MENU
klinika

Artist Politik

Diego Rivera, rebeli “gjigant” i muraleve

09.12.2018 - 10:34

Dje ishte përvjetori i lindjes së mjeshtrit të afreskeve Diego Rivera, piktor meksikan dhe bashkëshorti i artistes Frida Kahlo.

Ai është një piktor mjaft interesant ku shprehet me artin e tij postimpresionist, me muralet dhe me ngjyra të theksuara. Një veçori tjetër e këtij piktori është lëvrimi i artit të një realizmi të thjeshtë njerëzor si dhe me ndikime politike nga komunizmi dhe marksizmi.

Rivera ka lindur në Guanajuato, Meksikë. U bë i famshëm në mbarë vendin si një nga muralistët e parë. Rivera filloi të vizatonte në moshën tre vjeçare, një vit pas vdekjes së vëllait të tij binjak. Ai ishte shumë i tërhequr për të vizatuar muret. Prindërit e tij, në vend që ta ndëshkonin, vendosën ta ndihmonin atë në artin e tij, e motivuan atë për këtë pasion të tijin.

Ai ishte i famshëm për temat sociale të veprave të tij, vepra të bëra kryesisht në ndërtesa publike  (sidomos në qendrën historike të qytetit të Meksikos).

Kemi të bëjmë me një nga artistët më të rëndësishëm meksikanë të shekullit, pararendës i stilit të tij për artistët që në ditët tona ushtrojnë të ashtuquajturin “arti i rrugës”.

Rivera studioi artin në Akademinë e San Carlos në Mexico City. Ai u sponsorizua për të vazhduar studimet në Evropë nga Teodoro A. Dehesa Méndez, guvernatori i Shtetit të Veracruz.

Pas mbërritjes në Evropë në vitin 1907, Rivera studioi në Madrid, Spanjë dhe prej aty shkoi në Paris, Francë, për të jetuar dhe punuar me artistët në Montparnasse, sidomos në La Ruche në 1914.

Nga 1913 deri në 1917, Rivera përqafoi me entuziazëm këtë shkollë të re të artit. Rreth vitit 1917, i frymëzuar nga pikturat e Paul Cezanne.

Gjiganti, kështu e quante Diego Riverën gruaja e tij, Frida Kahlo. Me një trup të bëshëm, madhështor edhe për sa i përket personalitetit, ai ndryshoi historinë e artit meksikan.

U bashkua me Partinë Komuniste meksikane dhe shkoi në Rusi më shumë se një herë, si në vitin 1927, kur u ftua në BRSS për të festuar dhjetëvjetorin e Revolucionit Sovjetik.

Subjektet e veprave të tij janë përgjithësisht njerëz të thjeshtë të vendosur në një kontekst politik. Një artist disident dhe kryengritës, Rivera me veprat e tij nuk i kurseu sulmet ndaj Kishës dhe klerit.

Stili i tij pasqyron “meksikanizmin” siç dëshmojnë edhe subjektet e veprave të tij, duke qenë gjithmonë i tërhequr nga artet tradicionale para-kolumbiane dhe nga folklori vendas.

Rivera u zhvendos drejt Post-Impresionizmit me forma të thjeshta dhe arna të gjera me ngjyra të gjalla. Pikturat e tij filluan të tërheqin vëmendjen, dhe ai ishte në gjendje t’i shfaqte ato në disa ekspozita.

Rivera ishte një ateist. Në moton  “Zoti nuk ekziston” ai vazhdonte të pasqyronte artin e tij. Kjo punë shkaktoi një furi, por Rivera refuzoi të hiqte mbishkrimin. Ai shkroi në vitin 1935: “Judaizmi im është elementi kryesor në jetën time.”

Ai shprehej se ‘’unë jam ateist dhe e konsideroj fetë të jenë një formë e neurozëve kolektive.” Por gjithashtu ai ishte i ndikuar nga një rrymë marksizmi që e kisthe mbërthyer të gjithë Amerikën Latine të asaj kohe.

Afresket e tij të mëdha ndihmuan në krijimin e lëvizjes murale meksikane në artin meksikan. Ndërmjet viteve 1922 dhe 1953, Rivera pikturonte murale në Mexico City, Chapingo, Cuernavaca, San Francisco, Detroit dhe New York City.

Në 1931, një ekspozitë retrospektive e veprave të tij u mbajt në Muzeun e Artit Modern në Nju Jork.

Në vitin 1920 Rivera u largua nga Franca dhe udhëtoi nëpër Itali duke studiuar afresket e Rilindjes.

Rivera u kthye në Meksikë në vitin 1921 për t’u përfshirë në programin mural të sponsorizuar nga qeveria të planifikuar nga Vasconcelos. Këtu përfshiheshin edhe artistë të tjerë si José Clemente Orozco, David Alfaro Siqueiros dhe Rufino Tamayo, si dhe artisti francez Jean Charlot.

Në vjeshtën e vitit 1922, Rivera mori pjesë në themelimin e Unionit Revolucionar të Punëtorëve Teknikë, Piktorëve dhe Skulptorëve, dhe më vonë atë vit u bashkua me Partinë Komuniste Mekke.

Rivera zhvilloi stilin e tij të lindjes bazuar në grupe masive njerëzish të thjeshtë dhe ngjyra të guximshme, gjithashtu pati dhe një ndikim azteik në muralet e tij.

Një nga veprat e tij është ”Zbavitja e Njeriut në udhëkryq” i krijuar fillimisht në vitin 1934.

Disa prej muraleve më të famshme të Rivera ka qenë në Shkollën Kombëtare të Bujqësisë në Chapingo afër Texcoco (1925-27), në Pallatin Cortés në Cuernavaca (1929-30), dhe Pallati Kombëtar në Mexico City (1929-30, 1935).

Gjatë viteve pesëdhjetë, ai ilustroi Canto General të Palo Nerudës dhe pas vdekjes së Fridës, u martua për herë të katërt (me Emma Hurtado) dhe shkoi në Bashkimin Sovjetik për një ndërhyrje kirurgjikale.

Diego Rivera vdiq më 24 nëntor 1957 në Meksiko Citi. Mbetjet e tij u varrosën në Rotonda të njerëzve të shquar, duke shkelur kështu vullnetin e fundit të artistit rebel. Rivera vdiq më 24 nëntor 1957.

VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN