Ambasadori i Kinës në Shtetet e Bashkuara, Cui Tiankai, tha se Amerika duhet të bëjë një “zgjedhje shumë të rëndësishme” nëse mund të jetojë paqësisht me një Kinë “të modernizuar, të fortë, të prosperuar”.
Cui foli me Fareed Zakaria të CNN në një intervistë ekskluzive të shtunën, pas disa ditësh tensionesh në marrëdhëniet SHBA-Kinë.
Në fillim të kësaj jave, doli që Shtëpia e Bardhë raportohet se po konsideron ndalimin e anëtarëve të Partisë Komuniste Kineze të hyjnë në SHBA, ndërsa të enjten Ministria e Punëve të Jashtme kineze akuzoi Amerikën për ngacmimin e Kinës.
Në përgjigje të pretendimeve të disave në Perëndim që nën Presidentin Xi Jinping, Kina është bërë një fuqi më pretenduese, ekspansioniste dhe shtypëse, Cui tha se “njerëzit duhet të njohin plotësisht realitetet e botës së sotme”.
“Ne sigurisht kemi të drejtën legjitime ta ndërtojmë vendin tonë në një vend të modernizuar, të fortë, të prosperuar, si çdo vend tjetër në botë,” tha ambasadori.
“Unë mendoj se pyetja themelore për Shtetet e Bashkuara është shumë e thjeshtë,” tha ai. “A janë Shtetet e Bashkuara të gatshme të jetojnë me një vend tjetër me një kulturë shumë të ndryshme, një sistem politik dhe ekonomik shumë të ndryshëm … në paqe dhe të bashkëpunojnë për kaq shumë sfida globale dhe akoma në rritje?”
Të martën, Presidenti Donald Trump lëshoi një urdhër ekzekutiv që revokon marrëdhënien speciale të SHBA me Hong Kongun, me arsyetimin se një ligj i ri i sigurisë i imponuar nga Pekini do të thotë që qyteti nuk është më aq autonom nga Kina për të justifikuar trajtimin special.
Kritikët e ligjit thonë se nënkupton liritë politike dhe ligjore që kanë ekzistuar në Hong Kong pasi Britania ia dorëzoi ish-koloninë Kinës në 1997.
Ligji prezanton katër krime të reja: shkëputje, shkatërrim, aktivitete terroriste dhe përplasje me një vend të huaj,. Ai gjithashtu vë nënshtetasit e huaj që kritikojnë qeverinë kineze kudo në botë në rrezik nëse ata futen në qytet, edhe nëse ata thjesht po kalojnë në aeroportin e tij.
Të hënën, Pekini njoftoi sanksione kundër zyrtarëve amerikanë, përfshirë senatorët Marco Rubio dhe Ted Cruz, në shenjë hakmarrjeje për masat e shpallura nga Uashingtoni javën e kaluar lidhur me abuzimet e pretenduara të të drejtave të njeriut nga Pekini në Xinjiang.
Departamenti i Shtetit i SHBA vlerëson se që prej vitit 2015, rreth 2 milion ujgurë me shumicë myslimane dhe pakica të tjera turke janë burgosur në kampe të mëdha riedukimi në Xinjiang, si pjesë e një sulmi të gjerë nga rajoni i Pekinit. Ata thuhet se “i nënshtrohen torturës, trajtimit mizor dhe çnjerëzor siç janë abuzimi fizik dhe seksual, puna e detyruar dhe vdekja”.
Raportet nga Associated Press dhe studiuesi Adrian Zenz për fondacionin Jamestown thonë se Kina po detyron shumë gra të kryejnë sterilizime dhe aborte, dhe analistët thonë se veprimet e Kinës në Xinjiang përbëjnë përkufizimin ligjor të genocidit.
Cui mohoi që ka pasur ndonjë mekanizëm siç është sterilizimi ose ndonjë përpjekje për kontroll të detyruar të popullsisë së Ujgurëve.
Të hënën, Sekretari i Shtetit Amerikan Mike Pompeo tha se Amerika hedh poshtë shumicën e pretendimeve të Kinës mbi Detin e Kinës së Jugut. Pekini i konsideron pothuajse të gjithë 1.3 milion kilometrat katrorë Detin e Kinës së Jugut territorin e tij sovran dhe vitet e fundit ka ndërtuar fortifikime ushtarake në disa ishuj atje.
Në vitin 2016, një gjykatë ndërkombëtare në Hagë konkludoi se Kina nuk ka asnjë bazë ligjore për të kërkuar të drejta historike për pjesën më të madhe të detit.
“Ne kemi një qëndrim shumë të fortë mbi sovranitetin tonë mbi kërkesën territoriale në rajon. Dhe pretendimet tona kanë një themel shumë të fortë historik dhe ligjor. Por prapëseprapë, ne duam t’i zgjidhim të gjitha mosmarrëveshjet me vendet e tjera, me vendet e tjera pretenduese përmes negociatave diplomatike , “tha ai.
Cui fajësoi ndërhyrjen e SHBA në Detin e Kinës së Jugut për destabilizimin e rajonit.
“Pa ndërhyrje nga jashtë, situata në rajon po qetësohej,” tha Cui. “Por, për fat të keq, vende si SHBA veçanërisht, Shtetet e Bashkuara, po përpiqen shumë të ndërhyjnë, të dërgojnë ushtrinë e tyre, për të forcuar praninë e tyre ushtarake në rajon.”
Përkthyer dhe përshtatur nga The Washington Post/ Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
‘Lufta’ SHBA-Kinë/ Rinisin bisedimet tregtare
‘Prit dhe shiko’, strategjia e suksesshme e Kinës
