MENU
klinika

Çfarë kanë zbuluar shkencëtarët?

Fishekzjarret janë një rrezik për mushkëritë

04.07.2020 - 13:01

Një kërcënim i ri u është shtuar rreziqeve të paraqitura nga fishekzjarret – ato mund të lëshojnë metale toksike që mund të dëmtojnë mushkëritë .

Këto metale i japin fishekzjarreve  ngjyrat e tyre, sipas studiuesve që gjetën nivele të dëmshme të plumbit në dy nga 12 llojet e fishekzjarreve në dispozicion komercial që ata testuan.

“Ndërsa shumë janë të kujdesshëm për të mbrojtur veten nga dëmtimi nga shpërthimet, rezultatet tona sugjerojnë që thithja e tymit të fishekzjarreve mund të shkaktojë dëme afatgjatë, një rrezik që është injoruar kryesisht”, tha autori i lartë i studimit Terry Gordon, një profesor në Departamentin e Mjedisit në NYU Langone Health në New York City.

Gordon dhe kolegët e tij mblodhën të dhëna nga një duzinë fishekzjarresh që përdoren zakonisht në Shtetet e Bashkuara duke i vendosur ato në një dhomë laboratori, më pas ekspozuan kavie dhe qelizat e mushkërive njerëzore në doza të ulëta të grimcave, për të imituar ekspozimin mesatar të një personi ndaj ndotësve të ajrit. Së bashku me gjetjen e plumbit, ata zbuluan se emetimet e grimcave nga pesë lloje të fishekzjarreve rritën ndjeshëm oksidimin, një proces kimik në trup që mund të dëmtojë ose madje të vrasë qelizat nëse lihet i pakontrolluar. Sipas studiuesve, fishekzjarret shpesh përmbajnë titan, strontium dhe bakër, përveç plumbit.

Ata gjithashtu analizuan 14 vjet vlera të mostrave të cilësisë së ajrit nga dhjetëra site në të gjithë Shtetet e Bashkuara nga Agjensia e Mbrojtjes së Mjedisit gjatë çdo viti, dhe zbuluan se nivelet e metaleve toksike ishin më të larta në mostrat e marra rreth festimeve të Ditës së Pavarësisë dhe Vitit të Ri sesa në periudha të tjera të vitit.

Kids in life jackets watch fireworks over the water

“Megjithëse njerëzit janë të ekspozuar ndaj këtyre substancave vetëm për një kohë të shkurtër çdo vit, ato janë shumë më toksike sesa ndotësit që thithim çdo ditë,” tha Gordon në një njoftim të lajmeve. Ai tha se gjetjet do të ndahen me zyrtarët lokalë të shëndetit, prodhuesit e fishekzjarreve, EPA dhe agjencitë e tjera rregullatore për t’i paralajmëruar ata ndaj rrezikut të mundshëm.

Gordon tha se ky studim është vetëm hapi i parë në këtë fushë të kërkimit, sepse ai vetëm pa efektet e mundshme të ekspozimit në metalet toksike në fishekzjarret. Ekspozimi i përsëritur ka të ngjarë të jetë një shqetësim më i madh, tha ai. Studimi u botua në internet 1 korrik në revistën Particle and Fiber Toxicology.