Sudani është në prag të katastrofës. Më 3 qershor, forcat ushtarake hapën zjarr ndaj protestuesve paqësorë në Khartoum, duke vrarë mbi 100 vetë dhe duke plagosur qindra të tjerë. Tani, shpresa për një tranzicion të qetë drejt sundimit civil po i hap rrugë frikës se vendi do të shkojë në rrugën e Jemenit, Sirisë ose Libisë.
Vetëm pak javë më parë, ushtria dukej se ishte në anën e protestuesve. Në prill, pas muajsh demonstrate kundër Presidentit Omar al-Bashir, ushtria detyroi Bashir të japë dorëheqjen. Komandanti i grupit paramilitar të Forcave të Shpejtë të Forcave (RSF), gjenerali Mohamed Hamdan Dagalo (i njohur më mirë si Hemeti), madje pohoi se ai kishte refuzuar një urdhër nga Bashir për të hapur zjarr mbi protestuesit.
Regjimi i Bashir, në pushtet për gati 30 vjet, u zëvendësua nga Këshilli Ushtarak Kalimtar (TMC), i kryesuar nga Gjenerali Abdel Fattah al-Burhan. Por protestat vazhduan, duke kërkuar tani një kalim në sundimin civil. Kjo gjë nxiti TMC-në që të iniciojë negociata me përfaqësuesit e Shoqatës Profesionale Sudaneze, e cila ka udhëhequr protestat.
Këto negociata fillimisht ishin premtuese, por toni i tyre ndryshoi papritur pasi Burhan dhe Hemeti u kthyen nga vizitat në Egjipt, Arabinë Saudite dhe Emiratet e Bashkuara Arabe, vende që më parë mbështetën regjimin e Bashirit.
Masakra e RSF në Khartoum, do të parandalojë në mënyrë efektive popullin sudanez, dhe bashkësinë ndërkombëtare, nga pranimi i rregullit të KPM-së. Për më tepër, kalimi i parave në drejtim të ushtrisë së Sudanit nuk do të bëjë asgjë për të adresuar ankesat që shkaktojnë trazirat shoqërore.
Këto ankesa janë pjesërisht ekonomike. Por ankesat e protestuesve janë gjithashtu politike. Protestuesit dëshirojnë demokracinë dhe sundimin e ligjit.
Tashmë, protestuesit kanë kundërshtuar një ofertë nga KPM-ja për të rihapur negociatat dhe ata kërkuan mosbindje civile derisa të bjerë regjimi ushtarak.
Është e vështirë të shihet se si Sudani, tashmë një shtet i brishtë, mund të qeveriset në këto rrethana.
Sudani ka burime të konsiderueshme të naftës, si dhe ari dhe hidrocentrale, asnjëra prej të cilave nuk ka arritur të zhvillohet për të mirën e popullatës së saj.
Kina, e cila ka interesa të rëndësishme të naftës në Sudan, do të duhet të përfshihet, ndërsa Arabia Saudite dhe Emiratet e Bashkuara Arabe duhet të jenë nën presion për të bashkëpunuar në kërkim të një zgjidhje paqësore të krizës. Bashkimi Afrikan është një tjetër partner kritik, megjithatë, duke pasur parasysh dominimin aktual të Egjiptit, AU nuk duhet të marrë rolin udhëheqës.
Komuniteti ndërkombëtar ka investuar shumë në Sudan. Për të shpëtuar vendin nga një valë e re e kaosit dhe mjerimit, bashkësia ndërkombëtare duhet të mobilizohet me shpejtësi për të mbështetur aspiratat e popullit sudanez për qeverisje më të mirë.
Ishac Diwan është një profesor në Shkollën e Universitetit të Kolumbias për Çështje Ndërkombëtare dhe Publike.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
850 milion njerëz në kushte ekstreme varfërie
Pse disa vende janë të varfra e të tjerat të pasura
Sudan/ Përfundon në burg presidenti
