Vdekja e 34 ushtarëve turq në Siri e zhyti Turqinë në krizë dhe tregoi se interesat e Rusisë dhe Turqisë nuk janë të njëjta.
Këshilltari i Erdoganit, Mesut Hakki Casin, pohoi, “Ne kemi luftuar Rusinë 16 herë në të kaluarën dhe do ta luftojmë përsëri.” Rusia mohoi përgjegjësinë dhe tha që ushtarët turq ishin bashkuar me “terroristë”. Turqia fajësoi sirianët, me sa duket që shmangin përballjen me Rusinë.
Erdoğan foli me Presidentin rus Vladimir Putin dhe të dy u takuan në Moskë në 5 Mars për të provuar të shuanin krizën.
NATO u zotua për “solidaritetin e saj të plotë” me Turqinë, dhe Bashkimi Evropian (BE) dërgoi një delegacion në Ankara për të folur rreth krizës së migrantëve sirianë.
Tani është koha që NATO-ja të mirëpresë Turqinë përsëri në skenë, por me një çmim.
Pas themelimit të republikës turke në 1923, dita më e rëndësishme në historinë e Turqisë moderne ishte hyrja e saj në NATO më 18 shkurt 1952.
Megjithëse Turqia Myslimane dhe Azia ishte anëtarja më e çuditshme në NATO-n e krishterë-evropiane. Megjithatë, funksionoi, sepse liderët laikë të Turqisë kuptuan përfitimet praktike dhe modernizuese të një aleance me Evropën dhe Amerikën e Veriut.
Si mund të sigurojë Erdoğan mbështetjen e NATO-s?
Michael Rubin i Institutit të Ndërmarrjeve Amerikane sugjeroi një fillim të mirë: Tërheqjen e trupave turke nga Qipro, Iraku dhe Siria. Turqia e urgjencës e përdorur për të justifikuar dërgimin e trupave në Qipro ka kaluar. Turqia ka refuzuar të largojë trupat e saj nga Iraku, dhe vendosja e trupave të saj në Siri kishte më shumë të bënte me pastrimin e zonës së kurdëve sesa luftimin e terrorizmit.
Tjetra, lejimi i ekspertëve të SHBA-së të kenë qasje në sistemin e mbrojtjes ajrore S-400. Blerja e S-400 nga Rusia shkaktoi një krizë me NATO-n, bëri që Kongresi Amerikan të kërkojë që Presidenti Donald Trump të vërë sanksione kundër Turqisë, dhe çoi në dëbimin e Turqisë nga F-35, programi i avionëve.
Së fundmi, anulimi i marrëveshjes së kufirit detar me Libinë, një përpjekje e Turqisë për të kontrolluar rezervat energjetike të Mesdheut lindor.
Amerikanët do të përqendrohen në zgjedhjet e tyre presidenciale në nëntor, kështu që do të jenë të zënë.
Por Turqia ka një “as nën mëngë”, të cilën e demonstroi duke njoftuar se do të “hapte portat” për të dërguar refugjatë sirianë në Evropë, për të detyruar Perëndimin të mbajë një qëndrim akoma më të ashpër me Sirinë,.
Një sondazh i vitit 2015 zbuloi se turqit nuk kishin besim në institucionet ndërkombëtare dhe preferojnë unilateralizmin turk në marrëdhëniet ndërkombëtare.
Qëllimi është që të kthehet Turqia në NATO, të mos dobësohet qeveria apo ekonomia.
Nëse Turqia do të “rikthehet” në NATO, Rusia do të hakmerret, me siguri duke ndaluar menjëherë importet bujqësore turke, megjithëse Moska nuk do të dëmtojë perspektivat për tubacionin e gazit natyror TurkStream.
NATO duhet të ndërmarrë hapa praktikë për ta “përkrahur” Turqinë.
Turqia ka nevojë dhe për SHBA-në, më shumë sesa SHBA i duhet Turqisë, dhe interesat e Amerikës do të jenë më të sigurta kur Turqia të jetë përsëri partner i NATO-s.
James Durso është Drejtori Menaxhues i Corsair LLC, një konsulencë për zinxhirin e furnizimit. Ai ishte një anëtar i stafit profesional në Komisionin e Mbylljes dhe Rregullimit të Bazave të Mbrojtjes 2005 dhe Komisioni për Kontraktimin e Luftës në Irak dhe Afganistan. Durso shërbeu si oficer i Marinës amerikane për 20.
Përkthyer dhe përshtatur nga The Hill/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
‘Ndarja’ e Turqisë nga Perëndimi, aspak e papritur
“Perëndimi po fut Ballkanin në duart e Rusisë, Kinës dhe Turqisë”
A mund ta ‘dëbojë’ NATO Turqinë?
