Inflacioni i lartë ka detyruar konsumatorët të rishikojnë prioritetet e tyre në blerje. Industria e tregtimit me pakicë (retail) në vend konstaton një sjellje racionale të konsumatorëve, të cilët kufizohen tek nevojat e tyre afatshkurtra. Tendenca për të kursyer po i bën ata të priren gjithmonë e më shumë tek ofertat, teksa operatorët nënvizojnë se kanë vënë në lëvizje plane ekonomike për të mbajtur nën kontroll presionin për rritjen e çmimeve në produktet e raftit. Pika e kthesës gjithsesi ka nisur dhe viti 2023 ka shënuar rritje të volumeve të shitjes. Fronin e produktit më të shitur në vend e zë buka e pas saj vaji, vezët, djathërat apo mishi i pulës. Ndryshimet në listën e më të shiturave shpesh variojnë edhe sipas segmentit që i drejtohen këto industri dhe ofertës që kanë. Ngërçi me burimet njerëzore ka ndryshuar qasjen e menaxhimit korporativ dhe paketës së trajtimit të punonjësve në çdo shkallë.Sjellja konsumatore ka prirjen të jetë e njëjtë globalisht përballë situatave apo krizave me të cilat mund të përballet. E këto nuk kanë munguar viteve të fundit duke dhënë një efekt domino në tregjet globale. Fillimisht do të ishte pandemia e COVID-19 ku blerjet e “shfrenuara” për të krijuar stok dhanë efektet e para në tregje, më pas ishte rifillimi dinamik pas mbylljes i jetës ekonomike dhe mungesa e lëndëve të para. Pastaj do të vinte kriza e energjisë dhe në fund lufta Rusi-Ukrainë. Inflacioni, që kulmoi në 8.3% në tetor 2022, si rrjedhojë e të gjitha këtyre zhvillimeve, hyri në çdo familje dhe përjashtim nuk bëjnë as ato shqiptare. Rrjetet e supermarketeve në vend raportojë një shpenzim më të kujdesshëm të konsumatorëve. Kjo sjellje, e cila u theksua sidomos gjatë 2022-t dhe muajve të parë të 2023, tashmë po jep një sinjal qetësimi.
Konsumatorët rishikojnë prioritetet e blerjeve
Konsumatorët po shpenzojnë më shumë kohë brenda dyqaneve për të përzgjedhur produktet që i përshtaten buxhetit të tyre por edhe për t’i njohur më mirë mundësitë që kanë. Kjo vjen si efekt i kundër periudhës së pandemisë kur blerjet ishin të shpejta. Prirja aktuale është ajo e sigurimit të nevojave afatshkurtra dhe jo krijimit të stoqeve.
“Tendenca e re më racionale e konsumatorit tenton të vazhdojë me kalimin e kohës dhe për këtë arsye vijon të mbetet tendenca për të shmangur stoqet dhe akumulimet. Kur klienti sheh një rritje të të ardhurave të shpenzueshme, ai tenton të rrisë cilësinë e konsumit të tij, gjithmonë në bazë të disponueshmërisë ekonomike.
Për sa na përket, me rënien e inflacionit, në vend që të përpiqemi të rrisim presionin promocional, ne kemi preferuar të ulim çmimet në mënyrë të konsiderueshme për shumë artikuj bazë dhe gjithashtu për produktet e markës tonë” shprehet Alessandro Rosa.
Të njëjtën tendencë konfirmon edhe Elona Hametaj, administratore supermarketi, duke vlerësuar se tendenca është ende ajo e kursimit. “Konsumatorët vazhdojnë të jenë të fokusuar tek kursimi, blerja në mënyrë me racionale dhe përzgjedhja gjithmonë e më shumë e produkteve të etiketave private (Private Label), me besimin që me të njëjtën cilësi mund të shpenzojnë me pak. Njëkohësisht shikojmë dhe një vëmendje akoma më të madhe të klientëve për të zgjedhur blerjen e produkteve në dyqane që kanë standarde të mira të ruajtjes se tyre sidomos në këtë periudhë të temperaturave të larta kjo sjell dhe një rritje të volumeve duke i marr klient dyqaneve të vogla të lagjes” nënvizon Hametaj.
Pika e kthesës ka nisur, volumet e shitjes kanë nisur të rriten
Teksa viti 2022 edhe për shkak të pasigurive ishte një vit me një tendencë edhe më kursimtare të konsumatorëve, viti 2023 pavarësisht inflacionit ende të lartë ka shënuar një pikë kthese. Volumet e shitjes në rrjetet e supermarketeve kanë ardhur në rritje duke reflektuar këtë ndryshim në njërën anë por edhe zhvendosjen e blerësve nga dyqanet e vogla të lagjeve drejt rrjeteve të mëdha të cilat kanë qenë “agresive” me oferta, promocione si dhe konsolidim të programeve të besnikërisë.
“Padyshim që konsumatorët janë bërë më të kujdesshëm përsa i përket shpenzimeve duke u orientuar drejt kursimit dhe zgjedhjes së ofertave. Kjo sjellje në industrinë tone matet me tregues të qartë: që është xhiroja e realizuar me produkte në ofertë krahasuar me xhiron totale të dyqanit. Ky tregues është në rritje, që fakton sjelljen e konsumatorëve të orientuar drejt ofertave” pohon Hametaj. Sipas saj, një tjetër tregues për të dhënat e shitjeve është përzgjedhja e produkteve dhe pas pandemisë blerësit janë bërë shumë të kujdesshëm, duke rritur konsumin e produkteve të shëndetshme.
“Pra kur themi që klienti është i orientuar drejt çmimit, jo detyrimisht do të thotë që zgjedh produktin më të lirë por përzgjedh duke analizuar gjithmonë raportin cilësi/çmim dhe duke ndjekur gjithmonë komunikimin e ofertave për markat dhe cilësinë që ata duan” nënvizon ajo. Sipas z.Rosa aktualisht, në një hark kohor prej një vit e gjysmë, që nga fillimi i luftës, inflacioni ka përmbysur në mënyrë të vendosur trendin e tij, duke u vendosur në rreth 6-7% tek shpenzimet ushqimore, krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.
“Në të njëjtën kohë po dëshmojmë një rritje të volumeve të shitjeve që sinjalizon një qëndrim më të qetë nga ana e konsumatorit” vlerëson ai
Produktet më të shitura, në fronin e shqiptarëve qëndron “buka”
Buka është produkti kryesor që zotëron blerjet e shqiptarëve e pas saj vijnë me radhë produkte të tjera të shportës si vaji, vezët, mishi i pulës, djathërat. “Në top listën e produkteve kryesore te shitura ne volume mbeten produktet e shportës bazë si qumësht, pulë, vezë, banane, vaj luledielli. Vlen te theksohet që këto produkte kryesojnë listën e produkteve më të shitura në çdo rrjet ushqimor në botë dhe jo vetëm tek rrjeti ynë në Shqipëri. Kjo na tregon që blerësi shqiptar nuk ndryshon shumë nga blerësit e tjerë në Europë apo tjetërkund” nënvizon znj.Elona Hametaj. Në raste të veçanta listën e produkteve më të blera nga një rrjet në tjetrin mund ta gjesh disi të modifikuar apo përshtatur me kërkesën e segmenteve të caktuara të konsumatorëve, por dhe me ofertën dhe aspektin më përfaqësues të markës.
“Përsa i përket supermarketit tonë, në realitet të dhënat tona janë përgjithësisht pak më të ndryshme, buka është gjithashtu e pranishme ndër vendet e para në renditje, por në supermarketet tona shitet buka e pjekur në pikat e shitjes dhe e bërë me semolin. Produkti i dytë më i shitur janë djathërat e tavolinës, mes tyre nuk ka vetëm djathëra të bardhë por në një sasi mbizotëruese produkte djathi të tjera si parmixhano, grana padano dhe pekorino. Në vendin e tretë pastaj edhe në rastin tonë është mishi i pulës por në veçanti mishi që vjen prerjet e gjoksit të pulës.
Në pozitën e katërt janë mishrat e kuruar ose sallamet, veçanërisht të përfaqësuar nga proshutat. Në vendin e pestë është kafeja, veçanërisht kafeja ajo në kapsula, e cila tashmë ka marrë miratimin e konsumatorëve jo vetëm në Itali por edhe në Shqipëri”, -vlerëson z.Rosa.
Sfida e burimeve njerëzore ndryshon qasjen e kompanive karshi stafit
Mungesa e burimeve njerëzore, një pandemi e re në ambientin ekonomik jo vetëm shqiptar e cila po theksohet vit pas viti ka bërë bizneset në të gjithë sektorët të reflektojnë. Industria retail pranon se kjo situatë i ka orientuar ato drejt një qasjeje të re sa i takon stafit, trajtimit të tij në aspektin financiar, përfitimeve shtesë, trajtimeve apo rritjes në karrierë.
“Kompanitë duhet të pajisen me plane trajnimi, rrugëtime rritjeje profesionale që të jenë bindëse në sytë e bashkëpunëtorëve, pa harruar dukshëm rrugët e shpërblimit që të jenë në përputhje me ato profesionalet. Për sa na përket ne, kemi punuar për një program të ri trajnimi që përfshin të gjitha nivelet e kompanisë me synimin për të ofruar mjete për rritjen profesionale të bashkëpunëtorëve.
Njëkohësisht, në 3 vitet e fundit ne kemi rishikuar politikën e përgjithshme të shpërblimit me rritje mesatare vjetore prej 10%, kjo është bërë e mundur pikërisht nga rritja profesionale e bashkëpunëtorëve të cila ka ndikuar në një zgjerim të ndjeshëm të kompanisë” pohon z.Rosa.
Zhvillimet që marrin tregjet kërkojnë rekrutime që t’i përgjigjen në kohë reale kësaj kërkese dhe ofrimi i një pakete të plotë trajtimi për stafin duket se është një zgjedhje që funksionon dhe që tejkalon ngërçin e mungesës së stafit. “Ka një ndryshim thelbësor në natyrën e punës, e cila sjell rrjedhimisht dhe kërkesa të reja në rekrutimin e talenteve me aftësi, njohuri në teknologji, analist të dhënash etj kryesisht këto të kërkuara në pozicionet e zyrave qendrore.
Ndërkohë për stafin operacional ofrimi i fleksibilitetit në oraret e punës, ofrimi i mundësive për zhvillim në karrierë, alokimi i buxheteve të konsiderueshme dhe në rritje për trajnime, programet e mirënjohjes dhe vlerësimi i vazhdueshëm e komunikimi i afërt me punonjësit janë në themel të strategjisë tonë të menaxhimit të burimeve njerëzore. Të gjitha këto kanë dhënë rezultatet e pritshme e na kanë mundësuar zgjerimin , duke tejkaluar sfidën e burimeve njerëzore e duke rritur numrin e dyqaneve dhe numrin e punonjësve në një kohë shumë të shkurtër” nënvizon znj.Hametaj./ Monitor
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
‘Rrëmuja’ e zinxhirit të furnizimit
“Ekonomia amerikane ‘gati të shqyhet’!”
‘Valë’ Inflacioniste-Stagflacioniste mbi BE e Shqipëri
