Kjo është e rëndësishme për makroekonominë, por nuk mund të anashkalojmë çështjet e tjera.
Abuzimet e të drejtave të njeriut të Kinës vazhdojnë, veçanërisht në Xinjiang.
Përplasjet në Hong Kong dhe ndërhyrjet në Detin e Kinës Jugore kanë rritur tensionet në të gjithë rajonin, ashtu si Rruga e Re e Mëndafshtë përmes së cilës Kina po ushtron ndikimin e saj në vendet e tjera.
Ata që avokojnë më shumë konfrontim me Kinën duhet të peshojnë gjasat që qasja e tyre të ketë sukses siç synohet, se do të kufizojë rritjen kineze dhe se mund të zvogëlojë mundësitë ekonomike për Perëndimin.
Nëse merren parasysh të gjitha këto rezultate, udhëheqësit perëndimorë mund të vendosin që strategjia ia vlente.
Por nëse rritja e Kinës do të vazhdonte ndërsa mundësitë për Perëndimin u tkurrën, një politikë konfrontimi do të ishte krejtësisht e gabuar.
ytetarët e një vendi do të priren të vlerësojnë mundësitë ekonomike mbi shumicën e çështjeve të tjera. Kjo aksiomë zbatohet po aq për SHBA, MB dhe Evropë sa për Kinë.
Për më tepër, edhe nëse lidershipi i një vendi ende preferon një qasje konfrontuese pasi të ketë marrë parasysh kostot e mundshme, ai do të kishte një shans shumë më të mirë për sukses duke bashkëpunuar me qeveritë e tjera.
Me siguri që diplomacia dhe format e tjera do të shkonin më tej drejt ndryshimit të standardeve të një vendi sesa lufta tregtare.
Nëse ka një ndryshim në udhëheqjen e SHBA-së muajin e ardhshëm, dikush shpreson se do të krijojë bazën për një përpjekje të re në G20 për të ringjallur rendin ndërkombëtar të pasluftës dhe për t’i sjellë qeveritë përsëri në të njëjtën tryezë.
Gjithkush ka një rol për të luajtur për të punuar drejt një të ardhme më të begatë dhe gjithëpërfshirëse.
Jim O’Neill, një ish-kryetar i Goldman Sachs Asset Management dhe një ish-Ministër i Thesarit në Mbretërinë e Bashkuar, është Kryetar i Chatham House.
Përkthyer dhe përshtatur nga Project Syndicate/ Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
‘Lufta tregtare’, më keq se Lufta e Parë Botërore!
“Diplomacia: art i frenimit të pushtetit”
