Udhëheqësit e BE ranë dakord të enjten për hapjen e negociatave, duke bërë një hap kyç për anëtarësimin e Ukrainës në BE, duke anashkaluar aleatin më të ngushtë të Moskës në bllok: kryeministrin hungarez Viktor Orban.
Megjithatë, ata nuk arritën të bien dakord për një paketë ndihme prej 50 miliardë eurosh për Ukrainën dhe një rinegocim të buxhetit të përbashkët të BE-së. Ky vendim u shty deri në janar, në një seancë të jashtëzakonshme, u tha gazetarëve Presidenti i Këshillit Europian Charles Michel.
Kryeministri holandez Mark Rutte u tha gazetarëve të premten herët në mëngjes se ai është optimist se një marrëveshje buxhetore mund të arrihet në janar.
Mesazhi që Brukseli i dërgoi Kievit, Moskës dhe Uashingtonit mbrëmë ishte i qartë: BE-ja do të vazhdojë të mbështesë Ukrainën, edhe pse SHBA ende nuk ka mirtuar paketën e ndihmës nga Kongresi dhe Ukraina po përpiqet të kapërcejë ngërçin në fushën e betejës.
Orban gjatë gjithë kohës kishte kërcënuar se do të vendoste veton për çdo vendim të BE-së për Ukrainën, por dje ndodhi e kundërta. Ishte një veprim i rënë dakord paraprakisht, një propozim i Olaf Scholz drejtuar Orbanit për të mos bllokuar vendimin.
Pra, pjesa tjetër e udhëheqësve të BE-së ishin teknikisht në gjendje të merrnin një vendim unanim në mungesë të tij.
Ndërsa largimi i tij lejoi udhëheqësit e BE-së t’i jepnin dritën jeshile Ukrainës, kjo nuk e ndaloi Orban që të shpërthejë publikisht për vazhdimin e marrëveshjes për të thënë se Hungaria “nuk donte të ishte pjesë e këtij vendimi të keq”.
Orban ka qenë një problem i përhershëm për BE-në, me Brukselin që përpiqet të kufizojë përplasjen e qeverisë Orban me institucionet europiane dhe përpjekjet e saj për të kufizuar sundimin e ligjit dhe liritë e medias në vend.
Kur Brukseli bllokoi fondet për Hungarinë, Orban reagoi me kërcënimin e vetos. Megjithatë, Orban u tërhoq vullnetarisht nga vota e tij për Ukrainën.
Udhëheqësit dhe diplomatët e BE-së mohuan t’i kenë dhënë Orban ndonjë ryshfet për t’u larguar nga dhoma në momentin vendimtar.
Megjithatë, presidentja e Komisionit Europian Ursula von der Leyen bëri një lëvizje të rëndësishme në një moment vendimtar. Më herët gjatë javës, Komisioni zhbllokoi 10.2 miliardë euro nga fondet e kohezionit të BE-së të destinuara për Hungarinë, një veprim që Komisioni këmbënguli se ishte i pavarur nga kërcënimet e Orban për të bllokuar procesin e pranimit të Ukrainës, megjithëse ai u kritikua nga kritikat brenda Parlamentit Europian.
Ndonëse liderët e BE-së tejkaluan pengesën fillestare në rrugën e Ukrainës për t’u bashkuar me unionin, tërheqja e Orban nuk garanton se Kievi do të anëtarësohet në union.
Hungaria ende mund të ndërhyjë në shumë hapa që kërkojnë unanimitet.
“Pi një kafe jashtë sallës, ndoshta.” Ky ishte propozimi i Scholz për Orban, pas tre orësh negociatash të bllokuara, që hapi derën për fillimin e bisedimeve të anëtarësimit me Kievin.
Këtë propozim Scholz ia bëri Orban, sipas Politico, përballë drejtuesve të tjerë. Kjo ide, tha Scholz, do t’u mundësonte 26 liderëve të BE-së të miratonin fillimin e negociatave të anëtarësimit të Ukrainës në BE me unanimitetin e kërkuar, i cili sipas rregullave të BE-së përmbushet edhe kur një lider mungon ndërsa Orbán mund të thotë ende se nuk e votoi.
Pasi të dy burrat folën mënjanë, Orban u largua nga dhoma, duke i hapur rrugën vendimit historik të BE-së.
Ideja që një lider i BE-së duhej të largohej është shumë e pazakontë. Në fakt, zyrtarët dhe diplomatët e BE-së në samitin të enjten nuk mund të thoshin nëse lëvizja e Scholz ishte përdorur ndonjëherë më pare.
Një zyrtar tha se pozicioni i Orban filloi të lëkundet gjatë një diskutimi në mëngjes të enjten me Scholz, presidentin francez Emmanuel Macron, presidentin e Këshillit të BE Charles Michel dhe Presidenten e Komisionit Europian Ursula von der Leyen.
Pretendimi i Orban se Komisioni kishte gabuar në vlerësimin e progresit të reformave të Ukrainës u minua nga fakti se komisioneri i zgjerimit, Olivér Várhelyi, ishte një aleat i ngushtë politik nga Hungaria, i cili u zgjodh me kujdes nga Orban.
Pasi udhëheqësit e BE-së njoftuan vendimin për fillimin e negociatave, Orban tha në një postim në Facebook: “Hungaria nuk dëshiron të marrë pjesë në këtë vendim të keq”.
Në të njëjtën kohë, Zelensky shkroi në X: “Faleminderit Kancelarit Scholz për përpjekjet e tij personale dhe të Gjermanisë”.
