Vetëm gjashtë muaj në detyrë, Olaf Scholz pret samitin e G7 të së dielës në një kohë rreziku për perëndimin, pasi inflacioni në rritje, një krizë energjetike dhe kërcënimi i recesionit testojnë aftësinë e ekonomive më të pasura për të vendosur një përgjigje të koordinuar.
Takimi – ku morën pjesë edhe liderët e SHBA-së, Britanisë së Madhe, Francës, Italisë, Japonisë dhe Kanadasë – vjen ndërsa ekonomistët në mbarë botën ulin parashikimet e tyre të rritjes dhe rishikojnë parashikimet e tyre të inflacionit. Çmimet e energjisë dhe ushqimeve janë rritur që nga pushtimi rus i Ukrainës në shkurt, dhe këtë muaj bankat qendrore i kanë rritur normat me marzhe më të mëdha sesa pritej tregjet.
“Do të kishte qenë e pamundur të imagjinohej në samitin e fundit të G7 se ne do të përballeshim me një situatë si kjo”, tha Holger Schmieding, kryeekonomist në Berenberg Bank. “Gjërat janë shumë keq dhe mund të përkeqësohen.”
Perspektiva e tmerrshme u nënvizua javën e kaluar kur Gjermania bëri një hap më pranë racionimit të gazit pas një rënie të mprehtë të dërgesave ruse përmes gazsjellësit Nord Stream 1.
Scholz tha se qëllimi kryesor i samitit, i mbajtur në resortin luksoz të Schloss Elmau në Alpet bavareze, ishte të projektonte unitetin. Demokracitë kryesore duhet të tregojnë se janë “të bashkuara si kurrë më parë”, jo vetëm në “luftën kundër imperializmit [presidentit rus Vladimir] Putin, por edhe në luftën kundër urisë dhe varfërisë, krizave shëndetësore dhe ndryshimeve klimatike”, tha kancelarja. Bundestagu të mërkurën.
Scholz do të nxisë veçanërisht një “Plan Marshall” për Ukrainën, të modeluar sipas skemës amerikane që financoi rindërtimin e Evropës pas luftës. Presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy do të marrë pjesë në samit me video-lidhje.
Udhëheqësit do të diskutojnë gjithashtu ndërprerjet në furnizimet globale të ushqimit të shkaktuara nga bllokimi i Rusisë ndaj porteve të Detit të Zi të Ukrainës. Ishte detyrë e G7 të “parandalonte një zi buke katastrofike”, tha Scholz, i cili ka ftuar gjithashtu Indonezinë, Indinë, Afrikën e Jugut dhe Senegalin në samit.
Por një përgjigje e përbashkët e politikës mund të jetë më e vështirë për t’u arritur mbi kërcënimet makroekonomike të afërta për vetë shtetet e G7 – diskutimi i të cilave do të dominojë ditën e parë të samitit.
Disa nga zhvillimet e fundit shihen si jashtë kontrollit të liderëve: politika e Kinës me zero-kovid që bëri kërdinë me zinxhirët e furnizimit global dhe reduktimi i flukseve të gazit në Evropë nga Kremlini, i cili ka tronditur tregjet e gazit dhe ka rritur gjasat e krizës së energjisë dimërore.
“Nuk janë udhëheqësit e G7-ës ata që i kanë shkaktuar këto probleme – janë [presidenti kinez] Xi Jinping dhe Vladimir Putin,” tha Schmieding.
Kjo është në kontrast me pandeminë Covid-19, kur qeveritë përqafuan mbështetje masive fiskale dhe stimul monetar për të mbrojtur bizneset gjatë bllokimeve. Pastaj, tha një zyrtar i lartë gjerman, ishte një “konsensus i thjeshtë” se si të përgjigjesh – një “përgjigje makroekonomike tekstuale, domethënë një politikë monetare dhe fiskale e shtrirë”.
“Situata në të cilën ndodhemi tani është shumë më komplekse, shumë më e vështirë,” shtoi ai. “Kjo ide krejtësisht e qartë, pothuajse instinktive që ju thjesht ndiqni politika ekspansioniste nuk është më aq e dukshme.”
Këtë herë, tha Paschal Donohoe, president i eurogrupit të ministrave të financave, politikëbërësit do të duhet të gjejnë një ekuilibër midis mbështetjes së familjeve më të ekspozuara ndaj rritjes së çmimeve të energjisë dhe kujdesit për të mos nxitur presionet inflacioniste – një detyrë që ai e përshkroi si “kërkuese”.
“Kjo është një sfidë shumë e vështirë për bankat qendrore dhe për qeveritë,” tha ai të premten në Bruksel. “Historia na tregon se nëse inflacioni bëhet një fenomen shumëvjeçar me ritme shumë të larta, sfidat me të cilat përballemi në koston e jetesës vetëm sa rriten.”
SHBA ka zhvilluar bisedime me liderët evropianë se si të lehtësojnë presionin mbi çmimet e energjisë. Fokusi, thanë zyrtarët, është në mënyrat për të parandaluar kufizimet e G7-së për naftën ruse që të rrisin çmimet e naftës së papërpunuar dhe të forcojnë të ardhurat e Putinit nga eksporti.
Një përgjigje që është shtyrë prej kohësh nga SHBA dhe do të diskutohet në Schloss Elmau, është një kufi mbi çmimet e naftës që i paguhet Rusisë. Do të kërkonte ndryshime në ndalimin e Evropës për sigurimin e dërgesave të naftës ruse: një kompromis mund t’i lejojë vendet të marrin sigurime nëse respektojnë kufirin e çmimit.
Por Scholz është i vakët në këtë ide. Të premten ai tha se nuk ishte “mirë” nëse vetëm disa vende do të respektonin kufirin e çmimit të naftës – do të funksiononte vetëm nëse të gjithë do ta bënin. “Kërkesa për [naftë] është globale”, tha ai. “Dhe nëse nuk mund t’i marrim të gjithë në bord, ose pothuajse të gjithë, atëherë nuk do të jetë aq efektive.”
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga Financial Times
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Inflacioni në Europë thyen një tjetër rekord të lartë
Blerja e panikut, rusët zbrazin raftet dhe kuletat
Ekonomia globale drejt një tjetër recesioni?
