Rusia u rrit më fuqishëm vitin e kaluar se çdo ekonomi e përparuar e G7-ës, përfshirë SHBA-në, dhe sipas parashikimeve të Fondit Monetar Ndërkombëtar, pritet ta bëjë këtë sërish këtë vit. Pra, sanksionet, në rastin më të mirë, vetëm sa e kanë dobësuar makinën ruse të luftës. Dhe kjo tregohet edhe nga një raport i fundit. Bankat më të mëdha perëndimore që kanë mbetur në Rusi i kanë paguar më shumë se 800 milionë euro taksa Kremlinit vitin e kaluar, katër herë më shumë se niveli i paraluftës, pavarësisht premtimeve për të reduktuar ekspozimin e tyre ndaj Rusisë pas pushtimit të Ukrainës nga Rusia. Shtatë bankat më të mëdha evropiane sipas aseteve në Rusi, Raiffeisen Bank International, UniCredit, ING, Commerzbank, Deutsche Bank, Intesa Sanpaolo dhe OTP, raportuan një fitim të kombinuar prej më shumë se 3 miliardë euro në 2023. Këto fitime ishin tre herë më të larta se në vitin 2021 dhe pjesërisht u gjeneruan nga fondet që bankat nuk mund t’i tërheqin nga Rusia.
Fitimet marramendëse
Kërcimi i përfitueshmërisë rezultoi që bankat evropiane të paguanin rreth 800 milionë euro taksa, krahasuar me 200 milionë euro në vitin 2021, sipas një analize të Financial Times. Ajo vjen së bashku me fitimet nga huadhënësit amerikanë si Citigroup dhe JPMorgan. Taksat e paguara nga bankat evropiane, ekuivalente me afërsisht 0.4 për qind të të ardhurave të pritshme të buxhetit të Rusisë për vitin 2024 jashtë sektorit të energjisë, janë një shembull se si kompanitë e huaja që mbeten në Rusi po ndihmojnë Kremlinin të ruajë stabilitetin financiar pavarësisht sanksioneve perëndimore. Huadhënësit e huaj përfituan jo vetëm nga normat më të larta të interesit, por edhe nga sanksionet ndërkombëtare kundër bankave ruse. Masa të tilla i privuan konkurrentët e tyre nga aksesi në sistemet e pagesave ndërkombëtare dhe rritën atraktivitetin e bankave perëndimore për klientët vendas. Më shumë se gjysma e pagesave të taksave prej 800 milionë eurosh nga bankat europiane i referohen Raiffeisen Bank International të Austrisë.
Manovra ruse
Shifrat nga bankat amerikane nuk janë përfshirë në shumën totale prej 800 milionë euro. Huadhënësit perëndimorë kanë përfituar nga vendosja e sanksioneve ndaj pjesës më të madhe të sektorit financiar të Rusisë, i cili ka mohuar aksesin në sistemin ndërkombëtar të pagesave Swift. Kjo nënkuptonte për bankat ndërkombëtare një rrugë shpëtimi financiar midis Moskës dhe Perëndimit. Faktorë të tillë kontribuan në një rritje të të ardhurave neto të tarifave dhe komisioneve të RBI në Rusi nga 420 milionë euro në 2021 në 1.2 miliardë euro në 2023. “Nuk është vetëm në interes të RBI-së të qëndrojë në Rusi. Banka Qendrore e Rusisë do të bëjë gjithçka që mundet për t’i mbajtur jashtë, sepse ka disa banka të pasanksionuara përmes të cilave Rusia mund të marrë dhe dërgojë pagesa të Swift”, tha një ekzekutiv i lartë rus në bankë.
Shifrat
Shifrat e kombinuara të të ardhurave, fitimit dhe taksave për bankat ndërkombëtare kanë rënë që nga viti 2022, por janë ende shumë më të larta se rezultatet e para luftës. Bankat kanë përfituar gjithashtu nga rritja e normave të interesit me normën bazë të bankës qendrore të Rusisë tani në 16 përqind, pothuajse dyfishi i nivelit të paraluftës. Bankat nuk mund të kenë akses në para të fituara në Rusi për shkak të kufizimeve rregullatore të vendosura në vitin 2022 që ndaluan pagesën e dividentëve nga filialet ruse për kompanitë nga vendet “armiqësore” perëndimore. Rreth 20 për qind e pagesave të taksave në buxhetin rus në vitin 2023 të bëra nga OTP përbëheshin nga tatimi mbi dividentët, tha banka. Shumica e fondeve të tij mbeten të bllokuara në llogaritë e depozitave në Rusi, shtoi ai. Paratë e mbyllura përfaqësojnë një pengesë të rëndësishme për t’u larguar nga Rusia. Nga fillimi i vitit 2022, bankat po kërkojnë gjithashtu miratimin personal të Presidentit Vladimir Putin për të shitur operacionet e tyre ruse. Vetëm shtatë banka perëndimore – nga 45 të përfshira në listën e atyre që kërkojnë miratimin presidencial për t’u larguar – morën një miratim të tillë, përfshirë Mercedes-Benz Bank dhe Intesa.