MENU
klinika

Nga The Hill

Traktati START, dëshmi e ‘bashkëjetesës’ SHBA-Rusi

18.07.2019 - 19:18

Zyrtarët amerikanë dhe rusë u takuan këtë javë në Gjenevë për bisedime të reja strategjike për armët. Kjo ka rëndësi për sigurinë amerikane dhe globale, sepse këto dy kombe posedojnë më shumë se 90 përqind të të gjitha armëve bërthamore.

Presidenti Trump megjithatë dëshiron të shkojë më tej se një zgjatje e thjeshtë e Marrëveshjes së Re për Trajtimin e Armëve të Reja (START) ose një traktat të ri dypalësh me rusët. Në vend të kësaj, ai po nxit Kinën të bashkohet me një marrëveshje. Por, duke u munudar për një marrëveshje të re që përfshin kinezët, administrata po rrit mundësinë për të përfunduar me asnjë të tillë.

Kinezët nuk kanë treguar interes për një marrëveshje trepalëshe, në masë të madhe sepse arsenali i tyre bërthamor është rreth 2 për qind e gjithë globit.

Për të pritur që Kinezët të marrin pjesë në një negociim të ri të kontrollit të armëve me dy superfuqitë bërthamore është një idiotësi.

START i ri, i nënshkruar në prill të vitit 2010, ishte një marrëveshje fitimprurëse dhe pragmatike për kontrollin e armëve për të dyja palët. Ndryshe nga Traktati INF, inspektorët kanë verifikuar përputhjen e veprimeve të Moskës me marrëveshjen.

Tani është e vetmja marrëveshje funksionale për kontrollin e armëve që pengon SHBA-të dhe Rusinë të hyjnë në një tjetër garë të shtrenjtë dhe të rrezikshme të armëve. Marrëveshja përfundon në shkurt të vitit 2021, por mund të zgjatet edhe për pesë vjet nëse Trump dhe Putin bien dakord ta bëjnë këtë. Putini ka shprehur tashmë interesin e tij. Trump, nuk duhet të humbasë më shumë kohë për të bërë të njëjtën gjë.

Megjithatë, zgjerimi i START-it të ri nuk është vetëm i rëndësishëm për stabilitetin strategjik midis dy superfuqive bërthamore por edhe për stabilizimin e të gjithë marrëdhënieve SHBA-Rusi në nevojë të dëshpëruar për përmirësim.

Për këtë arsye, një marrëdhënie konstruktive me Moskën është padyshim një gjë e mirë për sigurinë e SHBA.

Nuk është hiperbolë që të përshkruhen marrëdhëniet e SHBA-Rusi si më të këqijat që nga koha e ndërtimit të raketave me bazë në Evropë në fillim të viteve 1980. Megjithatë, politika e mirë nuk korrespondon domosdoshmërisht me shtetin e mirë ose me politikën e jashtme.

Bisedimi me kundërshtarët, rivalët ose konkurrentët është një komponent i rëndësishëm kritik i politikës së jashtme efektive. Ne duhet të angazhohemi me botën ashtu siç është, jo siç dëshirojmë që të jetë.

Pesë vite të tjera për START-in ndoshta është çështja e vetme që Uashingtoni dhe Moska mund të bien dakord në klimën e sotme politike.

Ndoshta është arsyeja më e rëndësishme që SHBA dhe Rusia duhet të gjejnë një mënyrë për të bashkëjetuar.

Daniel R. DePetris