MENU
klinika

Editoriali i The Guardian

Kinë, një shkëndijë e vetme ndez një zjarr…

02.12.2022 - 08:30

Protestuesit kundër Covid-it të Kinës të kujtojnë një frazë që përdori Mao Ce Duni: një shkëndijë e vetme mund të ndezë një zjarr.

Kur një sistem politik është kaq i ngurtë, mund të biesh lehtësisht pre e një prej dy tendencave konfliktuale.

E para është të shfrytëzohet çdo trazirë e rëndësishme si ‘goditja e parë’, e cila mund të rrëzojë të gjithë sistemin – si kur vdekja e Mohamed Bouazizi përshpejtoi pranverën arabe. Meqenëse kolapset e tilla janë zakonisht të habitshme, tundimit për të menduar se ato vërtet mund të vijnë, këtë herë mund të jetë e vështirë t’i rezistohet.

Tendenca tjetër është të shikojmë triumfin e pamundur të Partisë Komuniste dhe të arrijmë në përfundimin se çdo mospajtim është jo vetëm i dënuar, por i kotë.

Partia ka shpenzuar vite duke studiuar rënien e Bashkimit Sovjetik për të siguruar që ajo të mos pësojë të njëjtin fat.

Ajo shtypi në mënyrë të pamëshirshme protestat e udhëhequra nga studentët e vitit 1989, në të cilat miliona, jo thjesht qindra, dolën në rrugë. Ajo mësoi gjithashtu nga ajo përvojë, duke përmirësuar mjetet e tjera të shtypjes.

What led protesters to a breaking point with China's 'zero covid' policy - Washington Post

Është një shenjë se sa e kufizuar është bërë hapësira politike që këto protesta, duke sulmuar një politikë të lidhur me emër të Xi Jinping, dhe në disa raste edhe duke bërë thirrje për largimin e tij, duken kaq të habitshme.

Megjithëse policia dhe censura e rëndë mund të kenë parë trazira për momentin, lajmi se ish-udhëheqësi Jiang Zemin ka vdekur mund t’i komplikojë gjërat.

Vdekja e liderëve shpesh ka shkaktuar lëvizje dhe është më e vështirë për partinë t’i japë fund zisë për një udhëheqës sesa një demonstratë: në vitin 1989, vdekja e Hu Yaobang nxiti protestat pro-reformës që filluan në sheshin Tiananmen.

Jiang nuk gëzonte të njëjtën simpati popullor. Por përkujtimi mund të përdoret si një qortim ndaj autoriteteve aktuale dhe për disa, të paktën, ai duket se qëndron për një kohë të udhëheqjes kolektive dhe jo të sundimit të një njeriu të fortë, kur Kina po gëzonte rritje të shpejtë ekonomike dhe hapje ndaj botës, në kontrast të plotë me sot.

Nuk ka asnjë arsye për të besuar se marrëveshja cinik ndaj këtyre ngjarjeve, si jo vetëm kalimtare, por në thelb të pakuptimta, është më e saktë se një besim naiv se ato përfundimisht do të çojnë në një anulim të strategjisë zero-Covid, apo edhe do të sjellin një Kinë të lirë dhe demokratike.

Nëse protestat do të rindizen në ditët apo muajt në vijim dhe nëse ato kanë një ndikim të dukshëm dhe të menjëhershëm në parti dhe politikat e saj, nuk dihet.

Ata kanë huazuar taktika nga kryengritja e shtypur e Hong Kongut (fletët e zbrazëta) dhe parullat kanë ngjallur protestën e një personi të tetorit kundër Xi në Urën Sitong në Pekin, e cila në atë kohë dukej krejtësisht kishotoze.

Në terma afatgjatë, ato mund të ndihmojnë në hapjen e një vizioni alternativ të Kinës për të rinjtë veçanërisht, dhe të krijojnë një ndjenjë të mundësive për veprim social në të ardhmen.

Shkëndijat jo gjithmonë nisin një zjarr: megjithatë ato mund të ndezin një flakë që nuk shuhet lehtë.

Burimi: The Guardian

Përktheu dhe përshtati: Konica.al