Pas bashkëjetesës me Bashkimin Evropian (BE) për 47 vjet, Mbretëria e Bashkuar tani është e lirë të luajë vetëm në fushë. Por siç është tashmë e qartë, të merren vesh me “ortakë” të rinj ndërsa gjithashtu të përpiqen të mbajnë një pozitë civile me “ish-in”, BE-në, do të jetë e ndërlikuar. Në më pak se një vit për të nënshkruar një marrëveshje tregtare, këtu janë pesë çështjet për të cilat Mbretëria e Bashkuar duhet të shqetësohet tani.
1. Kush dëshiron të bëhet Mbretëria e Bashkuar? Mbretëria e Bashkuar do të duhet të vendosë shpejt se me cilat nga kushtet e ish-partnerëve të saj mund të jetojë dhe me cilën është përgatitur për të luftuar. Vizioni i kryeministrit Boris Johnson për një Britani globale është i qartë, i hapur për biznes me një sistem të mbikqyrur të imigracionit që vendos “njerëzit para pasaportave”. Nuk ka të bëjë vetëm me tërheqjen e investimeve. Qeveria dëshiron të shihet si kampioni i tregtisë së lirë, veçanërisht kur zë vendin e saj në Organizatën Botërore të Tregtisë, e cila përcakton dhe rregullon rregullat e paracaktuar të tregtisë globale. Shkëputja e Mbretërisë së Bashkuar nga BE do të thotë se mund të ketë një thënie më të madhe mbi disa rregullore dhe standarde. Por ushtrimi i asaj lirie mund të nënkuptojë shumë “gunga” në rrugë dhe disa devijime potencialisht të kushtueshme.
2. Po BE? Falas ose jo, Mbretëria e Bashkuar bën rreth gjysmën e tregtisë së saj me BE dhe mbajtja e kësaj marrëdhënie është thelbësore. Por dëshira e Mbretërisë së Bashkuar për të hequr lirinë e saj e ndërlikon këtë. Sa më e madhe liria për t’u larguar nga BE-ja, aq më e madhe është “kaseta e kuqe” që do të thotë më shumë sherr dhe kosto më të larta. Marrëveshja e Tërheqjes iu referua një loje të barabartë kjo do të thotë, Mbretëria e Bashkuar të mos ketë përparësi duke zvogëluar BE-në në ndihmë shtetërore, mbrojtje mjedisore ose të punës ose taksat. Por kryeministri dëshiron të heqë dorë nga kjo ndërsa pretendon se nuk do të jetë një garë deri në fund. Mbretëria e Bashkuar gjithashtu dëshiron të drejtën të largohet nga rregullat e BE-së për standardet e produktit.
3. Kush do të jenë partnerët e rinj të Mbretërisë së Bashkuuar? Dëshira për t’u shkëputur nga rregullat dhe standardet e BE-së mund të jetë një peng negociator por kjo do të lejojë që Mbretëria e Bashkuar të jetë më afër me të tjerët, në mënyrë thelbësore SHBA. Mbretëria e Bashkuar shet më shumë mallra dhe shërbime në SHBA sesa kudo tjetër dhe pret më shumë se gjysmën e selisë rajonale të korporatave të firmës amerikane, duke i bërë lidhjet më të ngushta tërheqëse. Presidenti Donald Trump pretendon se një marrëveshje SHBA-MB do të jetë “masive”, por për kë?
Të dy dëshirojnë qasje më të madhe në tregjet e njëri-tjetrit. SHBA dëshiron që kompanitë e saj të ilaçeve dhe ofruesit e shërbimeve të kenë më shumë akses në NHS. Dhe SHBA dëshiron më shumë mundësi për fermerët e saj që do të nënkuptojnë zbutjen e standardeve të bujqësisë dhe higjenës ushqimore. Johnson thotë se të tjerët duhet të pranojnë standardet e MB, por a është kjo një vijë e kuqe? Mënyra e dhënies mund të nënkuptojë uljen e standardeve në një mënyrë që do të ishte e papajtueshme me rregullat e BE-së, duke theksuar dilemën me të cilën përballet Mbretëria e Bashkuar me të cilën dëshiron të përafrohet. Për të komplikuar çështjet, ndërsa bisedimet me BE dhe SHBA do të zhvillohen njëkohësisht, ato hyjnë nën departamente të ndryshme të Whitehall, Zyra e Kabinetit dhe Departamenti për Tregtinë Ndërkombëtare përkatësisht.
4. Po në lidhje me paditësit e tjerë? Mbretëria e Bashkuar dëshiron marrëveshje të reja tregtare me miqtë “e lënë pas dore”, përfshirë Kanadanë dhe Australinë dhe gjithashtu të përfundojnë duke përsëritur ato që BE ka me rreth 70 vende. Deri më tani ka përfunduar rreth 50 nga këto të fundit. Pjesa tjetër përfshin Japoninë, e cila përbën rreth 2% të eksporteve, por ka një rëndësi të madhe strategjike si një nga investitorët më të mëdhenj të Britanisë së Madhe. Dhe Mbretëria e Bashkuar po mendon për një afat më të gjatë. Afrika përbën më pak se 3% të tregtisë në Mbretërinë e Bashkuar. Por me një të katërtën e popullsisë së botës të vendosur për të jetuar atje deri në vitin 2050, Mbretëria e Bashkuar ka qenë në një sulm “simpatik”, së fundmi duke pritur Samitin e parë të Investimeve Afrikane.
5. Kur do të zgjidhen gjërat? Cilat janë shanset që një marrëveshje të bëhet me BE-në deri në fund të vitit 2020? Do të kërkojë kompromis. Bërja e negociatave për marrëveshjen tregtare të BE-së me Kanadanë kaloi gjatë pesë vjet. Duke pasur parasysh kompleksitetet këtu, mund të ketë vetëm fazën e parë të një marrëveshje, për të mbuluar mallrat dhe bujqësinë, deri në dhjetor. Ose kryeministri mund të ketë mbështetur dhe kërkuar më shumë kohë. Dhe kjo është vetëm marrëveshja me BE-në. Mund të jetë mjaft kohë para se të dimë se çfarë forme do të marrë familja e re globale e përzier në Mbretërinë e Bashkuar.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Brexit mund të shtyhet”
“Tronditet” Britania/ Brexit mund të anulohet?
10 ditë larg Brexit/ “Nuk votojmë për herë të tretë”
