Negociatorët nga Bashkimi Evropian dhe Mbretëria e Bashkuar arritën një marrëveshje të re të Brexit të enjten në mëngjes, e cila tani duhet të mbështetet nga vendet anëtare të BE-së dhe parlamentet përkatëse.
Detajet kryesore të marrëveshjes
-Irlanda Veriore mbetet në territorin doganor të Britanisë, por të gjitha rregullat e BE-së do të zbatohen për mallrat që mbërrijnë atje në këtë sistem kompleks. Nuk do të ketë kontrolle doganore në ishullin Irlandë, ato do të bëhen në porte në Britaninë e Madhe.
-Për mallrat që kalojnë nga Britania e Madhe në Irlandën Veriore për të cilat konsiderohet se qëndrojnë atje, nuk do të zbatohen tarifa të BE-së.
-Asnjë tarifë e BE-së nuk do të paguhet për mallrat personale të bartura nga udhëtarët përtej kufirit irlandez dhe për një kategori të dytë të mallrave të përjashtuara që mund të jenë vetëm për konsum të menjëhershëm sesa përpunim pasues.
-Për sa kohë që mallrat nuk kalojnë në Irlandë dhe tregun e vetëm të BE-së, do të zbatohen vetëm tarifat doganore në Mbretërinë e Bashkuar.
-Asambleja e Irlandës Veriore do të duhet të japë pëlqimin pas Brexit për përshtatjene rajonit me regjimin rregullator të BE-së çdo katër vjet.
-Mbretëria e Bashkuar dhe BE synojnë të kenë një marrëveshje ambicioze të tregtisë së lire.
-Të dy palët duan të arrijnë një marrëveshje mbi shërbimet dhe të lejojnë lëvizjen e lirë të kapitalit. Ata gjithashtu pajtohen të mbështesin standarde të larta për mjedisin, klimën, të drejtat e punëtorëve dhe rregullat e tjera.
Pjesa tjetër mbetet e njëjtë
Marrëveshja e rënë dakord më parë për të drejtat e qytetarëve pas “faturës së divorcit” të Brexit dhe Britanisë qëndrojnë ashtu siç ishin. Shefi i BE-së, negociatori Brexit, Michel Barnier u tha gazetarëve në Bruksel se Britania tani pranon të paguajë angazhimet e saj financiare për në BE, rreth 39 miliardë paund (45 miliardë euro, 50 miliardë dollarë).
Kjo gjithashtu vlen për një periudhë tranzicioni prej 14 muajsh deri në fund të vitit 2020, e cila mund të zgjatet me një vit ose dy vjet
Cilat kanë qenë reagimet në Britani?
Barnier tha se ai beson se marrëveshja mund të marrë mbështetje deri në fund të tetorit. Sidoqoftë, është e paqartë nëse kryeministri Boris Johnson, mund të sigurojë mbështetjen e nevojshme.
Disa mbështetës në Partinë Konservatore të Johnson, të cilët ndihmuan në rrëzimin e paraardhëses së Johnson, Theresa May, kanë shprehur mbështetje për marrëveshjen.
“Është një marrëveshje vërtet emocionuese dhe pozitive,” tha Jacob Rees-Mogg, drejtuesi i Dhomës së Komunave. “Është një përparim i madh për të gjithë Mbretërinë e Bashkuar. Do të sigurojë që ne të jemi një territor i vetëm doganor.”
Sidoqoftë, kreu i Partisë Brexit Nigel Farage i ka kërkuar Parlamentit Britanik që ta refuzojë atë. Farage tha të enjten se marrëveshja do të lidhë Britaninë me BE në shumë mënyra.
Kreu i opozitës së Partisë së Punës, Jeremy Corbyn e ka konsideruar marrëveshjen si “edhe më keq” sesa marrëveshja e arritur nga May. Aleatët e Irlandës Veriore të Johnson, Partia Unioniste Demokratike, gjithashtu kanë “hedhur poshtë” marrëveshjen.
Çfarë ka thënë Merkel?
Edhe pse BE-ja “është e përgatitur” për një Brexit pa marrëveshje, Merkel theksoi se një largim i rregullt do të ishte “më i mirë për të gjithë”. Lidhur me Brexit, ajo gjithashtu tha: “Një marrëveshje Brexit është në interes të të gjithëve, ne do të negociojmë për një marrëveshje deri në minutën e fundit;”
“Ne jemi në një rrugë më të mirë, por ende nuk kemi arritur një marrëveshje;”
“Tregu i vetëm nuk mund të vihet në dyshim;”
Pasi ajo mbajti fjalimin e saj, zyrtarët e BE dhe Mbretëria e Bashkuar thanë që të dy palët arritën një marrëveshje.
Si reagoi Johnson dhe BE?
“Ne kemi marrë një marrëveshje të re të madhe që kërkon kontrollin e tij,” postoi në Twitter Kryeministri britanik Boris Johnson.
Presidenti i Komisionit Evropian, Jean-Claude Juncker tha, “është një marrëveshje e drejtë dhe e ekuilibruar për BE-në dhe Mbretërinë e Bashkuar dhe është dëshmi për angazhimin tonë për të gjetur zgjidhje. Unë rekomandoj që samiti i BE të miratojë këtë marrëveshje.”