MENU
klinika

Ja deri ku mund të shkojë

A mundet Inteligjenca Artificiale të parashikojë se për kë do të votojmë?

11.04.2023 - 08:40

Shkencëtarët e Brigham Young kanë zbuluar se disa robotë të IA mund të kapin me saktësi pikëpamjet politike dhe synimet e votimit për grupe njerëzish, duke ngritur pyetje të rëndësishme për të ardhmen.

Ku duhet të shkoj me pushime? Çfarë duhet të ha sot? Cilin libër apo film duhet të zgjedh? Aplikacionet e reja të IA si ChatGPT duket se kanë një përgjigje për gjithçka. Ose pothuajse gjithçka. Por a mund të parashikojnë ata çështjen më themelore të politikës demokratike, përkatësisht për kë do të votojnë grupet e ndryshme demografike në zgjedhjet e ardhshme? Dhe sa ka gjasa që anketuesit e ardhshëm politikë të pyesin IA, në vend të njerëzve realë, për pikëpamjet e tyre politike dhe qëllimin e votimit?

Për t’iu përgjigjur këtyre pyetjeve, studiuesit në fushat e komunikimit politik dhe shkencave kompjuterike në Universitetin Brigham Young “bashkuan forcat” dhe krijuan “personalitete të inteligjencës artificiale” të cilëve u dhanë karakteristika specifike për sa i përket racës, moshës, ideologjisë dhe fesë. Më pas atyre iu kërkua të përgjigjen se për kë do të votonin në zgjedhjet presidenciale të 2012, 2016 dhe 2020 në SHBA.

“Ne në thelb kaluam një sërë udhëzimesh për aplikacionet e IA për t’u kërkuar atyre të futen në mentalitetin e njerëzve me prejardhje të ndryshme. Kjo do të thotë, ne morëm karakteristikat demografike të të anketuarve realë në sondazhe reale, i dhamë ato me bots të Ia dhe më pas u kërkuam atyre të përgjigjen bazuar në ato karakteristika. Pyetjet që bëmë erdhën nga sondazhe të ndryshme të kryera në Shtetet e Bashkuara në periudha të ndryshme. Së fundi, ne krahasuam përgjigjet e njerëzve me përgjigjet e mjeteve të inteligjencës artificiale”, shpjegon asistenti i Shkencave Politike në Universitetin Brigham Young, Ethan Busby, i cili është i specializuar në psikologjinë politike, ekstremizmin, opinionin publik, politikën racore dhe etnike dhe metodat sasiore.

“Simulime të sakta të sjelljes njerëzore”

Përgjigjet e dhëna nga robotët e AI i befasuan ata. “Personalitetet artificiale” i ishin përgjigjur po aq pyetjeve sa njerëzve realë. 

“Hulumtimi zbulon se, të paktën në fushën e shkencave politike, modelet gjuhësore janë në gjendje të bëjnë disa simulime të sakta të sjelljes njerëzore. Kjo është veçanërisht interesante duke pasur parasysh se modelet gjuhësore nuk janë trajnuar posaçërisht për shkencat politike. Ata thjesht u trajnuan mbi një shumëllojshmëri të gjerë të të dhënave të mbledhura nga interneti,” thekson David Wingate, një asistent profesor në departamentin e Shkencave Kompjuterike në Universitetin Brigham Young , i cili ka shërbyer si student postdoktoral në MIT,  duke komentuar përfundimet e hulumtimit.

Megjithatë, edhe pse “personalitetet artificiale” iu përgjigjën shumë pyetjeve që votuesit e vërtetë bënë në lidhje me zgjedhjet e kaluara, kjo nuk do të thotë se ata mund të parashikojnë me saktësi qëllimin e votimit të një individi.

Faktorë të paqëndrueshëm

“Arsyet që një robot i IA nuk mund të parashikojë saktë se për çfarë do të votojë një qytetar janë kryesisht dy. Para së gjithash, të dhënat e përdorura për trajnimin e modelit janë të vjetëruara, ndaj modeli nuk i “njeh” ngjarjet aktuale politike. Së dyti, është e vështirë të parashikohet për disa grupe të veçanta njerëzish, si të pavarur apo të pavendosur, kë do të votojnë, të cilët shpesh preken ndryshe në çdo zgjedhje”, thotë David Wingate.

Ethan Busby është dakord me të, duke theksuar se inteligjenca artificiale nuk mund të parashikojë se si do të votojë apo mendojë një person i caktuar, por mund të parashikojë mjaft mirë “ku anojnë grupe të ndryshme shoqërore”.

IA në komunikimin politik

Ky fakt hap debat për një përdorim të mundshëm në të ardhmen të robotëve të IA në sondazhe – veçanërisht në një periudhë të rënies së pjesëmarrjes së qytetarëve në sondazhet e opinionit publik -, por edhe përdorimin e mjeteve të inteligjencës artificiale në komunikimin politik.

“Mendoj se inteligjenca artificiale mund të përdoret për të na ndihmuar të mendojmë se cilat grupe njerëzish kanë qëndrime më fleksibël, ose janë më të hapur ndaj ‘bindjes’, ose mund të mobilizohen më lehtë për të votuar. Gjithashtu, robotët e inteligjencës artificiale ishin në gjendje të bënin vlerësime të ndryshme për disa nga këto grupe,” thekson Ethan Busby.

Gjithashtu, duke marrë parasysh koston e lartë të një sondazhi, por edhe shkallën e lartë të dështimit të votimit (s.s.: siç ndodhi në zgjedhjet greke të vitit 2015), ideja e një politikani apo partie që t’i drejtohet robotëve të AI, pasi ato reflektimi me saktësi relative të pikëpamjeve politike dhe qëllimeve të votimit për grupe të veçanta njerëzish, mund të jetë mjaft tërheqës.

Pyetje etike

Në çdo rast, rezultatet e para të një kërkimi me një temë të tillë i “gjen” studiuesit të ndarë, pasi, sado emocionuese të duket fillimisht simulimi i njerëzve përmes modeleve gjuhësore, kjo mundësi mund të përdoret edhe në mënyra dashakeqe.

“Së pari duhet të diskutojmë, si komunitet, cilat janë kërkesat etike për simulime të tilla. Ne shohim se mund të përdorim inteligjencën artificiale për t’i bindur njerëzit më lehtë . Kjo ndoshta mund të bëhet për një kauzë të mirë – si, për shembull, për të ndihmuar njerëzit të bëhen më pak racistë. Por mund të bëhet edhe për një qëllim të keq – si për t’i radikalizuar ata”, thotë David Wingate.

Nga ana e tij, Ethan Busby thekson se tashmë ka shumë organizata dhe vende që përdorin mjete të tilla për qëllime keqdashëse . “Studiuesit duhet të përdorin inteligjencën artificiale për të luftuar dezinformimin, për të reduktuar ndarjen, për të nxitur mirëkuptimin mes njerëzve, jo për t’i mashtruar ata në mënyra joetike,” përfundon ai./

VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN


Bill Gates: Do të përshpejtojë sektorin e inovacionit

“Inteligjenca artificiale do të ndihmojë me pabarazinë sociale”

Nga përkthyesit tek analistët financiarë

10 punët që mund të zhduken nga inteligjenca artificiale

Një gjë është e sigurt! Do përparojë shumë!

A do arrijë Inteligjenca Artificiale ta eliminojë njeriun?