Pas gati 16 vitesh në detyrë, partia konservatore e zonjës Merkel, Demokratët e Krishterë, po “rrëzohet”, thonë kritikët – pa ide se si ta mbajmë Gjermaninë të gjallë dhe të pasur në një botë ku modeli i saj industrial dhe i eksportit është i vjetëruar; ku besimi në Shtetet e Bashkuara është dëmtuar; dhe ku Kina është më e vetë-mjaftueshme dhe Rusia më agresive.
Shtylla tjetër tradicionale, Social Demokratët e qendrës së majtë, aktualisht partnerë me Merkel, është në një gjendje edhe më të keqe, si elektorale dhe ideologjikisht.
Të Gjelbrit gjerman po plotësojnë boshllëkun.
Disa mendojnë se ajo mund të drejtojë edhe qeverinë e ardhshme.
“Ata do të jenë pjesë e qeverisë së ardhshme”, tha Norbert Röttgen, një Kristian Demokrat i shquar, në një parashikim të shpërndarë gjerësisht në Gjermani.
Por këta nuk janë të Gjelbrit e Luftës së Ftohtë, një parti radikale e tmerruar nga konflikti midis Bashkimit Sovjetik dhe Shteteve të Bashkuara për një Evropë të ndarë.
Të Gjelbrit tani janë centristë, të etur për pushtet, me vizion të çuditshëm të çështjeve ndërkombëtare dhe se si Gjermania duhet të ndryshojë pa tjetërsuar biznesin e madh.
Kjo gjithashtu do të paralajmëronte një zhvendosje drejt një politike të jashtme më këmbëngulëse në Gjermani, veçanërisht ndaj Kinës dhe Rusisë, pasi politika globale po bëhet një konkurrencë midis idealeve autoritare dhe demokratike.
“Kjo është një parti tjetër, një brez tjetër, një mjedis tjetër dhe një botë tjetër,” tha Sergey Lagodinsky, një anëtar i Gjelbër i Parlamentit Evropian.
“Por përballja me autoritarizmin tani është e qartë,” shtoi ai.
Jana Puglierin, drejtoresha e Këshillit Evropian për Marrëdhëniet e Jashtme në Berlin, tha: “Të Gjelbrit do të vendosin një ekuilibër më të mirë midis ekonomisë dhe të drejtave të njeriut. ’’
Bashkëkryetarët e partisë janë Robert Habeck, 51 vjeç dhe Annalena Baerbock, 40 vjeç, e cila konsiderohet si kandidatja më e mundshme për kancelare.
Zgjedhja pritet të hënën; ajo do të ishte e vetmja grua në garë për të zëvendësuar Merkel.
Drejtuesit e saj argumentojnë se politikat e sakta ekonomike mund të prodhojnë një Gjermani që është dixhitale, moderne dhe neutrale ndaj karbonit, e cila nuk varet më nga prodhimi industrial i modës së vjetër, sado i sofistikuar.
Ata kundërshtojnë Nord Stream 2, tubacionin rus të gazit natyror për në Gjermani që anashkalon Ukrainën dhe Poloninë.
Ata gjithashtu kundërshtojnë marrëveshjen e investimeve të Bashkimit Evropian me Kinën. Ata janë të përkushtuar për bashkëpunimin evropian, promovimin e demokracisë, mbrojtjen e të drejtave të njeriut, dhe aleancën e saj të fortë me Shtetet e Bashkuara.
Ndërsa të Gjelbrit e konsiderojnë qëllimin e NATO-s për shpenzimet ushtarake të 2 përqind të produktit të brendshëm bruto si arbitrar, partia favorizon më shumë shpenzime për të siguruar që ushtria gjermane e dobët është në gjendje të përmbushë përgjegjësitë e saj të NATO-s.
Edhe Röttgen, Demokristian i cili është kryetar i komitetit të politikës së jashtme të Bundestagut, tha se “sado e turpshme për mua, të Gjelbrit kanë qëndrimin më të qartë të të gjitha partive ndaj Kinës dhe Rusisë”.
Ata do të bënin “një partner shumë më realist dhe të preferueshëm për ne në politikën e jashtme”, tha ai.
“Të Gjelbrit Gjerman janë tani një parti pragmatiste centriste,” tha Ulrich Speck i Fondit Gjerman Marshall në Berlin. “Ata duan të jenë pjesë e qeverisë dhe të luajnë një rol të madh, me një fokus në gjelbërimin e ekonomisë. ”
Në Gjermani, të Gjelbrit janë tashmë pjesë e koalicioneve qeverisëse me një larmi partish të tjera në 11 nga 16 shtetet gjermane, dhe sapo u zgjodhën për të drejtuar qeverinë në Baden-Württemberg, ku industria e makinave është e rëndësishme.
Në fakt, argumentoi Arne Jungjohann, një analist politik me Fondacionin Heinrich Böll, të Gjelbrit janë mjaft fleksibël për të shkuar në koalicion me çdo parti, përveç Alternativës së ekstremit të djathtë për Gjermaninë.
Në Britani dhe vendet e Evropës Perëndimore si Franca, të Gjelbrit janë më modestë dhe të majtë, të përkushtuar ndaj mjedisit. Por edhe atje, ata po përfitojnë nga dobësia e partive më të vendosura.
Në gjashtë vende, tha Jungjohann, ata janë tashmë në qeveri. Ata janë pjesë e koalicioneve qeverisëse në Austri, Belgjikë, Finlandë, Irlandë, Luksemburg dhe Suedi.
Në jug të Evropës dhe në Evropën post-komuniste, si në vetë lindjen e Gjermanisë, të Gjelbrit nuk janë një faktor kaq i rëndësishëm, megjithëse janë më të popullarizuar tek të rinjtë.
Një nga problemet kryesore të Gjermanisë është se modeli i saj i suksesshëm ekonomik është bërë një kurth, argumentoi John Kornblum, një ish-ambasador amerikan në Gjermani që jeton ende atje.
Partitë e tjera të themelimit “besojnë se ekzistenca e Gjermanisë varet nga kjo ekonomi e mjeteve e makinerive të shekullit të 19-të”, tha ai.
Të vetmit midis partive kryesore, të Gjelbrit kanë një vizion për një Gjermani që është dixhitale, neutrale ndaj klimës, thellësisht e përkushtuar ndaj Bashkimit Evropian, ndaj vlerave demokratike dhe barazisë gjinore. Një parti që, siç tha Puglierin, beson se e ardhmja nuk është më Mercedes dizel por elektrik Tesla.
Ata duan bashkëpunim të ngushtë me Francën për Evropën, por janë më pak të dashuruar me idetë franceze për një ushtri evropiane.
Ata gjithashtu do të ishin të rreptë në lidhje me mënyrën dhe mënyrën se si forcat gjermane mund të angazhohen jashtë shtetit, .
Por ajo që mund të jetë më e rëndësishmja për Gjermaninë, vuri në dukje Puglierin, është që të Gjelbrit do të prodhonte të paktën debate të reja, të nevojshme për tema të harruara prej kohësh, si politikat ambivalente Gjermane ndaj Kinës dhe Rusisë, e lëre më varësinë e Gjermanisë nga motori i djegies.
“Të Gjelbrit janë shansi i vetëm për të parë ndryshime të vërteta në politikën e jashtme gjermane,” tha ajo. “Ne kemi qenë kaq të orientuar drejt status-quos në vitet e Merkelit.”
Përkthyer dhe përshtatur nga New York Times/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Amerika ia mori kërbaçin nga dora Europës, me ose pa dashjen e saj
Angela Merkel – Sukseset dhe dështimet
‘Pasardhësi i Merkelit’, mik i Rusisë dhe Kinës?
