Pavarësisht se çmimet e larta të naftës i kanë rritur fitimet e kompanive energjetike gjatë vitit të kaluar, pak nga këto fitime janë riinvestuar në biznesin e naftës dhe gazit. Ndërsa kompanitë e naftës dhe gazit e pranojnë pashmangshmërinë e një tranzicioni energjetik në të ardhmen, shumë prej tyre po pompojnë fonde në biznesin e tyre të energjisë së pastër dhe po u kthejnë para aksionerëve. Megjithatë, ekspertët e energjisë janë të shqetësuar se investimi i pamjaftueshëm në naftë dhe gaz mund të kërcënojë sigurinë energjetike të botës në një kohë kur kërkesa për lëndë djegëse fosile është e lartë dhe në rritje.
Drejtori i Përgjithshëm i gjigantit të naftës Arabia Saudite Saudi Aramco, Amin Nasser, u tha burimeve të medias këtë muaj se “një nën-investim i vazhdueshëm në naftë në rrjedhën e sipërme dhe madje edhe në rrjedhën e poshtme është ende atje.” Raporti i fundit nga IEA flet për një kërkesë prej 101.7 milionë fuçi – duke shkuar nga 100 milionë fuçi në vitin 2022 në pothuajse 2 milionë fuçi më shumë me hapjen e Kinës dhe industrinë e aviacionit, e cila ende nuk është kthyer në nivelet e para kovidit.
Nasser shpjegoi, “Ka shumë potencial për rritje në aviacion,” duke shtuar, “Dhe me hapjen e Kinës dhe mungesën e investimeve, ka padyshim një shqetësim në terma afatmesëm dhe afatgjatë për t’u siguruar që ka furnizime adekuate në treg.” Ai sugjeroi gjithashtu se ndërsa furnizimet e konsiderueshme të karburantit në SHBA kanë mbështetur një rënie të çmimeve të naftës, ngadalësimi i aktiviteteve të shpimit mund të kërcënojë furnizimin e ardhshëm.
Nasser është i fundit nga disa ekspertë të energjisë që shprehin shqetësimin e tyre për investimet e pakta në industri. Shpenzimet në rrjedhën e sipërme kanë rënë nga rreth 700 miliardë dollarë në 2014 në 370 deri në 400 miliardë dollarë sot. Ndërsa kjo pasqyron zgjerimin e industrisë së energjisë për të përfshirë forma alternative më të pastra të energjisë dhe një largim gradual nga karburantet fosile, kjo është shumë e ulët duke marrë parasysh kërkesën e vazhdueshme të lartë për naftë dhe gaz.
Ekziston gjithashtu një shqetësim për mbështetjen e vazhdueshme në fushat e pjekura të naftës, të cilat përfundimisht do të thahen. Norma mesatare globale e rënies së fushave të naftës është rreth 6%, që do të thotë se kompanitë duhet të kompensojnë normën e tyre të prodhimit për të siguruar prodhimin e synuar. Një mënyrë për të adresuar këtë është investimi në kërkimin dhe zhvillimin në rajone të tjera të naftës për të krijuar projekte të reja. Por me shumë kompani që nuk dëshirojnë të investojnë në operacione të reja që mund të duhen dekada për t’u nisur, bota mund të duhet të përballet përfundimisht me një mungesë të furnizimit me naftë dhe gaz.
Çështja e nën-investimit u trajtua vitin e kaluar në Ekspozitën dhe Konferencën Ndërkombëtare të Naftës në Abu Dhabi (ADIPEC), ku ekspertët diskutuan ekuilibrin midis sigurisë së energjisë dhe qëndrueshmërisë. Shumë drejtues të industrisë theksuan shqetësimin se siguria energjetike ishte sakrifikuar në dukje nga disa për qëndrueshmërinë, duke rezultuar në një nën-investim të konsiderueshëm në naftë dhe gaz. Shumë në konferencë e panë investimin e pamjaftueshëm si të pamatur, duke sugjeruar se shumë firma kanë ndjekur politikëbërësit dhe ndjenjat publike që kanë nxitur një tranzicion të parakohshëm të energjisë.
Me sigurinë energjetike në qendër të diskutimit, veçanërisht pas pushtimit rus të Ukrainës dhe sanksioneve pasuese ndaj energjisë ruse, ADIPEC debatoi nëse largimi nga nafta dhe gazi po vjen shumë shpejt, me shumë projekte të energjisë së rinovueshme ende në fazën fillestare dhe një hendek potencial midis ofertës dhe kërkesës si për lëndët djegëse fosile ashtu edhe për alternativat e gjelbra. Drejtuesit e industrisë në ADIPEC përcaktuan se nën-investimi i vazhdueshëm dhe i rëndë në furnizimin me energji, i nxitur nga presioni nga qeveritë, aktivistët, investitorët dhe bankat, ka qenë një stimul i madh për krizën aktuale të energjisë dhe përfaqëson një kërcënim të madh për sigurinë energjetike globale.
Kjo mund të jetë një tronditje për shumë njerëz në vazhdën e një viti me fitime të larta për kompanitë e naftës dhe gazit. Dukej e pashmangshme që firmat e energjisë do të pomponin fondet përsëri në operime për të siguruar furnizimin e ardhshëm. Megjithatë, me presione më të mëdha për të dekarbonizuar dhe me politika që inkurajojnë investime më të mëdha në energjinë e gjelbër – me disa ulje taksash dhe stimuj për të shtyrë këtë axhendë, shumë firma të naftës dhe gazit kanë zgjedhur t’i investojnë paratë e tyre diku tjetër.
Hulumtimi nga JP Morgan parashikon një nënshpenzim prej 400 miliardë dollarësh të naftës deri në vitin 2030. Dhe ndërkohë që pjesa më e madhe e këtyre shpenzimeve do të shkojnë drejt lëndëve djegëse jo-fosile, kërkimi i firmës tregon se as nafta dhe gazi dhe as energjia alternative nuk do të rriten me ritmin e nevojshëm për të përmbushur rritja e kërkesës globale, duke rezultuar në më shumë kriza energjetike në vitet e ardhshme. Duke u ndalur në lëndët djegëse fosile të pashpenzuara, Christyan Malek, Shefi Global i Strategjisë së Energjisë në JP Morgan, deklaroi: “Në dallim nga burimet e rinovueshme, industria e naftës është relativisht e uritur nga kapitali, por me një bollëk projektesh dhe furnizim të mundshëm për t’u shfrytëzuar.” Ai shtoi se për shkak të kërkesës së lartë të parashikuar gjatë dekadës së ardhshme, “nafta është në të vërtetë aty ku ne shohim nevojën më të madhe për investime në rritje, si në mbajtjen e bazës ekzistuese të prodhimit, ashtu edhe në rritjen e saj, pasi ne shohim kërkesën e vitit 2030 prej 7.1 milionë fuçi në ditë. mbi nivelet e vitit 2019, me nivelet aktuale të shpenzimeve që nënkuptojnë një hendek mesatar prej 700,000 bpd deri në vitin 2030.”
Pavarësisht fitimeve të larta, kërkesës së lartë të vazhdueshme për naftë dhe gaz, dhe krizën aktuale të energjisë – e cila ka zbuluar mungesa të rënda të furnizimit kur energjia ruse hiqet – vazhdon të ketë një nën-investim të konsiderueshëm në lëndët djegëse fosile. Ndërsa kjo mund të shihet si pozitive për tranzicionin e gjelbër, ekspertët kanë frikë se nuk do të ketë energji të mjaftueshme të gjelbër për të mbushur boshllëkun në ofertë dhe kërkesë deri në kohën që projektet e karburanteve fosile të pakësohen, duke rezultuar në pasiguri më të madhe energjetike dhe më shumë kriza energjitike në e ardhmja.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga “OilPrice.com“
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Korona është si tërmet, shkundje që do ta ribëjë botën”!
Çfarë do t’i ndodhë botës pas koronavirusit?!
Big Oil hyri në dekadën “ose vepro, ose vdis”
