Pandemi ka ndikuar tepër marrëdhëniet tashmë të mavijosura midis Britanisë dhe Bashkimit Evropian.
Një mosmarrëveshje mbi furnizimet e vaksinave kërcënon të shkatërrojë instrumentet e paqarta të luftës tregtare në ndjenjat delikate kombëtare.
Në orët më të errëta të negociatave për Brexit asnjëra palë nuk e imagjinonte që menaxhimi i zinxhirit të furnizimit do të bëhej kaq shpejt çështje jetë a vdekje.
Në një samit më vonë këtë javë, udhëheqësit evropianë do të diskutojnë një ndalim të mundshëm të eksporteve në MB nga një fabrikë AstraZeneca në Hollandë.
Ekziston zhgënjimi në Bruksel që miliona doza të vaksinave kanë shkuar jashtë shtetit (kryesisht ato Pfizer) dhe asnjëra nuk ka ardhur në kthim. Britania e Madhe përgjigjet se nuk mund të fajësohet për lëvizjen më herët, nënshkrimin e kontratave më të mira dhe në përgjithësi marrjen e veprimit të saj të imunizimit më shpejt.
Deputetët Konservatorë thonë se Brukseli po nxit xhelozinë.
Vaksinimi është diçka që qeveria e Boris Johnson po e bën mirë, dhe BE po rrëmbehet.
Politikanët e Mbretërisë së Bashkuar mbivlerësojnë sa kohë ka kaluar në Bruksel duke menduar për Brexit.
Kulmi i traumës dhe kujdesit erdhi menjëherë pas referendumit. Kishte një fazë ankthi se impulsi separatist mund të ishte ngjitës.
Në samitet e Brukselit, statusi i vendit të tretë të Britanisë është më i rëndësishëm sesa ekonomia e saj G7, vendi i saj i përhershëm në këshillin e sigurimit të KB dhe arsenali i saj bërthamor.
Ata që donin të largoheshin gjithmonë e ekzagjerojnë arritjen e MB si një tregtar solo global, por potenciali përçarës i vendit si një rival tregtar i parkuar në brigjet franceze është mjaft real.
Kjo është arsyeja pse Brukseli bëri një pazar kaq të vështirë për hyrjen në tregun e vetëm.
Për nga madhësia, Britania është shumë e vogël për të qenë e barabartë, shumë e madhe për të qenë klient; jo aq i fuqishëm sa të tregojë vullnetin e tij në negociatat tregtare por mjaft i fortë për të shkaktuar telashe.
Ky është një plan për marrëdhëniet në rënie, të cilën asnjëra palë nuk dëshiron ose nuk di si ta shmangë.
Johnson ka bërë thirrje për një front bashkëpunimi kundër një vale të tretë Covid.
Evropianët kanë mësuar të shpërfillin atë që thotë Johnson dhe të përqendrohen në atë që ai bën. Nëse ai do të ishte serioz në lidhje me një frymë bashkëpunimi, ai, për shembull, nuk do të refuzonte të zbatonte kushtet e plota të marrëveshjes së tërheqjes në Irlandën e Veriut. Partnerët e besueshëm nuk nënshkruajnë traktate me gishta të kryqëzuar.
Nëse kryeministri britanik vlerësonte dialogun e respektueshëm, ai nuk do të kishte refuzuar statusin e plotë diplomatik të ambasadorit të BE-së.
Shumica e qeverive të BE duan një marrëdhënie më të ngushtë me Britaninë. Disa kanë motive ekonomike. Por askush nuk do t’i vendosë marrëdhëniet me një vend të tretë – madje as një mik të vjetër – përpara marrëdhënieve të brendshme të BE-së.
Brexit ishte një kapitull i mbyllur për shumë evropianë kur Britania ende po grindej nëse duhet të ecte përpara.
Diplomatët dhe zyrtarët britanikë u admiruan për sjelljen e pragmatizmit dhe skepticizmit racional në biseda ku përndryshe do të kishte një teologji pak më shumë integruese. \
Kjo është pjesërisht arsyeja pse Brexit erdhi si një tronditje e tillë.
Si mund të ishte një komb skeptikësh kaq besnikë sa të gëlltiste trillimet e fushatë? Si mundet që një popull pragmatik t’i nënshtrohet një gjëje kaq flagrante jopraktike?
BE e kuptoi shpejt se kostoja për Britaninë ishte padyshim më e madhe dhe më e lehtë për t’u llogaritur për sa i përket tregtisë dhe ndikimit. Dëmi i shkaktuar projektit evropian është më delikat dhe tinëzar. Është një djegie e ngadaltë.
Hidhërimi për ndarjen u kapërcye nga zhgënjimi dhe padurimi gjatë procesit të ndërprerjes së daljes.
Në atë rezultat, fitorja pasuese e Johnson nuk ishte disfata e pro-evropianëve entuziastë, të cilët nuk kishin qenë një forcë kulturore dominante, por asgjësimi i euroskeptikëve racionalë.
Ishte dëbimi i Konservatorëve që mendonin se anëtarësimi ende i shërbente interesit kombëtar.
Zhdukja e atij fisi është një tragjedi për politikën britanike, por është gjithashtu një humbje për pjesën tjetër të Evropës. Dhe kostoja ende nuk është llogaritur.
Rafael Behr është një kolumnist i Guardian
Përkthyer dhe përshtatur nga The Guardian/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Brexit mund të shtyhet”
“Brexit” nuk do të rinegociohet pas largimit të May
‘Britania e Shkëlqyer’ pas Brexit
