Kryeministri i Hungarisë, Viktor Orban, tashmë ishte parë si një “djall” që ndiqte Perëndimin.
Në gati një duzinë vjet në pushtet, ai e ka shndërruar demokracinë fillestare të kombit të tij në ferr për Bashkimin Evropian.
Kritikët akuzojnë Orban për kryesimin e një “shteti mafie post-komuniste”, ku media dominohet nga aleatët e tij, gjykatat nga besnikët e tij, etj.
Pastaj është politika e tij: Orban e modelon veten si joliberale e madhe e kontinentit dhe flet pa pushim mbi të këqijat e perceptuara të emigracionit, multikulturalizmit, feminizmit dhe integrimit evropian.
Ai në kohë të ndryshme është akuzuar për tregtinë e antisemitizmit, islamofobisë, homofobisë dhe ndjenjave anti-rome.
Një ligj i ri hungarez anti-LGBTQ acaroi aq shumë homologët evropianë të Orbanit sa që Kryeministri Hollandez Mark Rutte deklaroi në një takim së fundmi që Hungaria duhet të largohet nga blloku nëse nuk mund të respektojë të drejtat e homoseksualëve.
Situata u bë gjithnjë e më e mjegullt pas zbulimeve të shumta të Projektit Pegasus. Washington Post së bashku me 16 partnerë të tjerë mediatikë në të gjithë botën ishin në gjendje të zbulonin se si spiun i shkallës ushtarake i bërë nga NSO Group, një firmë izraelite, u përdor për të ndjekur disidentë të shumtë, gazetarë, aktivistë të të drejtave të njeriut dhe politikanë me ndikim dhe biznesmenë në më shumë se 50 vende.
Nga 37 smartphone që përcaktuan reporterët hulumtues ishin në shënjestër të Spyware Pegasus – i cili funksionon në mënyrë të padukshme dhe mund të përdoret për qëllime të panumërta, përfshirë leximin e mesazheve dhe postave elektronike, ndjekjen e lëvizjeve të tyre, ndezjen e fshehtë të kamerës së telefonit dhe përgjimin e thirrjeve të tyre – të paktën pesë i përkisnin individëve në Hungari.
Për më tepër, më shumë se 300 numra telefoni hungarezë u shfaqën në një listë me rreth 50,000 numra smartphone që përfshinin disa të zgjedhur për mbikëqyrje duke përdorur Pegasus, teknologjinë e zhvilluar nga NSO dhe e licencuar nga qeveritë e huaja.
Mbretëria e Marokut dhe demokracia më e madhe e botës në Indi janë ndër ata që tani janë nën vëzhgim për përdorimin e dukshëm të kësaj teknologjie tek gazetarët.
Për Budapestin, situata mund të çojë në një tjetër përplasje me Brukselin, pasi përdorimi i dukshëm i këtyre metodave të mbikëqyrjes e bën “një tallje të mbrojtjes së gjerë të privatësisë dixhitale që Bashkimi Evropian ka miratuar ”.
Në shënjestrat hungareze përfshihen gazetarët e shquar të pavarur Szabolcs Panyi dhe Andras Szabo.
“Unë jam duke u trajtuar si një kërcënim, si një spiun rus ose një terrorist apo një mafioz”, tha Panyi, një reporter i njohur.
Ekzaminimi mjeko-ligjor i telefonit të tij zbuloi se ai ishte kompromentuar shumë herë nga spiunët e Pegasus.
Ministri i jashtëm i Hungarisë mohoi përdorimin e kësaj teknologjie në mbikëqyrjen e civilëve.
Kundërshtarët e Orban në parlament kanë kërkuar një hetim. Duke qenë se ata janë dukshëm më të shumtë se aleatët e Orban, ata mund të mos kenë mundësinë .
Thirrjet për hetime po rriten edhe në perëndim.
Guy Verhofstadt, një ish kryeministër belg dhe anëtar i tanishëm i parlamentit evropian, bëri thirrje për një hetim të plotë.
“BE ka një diktaturë që rritet brenda saj,” shkroi ai në Twitter.
Presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen tha se nëse pretendimet e piraterisë ishin të vërteta, ato do të ishin “plotësisht të papranueshme”.
Dilema që Hungaria përfaqëson për Bashkimin Evropian nuk është e re.
Kritikët liberalë të Orban në Parlamentin Evropian duan të shohin veprime më të ashpra, përfshirë pezullimin e fondeve për Hungarinë për “shkelje të shtetit ligjor”.
Një pjesë e problemit është se Orban nuk është i vetmi.
Zyrtarët e BE janë përplasur edhe me qeverinë e krahut të djathtë të Polonisë, gjykata kushtetuese e së cilës vendosi javën e kaluar që Varshava nuk kishte nevojë të zbatonte vendimet nga gjykata e lartë e Bashkimit Evropian.
Gjykata është përpjekur të ndalojë sulmet e qeverisë polake ndaj pavarësisë gjyqësore.
Ashtu si në rastin e Hungarisë, shumë kritikë bëjnë thirrje për pasoja të forta.
“Nëse qeverisë së Polonisë nuk i pëlqejnë detyrimet për të qenë në BE, atëherë ajo duhet të përgatitet të largohet,” vuri në dukje një editorial i Financial Times.
Në mungesë të aftësisë për të censuruar me të vërtetë qeveritë si ato në Hungari dhe Poloni, liberalët e BE-së mund të duhet të vendosin shpresat e tyre në kutinë e votimit.
Zgjedhjet parlamentare të vitit të ardhshëm mund të provojnë të jenë sfida më e vështirë e Orbanit. “Mund të jetë shansi i fundit”, tha Gergely Karacsony, kryetari i Bashkisë së Budapestit dhe një nga sfiduesit kryesorë të Orban, për Atlantic. “Nëse ne humbasim tani, kjo do të kishte pasoja të mëdha.”
Përkthyer dhe përshtatur nga The Washington Post/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Orban dhe Salvini ndryshojnë peisazhin politik në Europë?
“Orban do të shkatërrojë Evropën”
