Viktor Orbanit po i mbarojnë miqtë në vendet e rëndësishme.
Vendimi i Orban për të tërhequr partinë e tij Fidesz nga grupi i saj parlamentar i Bashkimit Evropian para se të pezullohej parashikon shkatërrimin e aleancës së tij me rrjedhën e përgjithshme të BE.
Mënjanimi i tij është simptomatik i një tjetërsimi të anëtarëve lindorë të bllokut nga Polonia në Slloveni që kanë flirtuar me atë që Orban e quan demokraci “joliberale”.
Ndërsa katër vjet më parë forcat populiste dukeshin në ngritje në të gjithë Evropën, ardhja e Presidentit të SHBA Joe Biden duke premtuar fundin e “America First” do të thotë se po mban ajri për udhëheqësit që kanë model Donald Trump.
Po kështu, largimi i Angela Merkel nga detyra këtë vjeshtë përkeqëson gjërat, pasi liderja gjermane imbajti të hapura kanalet për dialo.
“Peisazhi pas një ndryshimi në Uashington dhe me një perspektivë ndryshimi në Berlin po bëhet më i ndërlikuar për BE dhe veçanërisht për vendet si Polonia,” tha Donald Tusk, një ish kryeministër polak i cili shërbeu si president i BE deri në 2019.
“Ndryshimi mund të nënkuptojë më pak vendosmëri në Berlin për të bashkëpunuar me Evropën Lindore” së bashku me një “qëndrim shumë parimor të SHBA mbi sundimin e ligjit dhe demokracisë”, tha Tusk në një intervistë muajin e kaluar.
Kur presidenti nacionalist i Polonisë kërkoi rizgjedhjen verën e kaluar, ai u kthye te Trump për mbështetje.
Në Shtëpinë e Bardhë vetëm katër ditë para votimit, Trump e lavdëroi Andrzej Duda për “një punë të jashtëzakonshme”.
Ndërsa Biden duhet të mirëpritet në të gjithë lindjen e BE-së për shkak të qëndrimit të tij më të kujdesshëm ndaj Rusisë, ai po përballet me marrëdhënie të vështira me ata udhëheqës që u afruan dhe admironin Trump.
Duda vetëm e uroi siç duhet Biden për fitoren e tij në zgjedhje më 15 dhjetor, më shumë se një muaj pasi fqinji i tij perëndimor Merkel e uroi. Udhëheqësi polak ka thënë se nuk ka ndonjë shqetësim se do të ndikojë në marrëdhëniet me administratën e re të SHBA.
Qeveria e Orban e mbështeti hapur Trump në zgjedhje dhe po përgatitet për një rikthim të trajtimit të ashpër nga administrata e Obamës.
Qëndrimi i tij anti-imigracion ishte si një shembull për nacionalistët në të gjithë rajonin dhe një shfaqje e sfidimit kundër Merkel dhe politikës së saj të dyerve të hapura.
Ajo është ende një avokate e fuqishme për lindjen, pasi është rritur në Gjermaninë Lindore dhe ka studiuar në Pragë. Ajo është një admiruese e lëvizjes Solidariteti të Polonisë, e cila vendosi rrugën që çoi në shpërbërjen e bllokut komunist nga 1989. Të gjithë pasardhësit e saj të mundshëm janë nga Gjermania perëndimore.
“Nuk është e qartë nëse Gjermania do të vazhdojë të ketë nivelin e mirëkuptimit dhe gatishmërisë për bashkëpunim që ka pasur Merkel”, tha Tusk, një ish-aktivist i Solidaritetit.
Qëndrimi i Merkel ndaj Rusisë – një çështje unifikuese për kombet lindore që ishin satelitë sovjetike – është më e nuancuar.
Dalia Grybauskaite, e cila shërbeu si presidente e Lituanisë nga 2009 në 2019 dhe u takua rregullisht me Merkel në takimet evropiane, kujtoi një bisedë në të cilën ajo pyeti kancelaren për marrëdhëniet e saj me Putin.
“Përgjigja e saj ishte mjaft e papritur për mua – ajo la të kuptojë se e di kush është ai dhe çfarë të presë prej tij,” tha Grybauskaite në një intervistë. “Edhe nëse ndonjëherë poshtërohet, ajo përsëri do të flasë me të. Arritja e qëllimeve është më e rëndësishme sesa ndjenjat e saj në lidhje me sjelljen e Putinit ndaj saj. ”
Në mënyrë të ngjashme, dera e saj mbetet e hapur për Orban pavarësisht rolit të tij si kryetar i nacionalizmit.
Përkthyer dhe përshtatur nga Bloomberg/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Bullgaria ‘surprizon’ gjithë Evropën
A e ka zgjidhur Evropa çështjen e emigracionit?
Bota ka nevojë për një “të rritur” në krye!
