Kambanat e alarmit po bien në Evropë dhe jo pa arsye. Nëse Ukraina humbet, Lituania është e radhës. Vendi i vendosur mes satelitit rus të Bjellorusisë dhe enklavës ruse të Kaliningradit, raportojnë mediat, po përgatitet për përshkallëzimin e luftës në Ukrainë dhe përpjekjen e Vladimir Putin për të kaluar kufirin e tyre. Një numër i madh lituanezësh po kthehen tani nga Irlanda, ku kanë punuar deri më tani, po i bashkohen ushtrisë, janë në detyrë përgjatë Isthmusit Suwa?ki, të cilin disa e kanë quajtur tashmë “vendi më i rrezikshëm në botë” dhe dhjetëra vullnetarë lituanez kanë shkuar tashmë në fushat e betejës në Ukrainë. Sakaq, jo pak shqetësuese janë deklaratat e Dmitry Medvedev, nënkryetarit të Këshillit të Sigurimit rus, i cili paralajmëroi të enjten se veprimet e fundit të Polonisë mund të çojnë në një konflikt të drejtpërdrejtë midis vendit dhe Rusisë dhe Bjellorusisë, që mund të rezultojë në fillimin e Luftës së Tretë Botëror. Deklaratat nxitëse nuk janë të pazakonta për Medvedevin, i cili është shfaqur si një nga kritikët më të zëshëm të Kremlinit ndaj aleatëve të Ukrainës. Ai ka deklaruar vazhdimisht publikisht se Rusia mund të sulmojë anëtarët e NATO-s për ndihmën e Ukrainës. Në dhjetor 2022, ai shkoi aq larg sa i quajti aleatët perëndimorë të Ukrainës “objektiva legjitime ushtarake”. Që në shtator, ai tha se Rusia është e gatshme të përfshihet në konflikt të drejtpërdrejtë me vendet anëtare të NATO-s.
Lituania në rrezik
Lituania u pushtua nga Bashkimi Sovjetik në vitin 1940, ata fituan pavarësinë e tyre me gjak në 1991 dhe kur u bashkuan me BE në 2004, qindra mijëra prej tyre u larguan nga shteti ish-sovjetik pa para për të kursyer, duke kërkuar punë në Evropë sidomos Irlanda. Tani janë më shumë se 30 mijë prej tyre. Ndërkohë, Lituania bëri përparim ekonomik. Edhe pse në periferi evropiane, të ardhurat e tyre u hodhën në 89 për qind të mesatares së BE-së. Sipas të dhënave të fundit, paga mesatare atje tani është 1600 euro, gati 500 euro më shumë se në Kroaci. Mediat raportojnë se një numër i madh emigrantësh nga Lituania, veçanërisht nga Mbretëria e Bashkuar, tani po kthehen në atdhe. Sipas sondazhit, 55.1 për qind e tyre duan të kthehen në Lituani në gjashtë muajt e ardhshëm dhe shumica veçon rrezikun e luftës së afërt si arsye kryesore. Rusia ka qenë gjithmonë një “kërcënim për mbijetesën” e Lituanisë siç përshkruhet nga ish-presidentja e Lituanisë, Dalia Grybauskait?.
Thembra e Akilit
Një vend me një sipërfaqe vetëm pak më të madhe se Kroacia, me 2.7 milionë banorë, nuk është një sfidë e madhe për trupat e Vladimir Putinit. Në të njëjtën kohë, vendndodhja e tyre gjeografike është veçanërisht problematike. Në këndin jugperëndimor, në qytetin e vogël të Vištytis me 400 njerëz, ata po shohin matanë rrugës armikun. Ekziston Isthmus Suwa?ki, rruga më e shkurtër tokësore midis aleatit të Rusisë, Bjellorusisë dhe territorit rus në Kaliningrad. Kjo është arsyeja pse ata e quajtën atë zonë “vendi më i rrezikshëm në botë” dhe “thembra e Akilit të NATO-s”, ku Rusia mund të përpiqet të shkëputë Lituaninë, Letoninë dhe Estoninë nga pjesa tjetër e NATO-s.
Roli i SHBA
“Ne kemi ende makthe nga sulmet ruse, jo vetëm tanke në Ukrainë dhe Gjeorgji, por edhe këtu në kryeqytet,” tha ministri i Jashtëm lituanez Gabrielius Landsbergis në një intervistë të fundit, duke shtuar se një pushtim i ri rus është shumë i mundshëm. Për shkak të kërcënimit të vazhdueshëm të një pushtimi të ri rus, shërbimi ushtarak u rivendos në Lituani në vitin 2015, pas aneksimit rus të Krimesë. Tani ata kanë 23 mijë ushtarë profesionistë dhe 104 mijë rezervistë, por ende varen nga aleati i tyre kryesor, SHBA. Lituania ka qenë anëtare e NATO-s që nga viti 2004, por gjithnjë e më shumë politikanë lituanez thonë se ndjejnë se mbështetja e SHBA për Ukrainën po shkrihet. Në veçanti, lufta midis Izraelit dhe Palestinës ka pushtuar tashmë vëmendjen e politikës së jashtme amerikane, dhe duket se Ukraina nuk është më prioriteti i tyre për ndihmën financiare, por Izraeli është.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Në Gaza po masakrohen të pafajshëm, nuk do ta lëmë me kaq”
