Duke kërkuar lëshime që kanë tronditur një Evropë të ndarë dhe pa timon, presidenti rus Vladimir Putin ka bashkuar perëndimin.
Rusia ka sjellë atë që i frikësohet – perëndimi po shfaq vendosmëri. Si rezultat, presidenti amerikan Joe Biden tani e gjen veten në vijën e parë të dy luftërave të ftohta të mundshme, njëra në Evropën Lindore dhe tjetra në Detin e Kinës Jugore.
Ky nuk ishte skenari që Biden kishte planifikuar. Ai erdhi në detyrë duke premtuar se do të riorientonte politikën e jashtme të SHBA-së në lindje. Sigurisht, ai u tha të gjitha gjërat e duhura partnerëve evropianë të Amerikës, të cilët u qetësuan pas katër vjet me udhëheqjen ish-presidenti Donald Trump.
Por ata shpejt mësuan se Biden nënkuptonte diçka ndryshe me “Amerika u kthye” nga ajo që dëshironin. Ashtu si Trump, Biden ishte i fiksuar te Kina. Ndryshe nga Trump, ai donte që Evropa ta ndihmonte në këtë fokus të ri Indo-Paqësor.
Zgjimi i Evropës filloi verën e kaluar kur SHBA u larguan papritur nga Afganistani pa marrëveshjen e aleatëve të saj të NATO-s. Ashtu si Ushtria Kombëtare Afgane tashmë e zhdukur, partnerët e NATO-s të Amerikës u mbështetën në mbështetjen ajrore dhe logjistike të SHBA për të operuar në Afganistan.
Biden e përkeqësoi mëkatin duke mos paralajmëruar francezët për marrëveshjen e re të Australisë, Britanisë së Madhe dhe SHBA-së për nëndetëset bërthamore, Aukus, disa ditë pasi talebanët rimorën kontrollin e Afganistanit. Nëse ka pasur ndonjëherë një moment që Rusia të shfrytëzonte përçarjen perëndimore, ishte atëherë. Por Putini e ka tepruar. Ndryshe nga vera e kaluar, zyrtarët amerikanë kanë qenë të zellshëm në konsultimin dhe dëgjimin e homologëve të tyre evropianë.
Biden tani përballet me dy sfida urgjente. E para është Ukraina. Me 40 milionë njerëz, shumica e të cilëve duan t’i bashkohen NATO-s, Ukraina nuk është Bosnje apo Kroaci. Ajo është dy herë më e madhe se Gjermania dhe ka një popullsi më të madhe se Polonia.
Këtu do të vihet në provë krijimtaria diplomatike e Biden-it. Nëse, siç thotë konsensusi në Uashington, Kina paraqet sfidën dërrmuese strategjike për SHBA-në, Biden duhet të gjejë përfundimisht një mënyrë për të liruar Rusinë nga përqafimi i Kinës. Retorika ekzistenciale për një betejë globale midis autokracisë dhe demokracisë vetëm sa do ta çojë Moskën më afër Pekinit.
Ajo gjithashtu do të shqetësojë shumë nga aleatët evropianë të saposiguruar të Biden. Disa prej tyre nuk ndihen rehat kur flitet për garat manikeane midis dritës dhe errësirës.
Nuk është sikur Ukraina është një demokraci model. Sipas Freedom House me seli në Uashington, Ukraina është vetëm “pjesërisht e lirë” dhe është shumë më poshtë se “demokracia joliberale” e Hungarisë dhe ato të tjera me të meta si Serbia, Kolumbia dhe Sierra Leone. Ukraina renditet pak më poshtë nga India, të cilën administrata Biden e shpall si një mburojë demokratike kundër Kinës autoritare. Nëse Biden i jep përparësi këtij kriteri, politika e tij e jashtme është e destinuar për konfuzion dhe akuza për hipokrizi.
Kriza në Evropë i ofron Bidenit një dalje sqaruese nga kurthi retorik që i ka vendosur vetes. Parimi në lojë është sovraniteti i Ukrainës. Kufijtë e saj nuk do të duhej të ishin më pak të paprekshëm nëse do të ndryshonte sistemin e saj politik. Bota do të ishte një vend më i mirë, natyrisht, nëse demokracia do të lulëzonte kudo. Por historia e fundit duhet t’i ketë mësuar SHBA-së rreziqet e shpalljes së misionit të saj të lirisë universale.
Pothuajse të gjithë, nga ana tjetër, mund të bien dakord për shenjtërinë e kufijve. Duke kërcënuar sovranitetin e Ukrainës, Putini ka bërë diçka që Biden nuk mundi më vete – të bashkojë perëndimin. Ai i jep Bidenit një avantazh që nuk duhet të shpërdorohet.
Burimi: Financial Times
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Vdekja është mënyra e vetme për të hequr qafe një tiran”
“Epoka e vetmisë gjeopolitike”/ Ku po shkon Rusia e Putinit?
