Këtë javë u publikuan dy dokumente nga dy departamente qeveritare: Komisioni Evropian në Bruksel dhe Departamenti i Thesarit në Uashington. Dokumenti i Komisionit ishte një propozim për “një instrument të ri” që synonte të kufizonte çmimet e tepërta të gazit në Evropë. Dokumenti i Thesarit ishte udhëzim për zbatimin e një politike të kufirit të çmimit ndaj naftës bruto me origjinë nga Federata Ruse. Të dy u kritikuan brenda disa orësh pas publikimit të tyre.
Dy dokumentet përfaqësojnë kufijtë e shumëpritur të çmimeve që janë diskutuar që nga qershori për kufirin e çmimit të naftës në naftën ruse dhe që nga shtatori për kufirin e çmimit të gazit. Asnjë nga rezultatet përfundimtare nuk duket të jetë i kënaqshëm.
Udhëzimi i kapakut të çmimit të naftës nga Thesari i SHBA-së, për shembull, ofron 12 faqe informacioni se si do të zbatohej kufiri, por nuk përmendet në fakt niveli i kufirit. Arsyeja është se është ende duke u diskutuar dhe nuk ka konsensus se çfarë duhet të jetë.
Kufiri duhet të miratohet si nga G7 ashtu edhe nga BE. Meqenëse BE-ja vepron si partneri i tetë në grup, përveç që ka tre anëtarë në vetë G7, SHBA-ja tani po pret që BE të bie dakord për një nivel kufiri. Kjo po rezulton të jetë një sfidë.
Reuters raportoi të enjten se liderët e Bashkimit Evropian nuk kishin arritur të bien dakord për një nivel kufiri, sepse propozimi i G7 për të marrë në konsideratë një interval prej 65 deri në 70 dollarë për fuçi u konsiderua si shumë i ulët për disa anëtarë të BE-së dhe shumë i lartë për të tjerët.
Për të tjerët, si veterineri dhe komentatori i industrisë së naftës në SHBA, David Blackmon, kapaku ishte një shaka – Rusia tashmë po shet naftën e saj në Kinë dhe Indi me çmime në intervalin e propozuar, kështu që kufiri në fakt nuk do të kufizojë asgjë.
Korrespondentja e Energjisë së Inteligjencës së OPEC, Amena Bakr ishte gjithashtu e hapur. Në një postim në Twitter të mërkurën, ajo tha se “Nëse nuk mund të përmbushni diçka, atëherë mos bëni premtime të rreme! BE-ja që kërkon të mbyllë naftën në 65-70 është një shaka. Si do të dëmtojë ky varg çmimi financimin e luftës së Rusisë?” pas së cilës ajo e quajti gamën e propozuar të kapakut pa dhëmbë.
Megjithatë, Bakr tha gjithashtu se nëse ky është niveli për të cilin është rënë dakord “kapaku” i çmimeve, do të ishte dëshmi se BE-ja e ka njohur rëndësinë e sigurisë së energjisë mbi gjeopolitikën. Nëse do të jetë një marrëveshje mbetet e pasigurt, sepse dallimet duket të jenë mjaft domethënëse.
Polonia, për shembull, nuk do të pajtohej me një kufi mbi 30 dollarë për fuçi, ndërsa Qiproja kërkon kompensim për biznesin e transportit që do të humbte për shkak të kufirit. Edhe para se të finalizohet, kufiri rus i çmimit të naftës tashmë është duke u tallur.
Ndërkohë, Komisioni Evropian propozoi një kufi të çmimit të gazit për të gjitha importet në Bashkimin Evropian që u bë menjëherë një objektiv për shaka. Me 275 euro për MWh, çmimi i kufirit është shumë i lartë, sipas disave. Dhe nuk do të shkaktohet as në një rritje çmimi si ajo që BE pa këtë verë, raporton FT.
Propozimi i KE thotë se çmimet e gazit në tregun e BE-së duhet të qëndrojnë në nivelin e 275 eurove për dy javë përpara se të aktivizohet mekanizmi i kufizimit, por FT kujton se edhe këtë verë, kur çmimet u rritën në 300 euro për MWh përkohësisht, ata nuk qëndroi kurrë në 275 euro për MWh për dy javë të tëra.
Kjo është e mjaftueshme për ta bërë kapak të padobishëm, por përveçse është i padobishëm, disa kanë paralajmëruar se mund të jetë i dëmshëm për tregun evropian të gazit. Tregtarët dhe bursat kritikuan Komisionin për rrezikun e shqetësimit të tregjeve të energjisë në kontinent dhe shtyrjen e marrëveshjeve nga bursat transparente në tregun e errët pa recetë.
Kur flitej për kufirin e çmimit të gazit, Federata Evropiane e Tregtarëve të Energjisë tha këtë javë se “edhe një ndërhyrje e shkurtër do të kishte pasoja të rënda, të paqëllimshme dhe të pakthyeshme në dëmtimin e besimit të tregut se vlera e gazit është e njohur dhe transparente”.
ICE, operatori i shkëmbimit, shkoi më tej dhe pretendoi se kostoja e një ndërhyrjeje të tillë do të ishte 33 miliardë dollarë. Kjo është madhësia e pagesave shtesë të marzhit për tregtarët që operojnë në tregun TTF pasi këto pagesa rriten me 80 përqind për shkak të kufirit. Kjo, tha ICE në një memo drejtuar KE-së të parë nga FT, mund të destabilizojë tregun.
Pra, nga njëra anë, G7 po propozon një kufi çmimi për naftën ruse që synon të zvogëlojë të ardhurat e naftës së Rusisë duke e mbajtur naftën të rrjedhë në tregjet ndërkombëtare – një qëllim paradoksal – dhe, nga ana tjetër, KE po propozon një kufi çmimi mekanizëm për çmimet e gazit natyror që ka të ngjarë të mos përdoret kurrë duke pasur parasysh nivelin e çmimit të vendosur për kufirin.
Kjo sigurisht që ia vlen të tallet, por në të njëjtën kohë, kërkohet një vështrim më serioz, sepse të dyja lëvizjet tregojnë të njëjtën histori. Përpjekja për të kufizuar çmimin me të cilin Rusia shet naftën e saj është e rrezikshme dhe ky është një rrezik që nuk ia vlen të merret tani me inflacionin tashmë aty ku është. Përpjekja për të kufizuar importet e gazit natyror në BE është gjithashtu e rrezikshme dhe ky është një rrezik tjetër që nuk ia vlen të merret, veçanërisht kur dimri fillon në Evropë.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga OilPrice.com
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Duhet të shqetësohemi për ushqimin më shumë sesa naftën”
“Kufiri i çmimit të gazit nënkupton ndërprerje të plotë të furnizimit”
“Gaz nga Saharaja, për Evropën”
