Britanikët më në fund e kanë kuptuar (pesë vjet tepër vonë) pse tregu i vetëm i Bashkimit Evropian dhe bashkimi doganor janë të rëndësishëm: Ata i bëjnë kufijtë e brendshëm të BE-së të padukshëm.
Në vend se një përrallë e një sundimtari që zbulon se është lakuriq, kjo është historia e një vendi që po zbulon rëndësinë e përfitimeve që kishte marrë si të mirëqena sepse nuk mund të shiheshin.
Përfitimet e padukshme janë të lehta për tu harruar dhe vështirë të shiten politikisht. Ato gjithashtu janë të lehta për t’u hequr dhe lehtë për të gënjyer.
Por kostoja e braktisjes së tyre mund të jetë e madhe.
Që kur Britania de facto u largua nga BE në 1 janar, këto përparësi të padukshme janë bërë disavantazhe të dukshme – madje edhe fatkeqësi.
Nga peshqit e kalbur në brigjet skoceze në raftet bosh në dyqanet Marks dhe Spencer në Paris, Dublin dhe Pragë, Britania ka zbuluar se çfarë do të thotë të murosh veten nga tregu yt më i afërt dhe më i rëndësishëm.
Mësimi mund të jetë i dobishëm në vendet e tjera të BE – veçanërisht në Francë – ku tregu i vetëm evropian është jashtëzakonisht pak i kuptuar dhe i keqinterpretuar shpesh nga të djathtët dhe të majtët e fortë.
“Ka kaq shumë kompleksitet,” i tha Adam Marshall, drejtori i përgjithshëm i Dhomave të Tregtisë Britanike. “Është si një qepë – sa më shumë që qëroni, aq më shumë qani”.
Është vështirë të besohet, që përfitimet nga krijimi i tregut të vetëm të BE-së janë keqkuptuar.
Megjithëse tregu i vetëm ishte kryesisht një krijim britanik – i shtyrë në fund të viteve 1980 nga Margaret Thatcher dhe i konceptuar në detaje nga një komisioner britanik i BE, Lord Arthur Cockfield – publiku britanik kurrë nuk u mësua në të vërtetë të kuptonte se për çfarë bëhej fjalë.
Në prag të referendumit për Brexit në qershor 2016, disa nga politikanët më të vjetër britanikë folën për tregun e vetëm sikur të ishte “vetëm një zonë e tregtisë së lirë”.
“Ekziston një zonë evropiane e tregtisë së lirë nga Islanda në kufirin rus dhe ne do të jemi pjesë e saj,” pohoi Vote Leave, fushata zyrtare pro Brexit, në faqen e saj të internetit.
Boris Johnson, atëherë një nga drejtuesit e fushatës Brexit tha: “Politika jonë është të kemi tortën tonë dhe ta hamë atë”.
Ai nënkuptonte që Britania mund të kishte të gjitha avantazhet ekonomike të të qenurit në tregun e vetëm të BE-së dhe në bashkimin doganor ndërsa ishte jashtë tyre.
“Kjo ka rezultuar se nuk është e vërtetë”, tha Johnson. “Unë dua që ju të shihni se ky është një traktat tortues”.
Argumenti pro-BE, pro-tregut të vetëm ishte gjithmonë i vështirë për t’u shitur në Britani. Për shkak se pengesat tregtare ishin zhdukur brenda BE-së së atëhershme28, ishte e lehtë të harrojmë se ato kishin ekzistuar dikur dhe me çfarë mekanizmash po zbatohej status quo-ja e përshtatshme.
Këta kufij të padukshëm të BE-së janë të padukshëm vetëm sepse puna e rregullimit dhe mbrojtjes u zhvendos në nivelin Evropian.
Kjo injorancë e qëllimshme nuk është aspak britanike.
Komentuesi i preferuar i Francës për të djathtën e ashpër, Eric Zemmour, publikoi një artikull në Le Figaro javën e kaluar në të cilin ai pretendonte se Britania kishte “fituar” betejën e Brexit.
“Britania e Madhe do të ketë qasje në tregun e madh Evropian pa detyrime doganore dhe pa iu nënshtruar ligjit evropian,” shpjegoi ai.
Disa nga ato probleme pas Brexit padyshim që do të zgjidhen me kalimin e kohës.
Mbetet për t’u parë nëse premtimet e rreme të Brexit do t’i kujtojnë votuesit në vendet e tjera të BE, duke filluar me francezët, të cilët do të hedhin votat e tyre në zgjedhjet presidenciale në pranverën e 2022, se përfitimet e padukshme të BE nuk janë aq të padukshme nëse hapni syte.
Përkthyer dhe përshtatur nga Politico.eu/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Ç’do të thoshte Churchill për Boris Johnson?”
“Brexit” nuk do të rinegociohet pas largimit të May
