Konferenca e Sigurisë e Mynihut e këtij vitit, kishte si temë kryesore “Westlessness”.
Diçka ishte e qartë: jo vetëm që Shtetet e Bashkuara dhe Evropa kanë qëndrime të kundërta, për çështje si telekomunikacioni e energjia, por ata kanë mosmarrëveshje edhe me mënyrën si duhet të funksionojë sistemi ndërkombëtar.
Është një aksiomë e marrëdhënieve ndërkombëtare që demokracitë nuk nisin luftë me njëra-tjetrën.
Historia është plot me shembuj të demokracive që bashkohen në aleanca strategjike, por ka pak shembuj të vendeve të tilla që shndërrohen në rivalë politikë. A janë Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e saj më të afërt në Evropë drejt një divorci historik?
Nëse sondazhet e opinioneve, ne tashmë jemi të ndarë. Në janar, Pew Research publikoi një sondazh që tregon se 57 përqind e gjermanëve nuk kanë mendim të mirë për Shtetet e Bashkuara. Disa muaj më parë, në shtator, Këshilli Evropian për Marrëdhëniet e Jashtme raportoi se 70 përqind e gjermanëve dëshirojnë që vendi i tyre të mbetet neutral në çdo konflikt midis Moskës dhe Uashingtonit.
Impulset anti-Amerikane të Gjermanisë janë një fenomen i rrënjosur në jetën shoqërore dhe politike.
Në fakt, edhe liberalët në Shtetet e Bashkuara janë skeptikë ndaj multilateralizmit të stilit evropian.
Me Gjermaninë e irrituar nga Shtetet e Bashkuara, Franca ka identifikuar një mundësi për të bërë realitet ëndrrat e saj Gaulliste. Në çdo hap, ajo ka kërkuar të fuqizojë BE, ndërsa kufizon NATO-n.
Kjo ka prodhuar tensione midis Parisit dhe Uashingtonit, që do të preferonte një NATO më aktive.
Por këto konflikte kanë mbetur kryesisht në këtë nivel për një arsye të thjeshtë: klasa politike e Shteteve të Bashkuara është e sigurt se Evropa nuk do të zgjedhë këtë rrugë.
Kjo është e vërtetë për tre arsye që u shfaqën në Mynih javën e kaluar.
Së pari, Evropa mbetet e përçarë në vetvete. Në Mynih, Përfaqësuesi i Lartë i BE, Josep Borrell pati një dialogu polemik me Ministrin e Jashtëm Polak, Jacek Czaputowicz, i cili e kaloi “kufirin”. “Ju jetoni në liri për shkak të Vatikanit dhe Shteteve të Bashkuara,” iu kundërpërgjigj Borrell. “Por unë jetova nën diktaturë për dyzet vjet për shkak të Vatikanit dhe Shteteve të Bashkuara. Nuk mund të them se i shoh Shtetet e Bashkuara në të njëjtën mënyrë”, iu përgjigj ai.
Edhe aleatët gjoja më të afërt, Gjermania dhe Franca, treguan se mendojnë shumë ndryshe, gjatë konferencës. Macron ka përdorur një stil frenetik dhe ka filluar një mori iniciativash përçarëse kohët e fundit, të gjitha këto të kundërtat e qasjes më të qëndrueshme, më të parashikueshme të preferuar nga Berlini. Nga çështja e Ballkanit perëndimor deri tek çështja e Libisë, dy vendet më të rëndësishme të Evropës kanë qenë në mosmarrëveshje.
Së dyti, bazuar në pothuajse çdo tregues të fuqisë, Evropa po dobësohet. Ekonomisë së saj i mungon kultura e marrjes së rrezikut që prodhon risi, dhe demografia e saj po shkon nga keq në edhe më keq. Aftësitë ushtarake të Evropës Perëndimore janë qesharake. “Cila është qëllimi i mbajtjes së një konference sigurie në një vend, ushtria e së cilës është më e vogël se ajo e Francës?” më tha një ekspert amerikan pas konferencës.
Së treti, amerikanët pranojnë se Evropës i mungon fuqia tërheqëse. Sot, në botë nuk ka asnjë bllok tjetër që është më europian se ai amerikan. E thënë ndryshe, nëse Evropa me të vërtetë do të ndahej nga Shtetet e Bashkuara, do të përpiqej të gjente palë të treta që do të zgjidhnin atë mbi Shtetet e Bashkuara. Nga Jeruzalemi, deri tek Tokio, partnerët e Evropës, kanë marrëdhënie më të ngushta me Uashingtonin sesa Brukselin.
Sidoqoftë, bota është përplot me komplote dhe oferta joshëse të bashkëpunimit. Në veçanti, dy shtetet më të fuqishme iliberale, Kina dhe Rusia, po inkurajojnë Evropën të largohet nga Shtetet e Bashkuara.
Nëse ka diçka ndaj Westlessness, prandaj, është se sa shpejt disa evropianë kanë harruar se si dukej bota para Pax Americana. Shtetet e Bashkuara mund të jen duke kërkuar një marrëdhënie më të ekuilibruar për gjithçka, nga tregtia, deri tek siguria, por ky është një çmim që duhet të ofrojë një sistem ndërkombëtar i udhëhequr nga SHBA. Shtetet e Bashkuara mund të mos jenë “single”, por ndryshe nga Kina, afeksioni i saj për Evropën është e vërtetë dhe e qëndrueshme.
Përkthyer dhe përshtatur nga Foreign Policy/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
”Muaji i mjaltit” me Amerikën mbaroi…
A do t’i besojë më Evropa, Amerikës?
A do ta braktisë Evropa miken e saj të vjetër?!
