MENU
klinika

Kini kujdes!

Ky lloj kanceri s’i kursen aspak duhanpirësit!

24.01.2023 - 17:00

Kanceri i mushkërive me qeliza të vogla (SCLC) shfaqet pothuajse ekskluzivisht tek njerëzit që pinë duhan, por kanceri i mushkërive me qeliza jo të vogla (NSCLC) është lloji më i zakonshëm.

NSCLC përbën 80% deri në 85% të të gjitha kancereve të mushkërive.

Kanceri i mushkërive është kanceri i tretë më i zakonshëm dhe shkaku kryesor i vdekjeve nga kanceri. Edhe pse çdokush, edhe ata që nuk kanë pirë kurrë duhan, mund të zhvillojnë kancer të mushkërive, duhani është faktori numër një i rrezikut për kancerin e mushkërive.

Pirja e duhanit është e lidhur me të gjitha llojet e kancerit të mushkërive, por një lloj kanceri i mushkërive SCLC gjendet pothuajse gjithmonë te duhanpirësit. Është shumë e rrallë tek njerëzit që nuk kanë pirë kurrë duhan.

SCLC përhapet shpejt dhe kërkon trajtim agresiv.

Cilat janë llojet më të zakonshme të kancerit të mushkërive të lidhura me pirjen e duhanit?

Pirja e duhanit është shkaktari kryesor i të gjitha llojeve të kancerit të mushkërive. Këtu përfshihet kanceri i mushkërive me qeliza jo të vogla (NSCLC), lloji më i zakonshëm i kancerit të mushkërive.

Megjithatë, kanceri i mushkërive me qeliza të vogla (SCLC), një lloj kanceri i mushkërive që përbën rreth 15% deri në 20% i të gjitha rasteve të kancerit të mushkërive, është pothuajse gjithmonë i lidhur me pirjen e duhanit.

Është shumë e rrallë që jo duhanpirësit të zhvillojnë SCLC. Ajo rritet dhe përhapet më shpejt se NSCLC dhe shpesh është më e vështirë për t’u trajtuar. Kimioterapia dhe rrezatimi shpesh përdoren së bashku për të ndihmuar në trajtimin e SCLC.

Cilat janë llojet më të zakonshme të kancerit të mushkërive te njerëzit që nuk pinë duhan?

Çdokush mund të zhvillojë kancer të mushkërive, edhe nëse nuk ka pirë kurrë duhan. Megjithatë, njerëzit që nuk kanë pirë kurrë duhan kanë më pak gjasa të zhvillojnë NSCLC.

Ka disa lloje të NSCLC. Jo duhanpirësit më së shpeshti diagnostikohen me një lloj NSCLC të quajtur adenokarcinoma. Ky lloj kanceri i mushkërive fillon në qelizat që sekretojnë mukozën në mushkëritë.

Adenokarcinoma është gjithashtu e zakonshme tek ish-duhanpirësit. Është e zakonshme që adenokarcinoma të diagnostikohet herët. Kjo lejon që trajtimi të fillojë përpara se kanceri të përhapet.

Kush sëmuret nga kanceri i mushkërive?

Pirja e duhanit është faktori numër një i rrezikut për të gjitha llojet e kancerit të mushkërive, por nuk është i vetmi rrezik i njohur.

Ka shumë rreziqe të tjera të lidhura me kancerin e mushkërive. Kjo perfshin:

Duhani i dorës së dytë: Pirja e duhanit të dorës së dytë lidhet me një rrezik në rritje të kancerit të mushkërive. Edhe nëse nuk keni pirë kurrë duhan vetë, të jetosh me një duhanpirës ose të punosh pranë duhanpirësve, mund të rrisë rrezikun.

Ekspozimi ndaj asbestit: Njerëzit me punë që i ekspozojnë ata ndaj asbestit, si minatorët dhe punëtorët e fabrikave të tekstilit, kanë një rrezik më të lartë të kancerit të mushkërive. Megjithatë, vitet e fundit, rregulloret e qeverisë u kanë kërkuar punëdhënësve të reduktojnë sasinë e asbestit në kantieret, ndërtesat tregtare dhe shtëpitë.

Ekspozimi ndaj radonit: Radoni është një kimikat që ndodh kur uraniumi shpërbëhet në shkëmbinj dhe tokë. Mund të gjendet në disa shtëpi dhe ndërtesa, veçanërisht në bodrume, dhe mund të rrisë rrezikun e kancerit të mushkërive.

Ekspozimi ndaj kancerogjenëve: Thithja e kimikateve që gjenden në disa vende pune mund të rrisë rrezikun e kancerit të mushkërive. Këto përfshijnë klorurin e vinilit, nikelin, beriliumin, kadmiumin, silicën, shkarkimin e naftës dhe arsenikun.

Ndotja e ajrit: Të jetosh në një zonë me cilësi të dobët të ajrit dhe ndotje të madhe lidhet me një rrezik më të lartë të kancerit të mushkërive.

Kanceri i mëparshëm i mushkërive: Nëse keni pasur kancer të mushkërive në të kaluarën, keni një rrezik në rritje për ta shfaqur atë përsëri.

Historia familjare e kancerit të mushkërive: Ju keni një rrezik në rritje të kancerit të mushkërive nëse keni një prind, motër ose vëlla që ka pasur ndonjëherë kancer në mushkëri.

Disa faktorë të mundshëm rreziku janë ende duke u studiuar. Këto përfshijnë pirjen e duhanit të kanabisit dhe përdorimin e cigareve elektronike. Për momentin, nuk ka të dhëna të mjaftueshme për të thënë nëse këto janë të lidhura me një rrezik në rritje të kancerit të mushkërive ose sa i rëndësishëm mund të jetë ky rrezik.

Talku dhe pluhurat e talkut janë një tjetër rrezik i panjohur. Disa studime i kanë lidhur këto produkte me rrezikun e kancerit të mushkërive dhe sëmundjeve të frymëmarrjes, por jo të gjitha studimet i kanë riprodhuar këto rezultate.

Aktualisht, nuk ka asnjë lidhje të provuar midis pluhurit të talkut dhe rritjes së rrezikut të kancerit të mushkërive.