Ukraina rrallë mund të jetë më në faqet e para, por mbetet një nga vendet më të rëndësishme të botës, betejat e saj të brendshme jehojnë shumë larg (mbani mend fajësimin e dytë të Trump? Nuk do të jetë jehona e fundit e tillë).
Arsyeja kryesore për atë rëndësi është fiksimi i dhimbshëm i Presidentit rus Vladimir Putin në Ukrainë; siç vuri në dukje Peter Dickinson në një ese të fundit për Këshillin Atlantik, Putini filloi një Luftë të Ftohtë krejt të re për shkak të saj.
Tani Putini, i cili kryesisht i ka rezistuar tundimeve letrare, autobiografike, filozofike dhe shkrimeve të tjera, është përpjekur të shpjegojë në një nga shkrimet e tij më të botuara: 5,328- opus fjalë mbi historinë e përbashkët të Ukrainës me Rusinë.
Thelbi i artikullit është se ukrainasit dhe rusët filluan si një popull, duke folur të njëjtën gjuhë, në Rusin e lashtë, një konfederatë e lirshme e princërive të sunduar nga pasardhësit e Shtëpisë Skandinave të Rurik.
Ata kryesisht mbijetuan si një komb me një besim të përbashkët të krishterë ortodoks dhe një kulturë të përbashkët pavarësisht nga përpjekjet polake për të “katolizuar” Ukrainën.
Pastaj, kur perandoria ruse ra në fillim të shekullit të 20-të, bolshevikët – domethënë Vladimir Lenin, shpjegoi Putini – bënë gabimin e konstituimit të Bashkimit Sovjetik si një federatë e shteteve kombëtare me të drejtën e shkëputjes në vend se t’i tërhiqte këto shtete në Rusi si thjesht rajone autonome, siç sugjeroi Josef Stalin. Putini shkroi:
Bolshevikët e trajtuan popullin rus si ushqim të pashtershëm për eksperimente shoqërore. Ata ëndërronin për një revolucion botëror, i cili, sipas mendimit të tyre, do të anulonte krejt shtetet kombëtare. Kështu që ata vizatuan kufij sipas dëshirës dhe shpërndanë “dhurata” bujare territoriale. Në analizën e fundit, nuk ka më rëndësi se çfarë i drejtoi udhëheqësit bolshevikë në copëtimin e vendit. Dikush mund të argumentojë në lidhje me detajet, shkaqet dhe logjikën jashtë vendimeve të caktuara. Një gjë është e qartë: Rusia u grabit në thelb.
Që nga “grabitja”, sipas Putinit, fuqitë perëndimore kanë nxitur projektin kombëtar të Ukrainës duke përdorur recetat e vjetra polake dhe austriake për ta larguar Ukrainën nga partneri i saj natyror, Rusia:
Hap pas hapi, Ukraina u tërhoq në një lojë të rrezikshme gjeopolitike qëllimi i së cilës është ta kthejë Ukrainën në një barrierë midis Rusisë dhe Evropës, një urë lidhëse kundër Rusisë.
Në mënyrë të pashmangshme, erdhi një kohë kur “Ukraina nuk është Rusi” u bë një koncept i pamjaftueshëm. Kërkohej një “Anti-Rusi”, diçka për të cilën ne kurrë nuk do të pranojmë.
Këtu nuk ka shumë gjëra që Putini nuk i ka thënë më parë – ndoshta një pohim këtu, një tallje atje.
Megjithatë, përkundër mungesës së përmbajtjes së re, artikulli i Putinit është domethënës sepse bashkon të gjitha pretendimet e ndryshme që ai ka bërë mbi këtë temë dhe përpiqet t’i formojë ato në një platformë kohezive.
Kontradiktat brenda kësaj ngrehine menjëherë u bënë të dukshme. Sulmi ndaj politikës kombëtare të Bolshevikëve është jo tipik i botëkuptimit kryesisht Sovjetik të Putinit – ai është, në fund të fundit, njeriu që riktheu himnin kombëtar të epokës Sovjetike të Rusisë dhe ndërtoi bazat ideologjike të regjimit të tij në momentin më të mirë të Bashkimit Sovjetik, fitoren e tij mbi nazistët Gjermania, një ngjarje në të cilën pikëpamjet e Putinit ndryshojnë pak nga ato të shprehura në librat shkollorë të historisë Sovjetike.
Historia është një fushë e minuar, dhe Putini, një amator, shkel me guxim çdo minierë ndërsa përpiqet t’u thotë ukrainasve se shtetësia e tyre është një aksident, rezistenca e tyre ndaj agresionit rus është e kotë dhe fati i tyre si një popull i lidhur pazgjidhshmërisht me Rusinë.
Pavarësisht nëse mesazhi është miqësor apo armiqësor, është e vështirë të deshifrosh: Nga njëra anë, ka të gjitha justifikimet e rrëmbimit të territorit të Rusisë së fundit, dhe nga ana tjetër, sigurimet se “Rusia nuk do të jetë kurrë një” anti-Ukrainë “; nga njëra anë, shprehjet e shqetësimit për hakmarrjet e Ukrainës kundër medias lokale pro-ruse, por nga ana tjetër, pretendimet e ndërhyrjes perëndimore që shtojnë deri në një mohim të agjensisë së ukrainasve dhe një premtim se lavjerrësi do të lëkundet në të kundërtën drejtim nëse Ukraina e gjen veten përsëri në orbitën e Rusisë.
Në fund, një gjë është e qartë nga artikulli: Vështrimi i Putinit është kthyer me vendosmëri drejt së kaluarës.
Ai është i zhgënjyer dhe nuk dëshiron të pranojë që gjërat nuk funksionojnë më si dikur.
Por çfarë duhet të bëjnë ukrainasit për këtë? Shumë prej tyre thjesht nuk janë të interesuar për arsyet e Putinit për zgjatjen e një konflikti që tashmë ka vrarë 15,000 njerëz. Ata nuk preken nga nevoja e tij për të shpjeguar veten. Siç shkruajti Mustafa Nayyem, një ish-ligjvënës dhe një nga heronjtë e “Revolucionit të Dinjitetit” të Ukrainës 2014, në kanalin e tij në Telegram,
Pse kaq shumë tekst për të na treguar diçka për veten tonë?
Duke pasur parasysh prapambetjen e përshpejtuar të Rusisë në një autoritarizëm sklerotik, të pashpresë, të stilit Sovjetik, Ukraina gjithnjë kaotike, nganjëherë e paqeverisshme, e korruptuar me gëzim, me shpresë e paaftë, tepër shpikëse dhe krijuese është, me ose pa ndërhyrje të Perëndimit, një lloj anti-Rusi.
Nuk mund ta ndihmojë atë; të qenit Rusi është shumë e mërzitshme, e paqartë, e lirë për të pasur një përmbysje. Pra, siç tha historiani ukrainas Yaroslav Gritsak në faqen e internetit Liga.net,
Përgjigja jonë ndaj Rusisë nuk duhet të vijë si fjalë por si veprime. Si ndërtim institucioni. Diçka që Rusia nuk mund ta përballojë as në distancë. Rusia nuk mund të përballojë konkurrencë të hapur politike, një opozitë, gjykata të pavarura, një ekonomi efikase.
Për pjesën tjetër të botës, megjithatë, ljo tregon se lideri rus është i papërgatitur për të negociuar me palët e treta në lidhje me fatin dhe drejtimin e Ukrainës.
Ai me të vërtetë nuk do të pranojë ndërmjetësimin ose ndonjë grup rregullash të përbashkëta sepse e sheh veten se po kryen një mision historik – atë të parandalimit të “një populli” nga copëtimi.
Nuk ka asnjë bisedë të arsyeshme për t’u bërë me Putinin për të kaluarën ose të ardhmen, qoftë vetëm sepse ai nuk mund ta nxjerrë këtë të fundit nga i pari.
Kështu, rreziku i agresionit të ripërtërirë do të jetë gjithmonë aty ndërsa Putini është aty pranë, dhe ndihma për Ukrainën në ndërtimin e saj të institucioneve do të ketë gjithnjë rrezikun e përmbysjes ose prishjes nga veprimet armiqësore ruse.
Kushdo që siguron një ndihmë të tillë duhet të kuptojë forcën e vërtetë të rezistencës – dhe mbase të mos presë rezultate spektakolare ndërsa Putini shikon dhe brohorit me xhelozi, duke u penduar vetëm që Rusia nuk mund të përfundojë gjithçka me një goditje vendimtare.
Përkthyer dhe përshtatur nga Bloomberg/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
‘Detyrat’ e NATO-s tani që është 70 vjeç
“Shënjestra” e Putinit është shumë larg Ballkanit
“Vdekja është mënyra e vetme për të hequr qafe një tiran”
