Pankreatiti biliar ndodh kur gurët e tëmthit zhvillohen në fshikëzën e tëmthit dhe bllokojnë kanalin që të çon përmes pankreasit në zorrët e holla. Gurët e tëmthit zhvillohen nga copa të ngurtësuara të lëngut tretës.
Në përgjithësi, pankreatiti është një gjendje që përfshin inflamacion të pankreasit. Mund të jetë akut ose kronik. Pankreatiti akut zhvillohet shpejt dhe zakonisht zgjidhet brenda disa ditësh me trajtimin e duhur. Pankreatiti kronik zhvillohet ngadalë me kalimin e kohës nga dëmtimi i vazhdueshëm i indeve.
Pankreatiti biliar, i njohur gjithashtu si pankreatiti i gurëve të tëmthit, është shkaku më i zakonshëm i pankreatitit akut.
Cilat janë simptomat e pankreatitit biliar?
Pankreatiti biliar mund të shkaktojë simptoma të tilla si:
dhimbje barku ose dhimbje shpine
të përziera
të vjella
barku i fryrë
urinë e errët
jashtëqitje të zbehtë
verdhëza
kruarje e lëkurës
ethe
Obstruksioni biliar shpesh shkakton dhimbje më të mprehta se shkaqet e tjera të pankreatitit akut. Kjo përfshin një dhimbje të tipit shtrëngues, më shpesh në pjesën e sipërme të majtë të barkut ose në shpinë. Zakonisht arrin kulmin e intensitetit brenda 30 minutave dhe vazhdon për më shumë se 24 orë me një intensitet mjaft konstant.
Çfarë e shkakton pankreatitin biliar?
Gurët e tëmthit shkaktojnë pankreatitin biliar duke u ngecur në kanalin që të shkon nga fshikëza e tëmthit në zorrët e holla përmes pankreasit. Ky bllokim bën që enzimat të mblidhen në pankreas, duke çuar në dëmtim dhe inflamacion të tij.
Rreziku i zhvillimit të pankreatitit biliar duket të jetë më i lartë te njerëzit me gurë në tëmth me diametër më të vogël se 5 milimetra. Në raste shumë të rralla, gurët e tëmthit mund të jenë më të mëdhenj se 5 centimetra, që është rreth 2 inç në diametër.
Çfarë i shkakton gurët në tëmth?
Sipas hulumtimeve, rreziku i pankreatitit biliar tek njerëzit me gurë në tëmth është 7%. Gurët në tëmth formohen kur lengu biliar brenda fshikëzës së tëmthit përmban shumë kolesterol, bilirubinë ose kripëra të pamjaftueshme biliare.
Studiuesit nuk janë plotësisht të sigurt pse ndodhin këto ndryshime. Pankreatiti biliar dhe, si rrjedhojë, gurët në tëmth mund të kenë më shumë gjasa të shfaqen tek:
femrat
njerëz të moshuar
personat me më shumë peshë
individët me kolesterol të lartë
ata që marrin pilula kontraceptive ose zëvendësuese të hormoneve
njerëzit që përjetojnë humbje të shpejtë në peshë
individët me diabet
gratë shtatzënë
Si trajtohet pankreatiti biliar?
Trajtimi i hershëm është i rëndësishëm për pankreatitin akut. Është një ide e mirë që të merrni trajtim për pankreatitin biliar në një spital për të minimizuar rrezikun e komplikimeve dhe që një mjek të vlerësojë shkallën e inflamacionit.
Në spitalin mund të merrni:
lëngje intravenoze (IV) për të trajtuar dehidratimin nëse keni të vjella dhe nuk mund t’i mbani lëngjet
medikamente kundër dhimbjeve dhe antibiotikë nga goja ose nëpërmjet një serumi IV nëse keni një infeksion
një dietë me yndyrë të ulët ose ushqim përmes një linje intravenoze
Ju mund të keni nevojë për një procedurë të quajtur kolengiopankreatografia retrograde endoskopike. Gjatë kësaj procedure, mjekët përdorin një rreze X për të drejtuar një tub të gjatë dhe të hollë poshtë fytit për të hequr gurët e tëmthit.
Heqja e fshikëzës së tëmthit
Mjeku mund të rekomandojë një procedurë të quajtur kolecistektomi për të hequr fshikëzën e tëmthit pasi simptomat e inflamacionit të zhduken.
Ekspertët rekomandojnë heqjen e fshikëzës së tëmthit pas pankreatitit të butë biliar për të shmangur rrezikun e problemeve të tëmthit në të ardhmen.
Megjithatë, ka disa debate se kur duhet hequr fshikëza e tëmthit. Në një studim të vitit 2022, studiuesit zbuluan se koha optimale për heqjen e fshikëzës së tëmthit ishte brenda 8 javëve pas daljes nga spitali për pankreatitin biliar me nekrozë (humbje e furnizimit me gjak që shkakton vdekjen e një pjese të pankreasit).
Shumica e rasteve të pankreatitit biliar janë të lehta dhe zakonisht zgjidhen brenda rreth një jave me trajtimin e duhur. Për të zvogëluar rrezikun e komplikimeve të rënda, është e rëndësishme të kërkoni kujdes mjekësor nëse keni simptoma të pankreatitit biliar.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Jeni prekur nga çrregullimet e zakonshme të pankreasit?
Shenjat që tregojnë probleme me pankreasin
Fuqia e Pankreasit/ Kush vihet më tepër në rrezik
