Armëpushimi tre-ditor i Bajramit i shpallur nga Talibanët është një pushim i rrallë dhe i shkurtër për Afganët.
Vendi po shqetësohet nga bombardimi shkatërrues i javës së kaluar në një shkollë në Kabul që vrau të paktën 85 njerëz, kryesisht vajza të moshës midis 11 dhe 17.
Vjen menjëherë pasi SHBA dhe NATO njoftuan tërheqjen e të gjithë trupave deri më 11 shtator të këtij viti, është një tregues tjetër tmerrues i asaj që u pret afganët.
“Është koha për t’i dhënë fund luftës përgjithmonë”, tha presidenti i SHBA, Joe Biden ndërsa njoftoi largimin e SHBA muajin e kaluar.
Amerikanët mund të largohen, por afganët nuk munden.
Ata kanë jetuar në konflikt për katër dekada, jo dy: shumica dërrmuese nuk e kanë njohur kurrë paqen.
Viktimat civile tashmë janë kthyer në nivelet e tyre të vitit 2019 dhe analistët parashikojnë që ka të ngjarë të përkeqësohet ndërsa talibanët luftojnë me forcat afgane të sigurisë kombëtare dhe Shteti Islamik lufton të dy.
Shumë prej atyre që nuk pranuan të largohen nga vendi i tyre, me kosto të jashtëzakonshme personale gjatë dekadës së fundit, më në fund po arrijnë në përfundimin se nuk mund të qëndrojnë, duke pasur parasysh dhunën në rritje, gjasat e rritjes së kontrollit të Talibanëve dhe sundimin e grupit në pjesët e territorit që ai tashmë mban.
Frika e madhe është se historia do të përsëritet.
Pasi trupat Sovjetike u tërhoqën në 1989, vendi shkoi në luftë civile, duke shkatërruar jetë, shtëpi dhe familje dhe duke ndihmuar në lindjen e Talibanëve.
Megjithëse SHBA-të më në fund e kanë pranuar se nuk mund të përcaktojnë të ardhmen e Afganistanit, ato nuk duhet të pretendojnë se nuk kanë asnjë përgjegjësi për ato që u ndodhin banorëve të tyre.
Ka një dëshirë të gjerë për paqe, siguri dhe qasje në shërbimet thelbësore. SHBA dhe Mbretëria e Bashkuar thirrën të drejtat e grave për të justifikuar pushtimin e Afganistanit.
Nëse kjo do të ishte cinike, do të ishte shumë më tepër të braktisësh ato tani, në një vend ku më pak se 30% e grave mund të lexojnë, por vajzat dhe familjet e tyre bëjnë sakrifica të mëdha për arsimim.
Administrata e Biden dhe aleatët e saj duhet të vazhdojnë të bëjnë presion për të drejtat e njeriut dhe për përgjegjësi të duhur për mizoritë siç është sulmi në shkollë.
Thirrja e Komisionit të Pavarur Afgan për të Drejtat e Njeriut për një hetim të KB duhet të mbështetet fuqimisht.
Kushdo që drejton vendin, ndihma e huaj do të kërkohet për t’u dhënë njerëzve akses në shërbime të tilla si arsimi dhe shëndetësia.
Ekziston shqetësimi jo vetëm që financuesit janë gjithnjë e më koprrac, por gjithashtu që ata nuk mund të bëjnë mirë premtimet ekzistuese.
Perëndimi është larguar nga fusha e betejës; nuk duhet të largohet nga populli afgan.
Përkthyer dhe përshtatur nga The Guardian/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Afganistani, laborator për terroristët”
A “mbijeton” dot Afganistani pa mbështetjen e SHBA-së?
“Diplomacia: art i frenimit të pushtetit”
