Rezerva Federale e SHBA rriti normën bazë për të nëntën herë radhazi – tani ajo është në nivelin më të lartë që nga viti 2007. Pavarësisht krizës bankare, rregullatori nuk bëri pushim në shtrëngimin e politikës monetare për të luftuar inflacionin.
Sistemi i Rezervës Federale të SHBA-së (FED) rriti diapazonin e normës bazë me 0.25 pikë përqindjeje në 4.75-5% në vit. Kjo është norma më e lartë që nga shtatori 2007 dhe rritja e nëntë radhazi. Fed po përdor një hap me 25 pikë bazë për të dytën herë radhazi, ndërsa në vitin 2022 e rriti normën me 75 ose 50 pikë bazë.
Komiteti Federal i Tregut të Hapur (FOMC) theksoi në një deklaratë se sistemi bankar i SHBA është “i fortë dhe elastik”, por pranoi se “zhvillimet e fundit” ka të ngjarë të ushtrojnë presion mbi aktivitetin ekonomik, tregun e punës dhe inflacionin. Se sa i rëndë do të jetë ky ndikim nuk është ende e qartë, tha komiteti, duke shtuar se ai “po i trajton rreziqet inflacioniste me shumë kujdes”.
Në të njëjtën kohë, deklarata nuk përdor më frazën e njohur për përshtatshmërinë e “vazhdimit të rritjes së normës”, vuri në dukje The Wall Street Journal. Komiteti ka shkruar për këtë në tetë deklaratat e mëparshme të normave, por këtë herë vuri në dukje se “disa shtrëngime shtesë monetare” mund të jenë të përshtatshme.
Banka qendrore përballet me një nga sfidat më të mëdha në vitet e fundit: nëse duhet të vazhdojë të rrisë normat për të luftuar inflacionin, apo t’i mbajë ato në stanjacion për të ndihmuar në shuarjen e krizës më të keqe bankare që nga viti 2008,” shkroi WSJ përpara se të shpallte vendimin.
Që në 7 mars, kryetari i Fed Jay Powell bëri të qartë se për të luftuar inflacionin, rregullatori është gati të përshpejtojë ritmin e rritjes së normave nga 25 në 50 pikë bazë. Por gjatë dy javëve të fundit, autoritetet financiare amerikane, sipas Financial Times, “u përballën me pasiguri akute” për shkak të kolapsit më të madh bankar që nga kriza e vitit 2008: Silicon Valley Bank e Kalifornisë dhe Banka e Signature në Nju Jork u mbyllën brenda disa ditësh, përfshirë në 30 bankat më të mira amerikane. Një tjetër bankë rajonale, First Republic, u përball me një dalje depozitash.
Një nga arsyet e problemeve të bankave ishte rritja agresive e normës së Fed në 2022 për të luftuar inflacionin – nga 0-0,25 në 4,5-4,75%. Bankat mbajtën shuma të konsiderueshme aktivesh në obligacione qeveritare dhe në obligacione të mbështetura me hipotekë, vlera e të cilave ra ndjeshëm në sfondin e rritjes së normës. Si rezultat, kostoja e financimit për bankat u rrit, marzhet u ulën dhe ato nuk mund të përballonin daljen e fondeve të klientëve nga depozitat.
Kriza bankare ka gjeneruar diskutime rreth politikës së ardhshme të Fed, vëren FT. Mbështetësit e rritjes së normës thanë se kushtet ekonomike (në veçanti, të dhënat e forta për tregun e punës dhe inflacionin) lejojnë që të mos ndalet shtrëngimi i politikës monetare. Mbështetësit e pauzës argumentuan se duke rritur normën, Fed mund të lëkundë një situatë tashmë të brishtë, e cila përfundimisht mund të çojë në një recesion më të thellë.
Vendimi u ndërlikua nga fakti se ende nuk është e qartë nëse autoritetet kanë bërë mjaft për të shpëtuar sistemin bankar dhe sa serioz do të jetë goditja ekonomike, shkruan gazeta. Fed rishikoi të mërkurën parashikimin e saj për rritjen ekonomike këtë vit dhe vitin e ardhshëm: tani ajo pret që ekonomia amerikane të zgjerohet me 0.4% në 2023, jo 0.5%, siç pritej në dhjetor, por në vitin 2024 – me 1.2% kundrejt asaj që pritej më parë prej 1.6%. Parashikimi i inflacionit për vitin 2023 u rrit lehtë: në fund të vitit ai pritet të jetë 3.3% në vend të 3.1% në parashikimin e mëparshëm.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Banka Qendrore amerikane rrit normën e interesit
A do të arrijë inflacioni në eurozonë një nivel të ri historik?
