Shkencëtarët parashikojnë formimin e “El Niño” këtë verë, një fenomen natyror i motit që nxit nxehtësinë globale mbi mesataren dhe i bën fatkeqësitë natyrore më intensive në disa pjesë të botës.
Një studim i ri zbulon se ka edhe pasoja të forta ekonomike për një El Niño, i cili kërcënon të ngadalësojë ekonominë globale deri në 3 trilion dollarë.
Moti i planetit gjatë tre viteve të fundit është mbizotëruar nga ekstremi i kundërt i El Niños, La Niña, e cila ka pasur një efekt ftohës në glob pavarësisht nga efektet e ndryshimeve klimatike.
Kalimi në El Niño, i cila karakterizohet nga temperatura më të ngrohta se normalja e sipërfaqes së detit në Oqeanin Paqësor lindor, në lidhje me përshpejtimin e ndryshimeve klimatike, do të thotë që një grup i gjerë rreziqesh të përkeqësuara mund të ndodhin. Këto ndikime vijnë me një çmim çuditërisht të lartë, sipas studimit, i cili u botua në Science në mes të majit. Deri në fund të shekullit, ciklet e El Niño mund të nxisin një humbje ekonomike të madhe prej 84 trilion dollarësh.
“El Niño është më i kushtueshëm nga sa e kemi menduar,” thotë Christopher W. Callahan, një kandidat për doktoraturë në Kolegjin Dartmouth në New Hampshire dhe një nga autorët e studimit. “Arsyeja kryesore për këto kosto të larta është se efekti i El Niño është i vazhdueshëm. Ai godet dhe zgjat për një kohë.”
Studiuesit analizuan dy cikle të mëparshme El Niño në 1982 dhe 1997. Ata zbuluan se në pesë vitet pas secilit prej atyre El Niños, fenomenet e motit ulën rritjen ekonomike globale me 4.1 trilion dollarë dhe 5.7 trilion dollarë .
Mekanizmat me të cilët cikli i motit ndikon në zhvillimin ekonomik janë të ndryshëm, sepse ndikimet e El Niño ndryshojnë sipas rajonit.
Në Amerikën e Jugut, për shembull, Callahan thotë se ai dhe kolegët e tij zbuluan se reshjet ekstreme të shiut të nxitura nga El Niño përmbytin infrastrukturën dhe çojnë në dëme financiare që zgjasin me vite – rindërtimi i infrastrukturës së dëmtuar është shpesh një proces shumëvjeçar. Thatësira në Indonezi dhe Azinë Juglindore gjatë El Niño çon në zjarre, të cilat dëmtojnë gjithashtu shtëpitë dhe infrastrukturën, duke çuar në humbje ekonomike.
Ndërsa këto humbje triliona dollarë janë domethënëse, ato nuk ndjehen aq akute sa një pandemi globale. Kriza e COVID-19 ndaloi sektorë të tërë të ekonomisë globale dhe çoi në qindra miliona humbje pune. Pasojat ekonomike të El Niño janë më delikate sepse ngjarja e motit çon në një rritje ekonomike më të ngadaltë në përgjithësi.
Gjetjet e studimit, theksojnë nevojën për më shumë investime globale në elasticitetin dhe përshtatjen klimatike, veçanërisht në vendet me të ardhura të ulëta që janë më të prekshme nga efektet e ndryshimeve klimatike dhe El Niño.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Mungesa botërore e drithit do të sjellë zi buke
