Ne kemi qenë në këtë pikë edhe më parë.
Në qershor 2018, kur qeveria reformiste e Maqedonisë së Veriut kishte bërë përpjekje të mëdha drejt vendosjes së vendit në një rrugë të mirëfilltë Euro-Atlantike, duke inicuar Marrëveshjen e Parë me Greqinë, Franca, Holanda dhe Danimarka thanë: “Jo, Shkupi nuk ka bërë sa duhet për të garantuar hapjen e negociatave të anëtarësimit në BE, dhe as Shqipëria. ”
Teknikisht, ajo që Franca u tha maqedonasve dhe shqiptarëve ishte “mbase vitin tjetër”, por askush nuk e interpretonte atë deklaratë, si ndonjë gjë tjetër, veçse si një “jo” të vështirë.
Dhe kështu jemi këtu, një vit më vonë, dhe pozicioni francez nuk ka ndryshuar aspak, ose të bëhet disi më i informuar, por mbetet injorant e arrogant. Franca ka bllokuar përsëri fillimin e negociatave të anëtarësimit me Shkupin dhe Tiranën.
Presidenti Emmanuel Macron, pavarësisht nga letrat kredenciale të tij liberale në Paris dhe Bruksel, është një kundërshtar i zgjerimit të mëtejshëm në BE.
Që nga Samiti i Selanikut në 2003, çdo Komisioner i BE-së dhe pothuajse çdo kryetar i shtetit evropian i ka thënë këtij rajoni: “E ardhmja juaj është në Bashkimin Europian.”
Epo, maqedonasit kanë ecur mirë, si dhe çdokush tjetër në këtë rajon, veçanërisht duke pasur parasysh shkallën e prapambetjes demokratike nën udhëheqjen e qeverisë së mëparshme në Shkup.
Dhe tani Franca, në thelb është bërë një vëzhgues i painteresuar i politikës së Ballkanit, dhe po thotë përsëri “jo”.
Diplomatët francezë dhe holandezë thonë se janë kundër Maqedonisë së Veriut dhe Shqipërisë sepse nuk kanë bërë përparim të mjaftueshëm në përmirësimin e sundimit të ligjit në vendet e tyre.
Arsyeja tjetër, francezët thonë se është sepse ata së pari duan të reformojnë vetë BE-në para se të marrin anëtarët e rinj. Holandezët ndërkohë ofrojnë një ndërhyrje akoma më të palogjikshme, duke thënë se ata po pengojnë vetëm Shkupin dhe Tiranën, sepse Franca po vepron gjithashtu.
Kjo është një kakofoni e çmendur e besimit të keq, injorancës dhe frikacakëve. As francezët, as holandezët nuk flasin me ndershmëri për pozicionet e tyre. Ata nuk pranojnë të artikulojnë atë që është padyshim përmbajtja e politikave të tyre, që është se ata nuk duan Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë në BE. Nuk ka të bëjë me reformën, nuk ka të bëjë me përparimin, ata nuk duan që këto dy vende në BE.
Sigurisht, bëhet pyetja, pse? Serbia, është shumë më pak demokratike sesa Maqedonia e Veriut apo Shqipëria, dhe, ndryshe nga Shkupi, nuk ka qenë në gjendje të bëjë paqe as me Kosovën, as me Bosnjën dhe Hercegovinën. Megjithatë, ky vend vazhdon të hapë kapituj me BE-në. Në fakt, ajo hapi kapitullin e saj më të fundit në qershor të këtij viti. Dhe Mali i Zi është edhe më mirë në bisedime sesa Serbia, dhe kjo pa një ndryshim të vetëm demokratik në qeveri në gati tre dekada.
Ndërkohë, Maqedonia e Veriut dhe Shqipëria nuk mund as të fillojnë bisedime me BE; Kosova, përkundër plotësimit të të gjitha kërkesave, është ende pa liberalizim të vizave; dhe Bosnja dhe Hercegovina, janë ende duke plotësuar dokumentet për të marrë statusin e kandidatit. Pavarësisht nga situata boshnjake, qartë këtu është diçka tjetër përveç një standardi universal.
Kjo mungesë transparence dhe ndershmërie nga ana e Macron në veçanti do të ushqejë një cikël të mbrapshtë centrifugal në rajon.
Tashmë ka zëra për rrëzimin e afërt të qeverisë së Zoran Zaev në Shkup – por kjo do të jetë më e pakta nga çështjet e BE-së në vitet në vazhdim.
Populistët me iniciativë në shtetet me shumicë myslimane si Kosova, Shqipëria dhe Bosnja mund të drejtohen drejt një përfituesi të ri, ndoshta Turqinë. Një qeveri e re nacionaliste në Maqedoninë e Veriut gjithashtu mund të tërhiqet në mënyrë të njëanshme nga Marrëveshja e Prespës.
Gjithçka që mund të thotë kushdo në Shkup, Prishtinë, Sarajevë apo Tiranë do të duhet të thonë është: “Faleminderit, por ne e dimë se francezët do të na sabotojnë në fund, ne do të rrimë me partnerët tanë të rinj të besueshëm në Moskë, Pekin dhe Ankara. ”
Ka pasur pothuajse një “dënim universal” të qëndrimit francez, përfshirë ato nga SHBA, në ditët e fundit. Megjithatë, ky është ngushëllim për Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë, dhe për demokratët e mirëfilltë dhe ata pro-Evropës në të gjithë rajonin.
Por, duke pasur parasysh mundësinë e skenarëve të paraqitur më lart, kjo nuk është thjesht çështje shqetësuese rajonale.
Ajo që po bën Macron është minimi i BE-së në tërësi, besueshmërisë dhe sigurisë së saj. Dhe, politikat e tij janë gjithashtu një kërcënim për NATO-n.
Liderët dhe popujt e Ballkanit do t’i përshtaten kësaj tradhtie më të fundit të BE-së, ata e bëjnë gjithmonë.
Në planin afatgjatë, kriza e vërtetë e nxitur nga dyshimi i Francës mund të jetë brenda vetë BE-së.
Jasmin Mujanovic është i specializuar në politikën e Evropës Juglindore. Libri i tij i parë, “Uria dhe tërbimi: Kriza e demokracisë në Ballkan”, tani është në shitje.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
‘Më shumë Evropë’ do të thotë më shumë vështirësi për BE-në
“Macron, versioni i përmirësuar i Napoleonit”
