Në vitin 1965, në kulmin e Luftës së Ftohtë, seriali komedi Get Smart u shfaq premierë në televizionin amerikan. Shfaqja popullore paraqiti agjentin sekret të ngatërruar Maxwell Smart, i cili përfaqësoi agjencinë amerikane të kundër-përgjimit CONTROL në luftën e saj kundër armikut të saj, një organizatë e quajtur KAOS – një nga agjentët e së cilës ishte praktikisht gjithmonë rus.
Sot, siç e tha një studim i kohëve të fundit RAND, Rusia është “një shtet mashtrues i armatosur mirë që kërkon të prishë një rend ndërkombëtar që nuk mund të shpresojë më të mbizotërojë”. Me fjalë të tjera, pasi ka humbur kontrollin, po kërkon të mbjellë kaos.
Administrata e Presidentit amerikan Joe Biden është në dijeni të kërcënimit nga Rusia.
Por, siç tregojnë komunikatat e fundit të G7 dhe NATO-s, ajo është përqendruar kryesisht në sulmet kibernetike ruse ndaj caqeve amerikane dhe evropiane.
Ndërsa Rusia ndjek një strategji të madhe globale për të zgjeruar ndikimin e saj dhe për të minuar rendin botëror liberal, kjo nuk mjafton.
Strategjia e Rusisë përfshin, së pari, ndërhyrjen në konfliktet e vazhdueshme për të mbështetur qeveritë ose forcat militante armiqësore ndaj Perëndimit. Për shembull, në Republikën e Afrikës Qendrore, Rusia po i siguron mbështetje ushtarake dhe politike Presidentit Faustin-Archange Touadéra. Në kthim, kompanitë ruse lejohen të nxjerrin ari dhe diamante.
Në mënyrë të ngjashme, në Libi, qeveria e Rusisë dhe kontraktorët e saj mercenarë, të tillë si Grupi Wagner, mbështesin gjeneralin kryengritës Khalifa Haftar, komandantin e Ushtrisë Kombëtare Libiane dhe armikun e Qeverisë së Marrëveshjes Kombëtare të njohur nga Kombet e Bashkuara.
Kjo i ka dhënë Rusisë akses në sektorët e naftës, transportit dhe mbrojtjes të Libisë.
Rusia po përdor gjithashtu këtë strategji në vendet e Afrikës Perëndimore, të tilla si Mali
Shtylla e dytë e strategjisë së madhe të Rusisë është shitja e armëve.
Në Azinë Juglindore, Rusia po shet armë në Kamboxhia, Indonezia, Laosi, Malajzia, Birmania dhe Vietnami. Në Lindjen e Mesme, ku Shtetet e Bashkuara po tërhiqen, Rusia në mënyrë efektive ka nisur një pazar armësh. Në vitin 2017, Emiratet e Bashkuara Arabe blenë mbi 700 milionë dollarë armë ruse gjatë Ekspozitës dhe Konferencës Ndërkombëtare të Mbrojtjes. Egjipti gjithashtu ka rritur blerjet e tij të armëve ruse gjatë dekadës së fundit. Pasi administrata e Biden pezulloi përkohësisht shitjet e armëve në Arabinë Saudite në fillim të këtij viti, Mbretëria shikoi drejt Rusisë.
Marrëveshjet e armëve të Rusisë pjesërisht pasqyrojnë faktin se ajo ka nevojë për para.
Në fund të fundit, ekonomia e saj është dëmtuar nga sanksionet perëndimore dhe kriza COVID-19.
Por Rusia ka nënshkruar gjithashtu pakte bashkëpunimi ushtarak me 39 vende (që nga fillimi i vitit 2020), gjë që sugjeron që motivet e saj nuk janë thjesht tregtare.
Shtylla e tretë e strategjisë globale të Rusisë – e cila i kthehet taktikave sovjetike gjatë Luftës së Ftohtë – është mbështetja për ish-kolonitë në shtytjen prapa kundër “zotërve të tyre perandorak” dhe rendit botëror liberal të atyre zotërve.
Për shembull, në një takim me homologun e tij në Sierra Leone në maj, Ministri i Jashtëm rus Sergey Lavrov kujtoi se “Rusia dhe Bashkimi Sovjetik, dhanë një kontribut vendimtar në mbështetjen e betejës kundër kolonializmit” atje.
Sot, vazhdoi Lavrov, Rusia beson në “një zgjidhje afrikane për problemet afrikane” dhe mbështet kërkesat e vendeve në zhvillim për përfaqësim më të madh në Këshillin e Sigurimit të KB.
Rusia po shtyn gjithashtu narrativat anti-kolonialiste në Amerikën Latine.
Sipas EUvsDisinfo, llogaritë e mediave sociale në gjuhën spanjolle të burimeve të lajmeve të financuara nga shteti rus RT dhe Sputnik kanë më shumë se 26 milion ndjekës. Ndër historitë që Kremlini po tregton është se SHBA po bllokon dërgimin e vaksinës COVID-19 të Rusisë, Sputnik V, në Amerikën Latine.
Tani, Agjencia Ruse e Lajmeve (TASS) ka njoftuar planet për të nisur një njoftim falas në gjuhën spanjolle. Ai pretendon se po u përgjigjet kërkesave të shumta për “lajme që pasqyrojnë këndvështrimin rus” në gjuhën lokale. “Aktualisht,” deklaroi Drejtori i Përgjithshëm i TASS Sergei Mikhailov, “kjo kërkesë plotësohet nga media e huaj që ofron vetëm njërën anë të historisë, shpesh armiqësore si ndaj Rusisë ashtu edhe ndaj vetë njerëzve të vendeve.”
SHBA duhet të bëjë më shumë për të kundërshtuar Rusinë.
Vërtetë, Rusia e sotme nuk është superfuqia që ka qenë dikur, por Presidenti rus Vladimir Putin ka provuar se është i aftë të luajë rolin e një “trazuesi” ndërkombëtar oportunist. SHBA duhet të përgjigjet me një strategji që merret me gamën e plotë të taktikave përçarëse të Rusisë.
Fuqia e butë është thelbësore këtu, dhe përpjekja për t’i dhënë fund pandemisë COVID-19 përfaqëson një mundësi të artë për ta gjeneruar atë.
SHBA -ja njeh rëndësinë kritike të vaksinimit të botës.
Por, përtej mbledhjes së ekonomive të pasura për të siguruar shpërndarjen e vaksinave globalisht, udhëheqësit e SHBA-së duhet të mobilizojnë burime për forcimin e sistemeve shëndetësore të vendeve në zhvillim për një kohë të gjatë.
SHBA duhet gjithashtu të punojë për të fituar besimin e popullatave qeveritë e të cilave tani po blejnë armë nga Rusia.
Biden tashmë ka zhvilluar një politikë të fortë kundër korrupsionit.
Ai duhet të konsiderojë gjithashtu ndërtimin e një koalicioni global të qeverive, korporatave dhe aktorëve të shoqërisë civile për të zhvilluar dhe vendosur mjete teknologjike që u mundësojnë qytetarëve të marrin pjesë më drejtpërdrejt në mbajtjen e përgjegjësisë të qeverive të tyre.
Për shembull, aktorët e shoqërisë civile po përdorin teknologjinë për të luftuar dezinformimin e virusit, ndajnë të dhëna të sakta bazuar në kushtet kombëtare dhe për të fuqizuar qytetarët për të angazhuar institucionet qeveritare.
Ky mobilizim mund të shërbejë si shembull për përpjekjet e ardhshme për të kërkuar llogari nga qeveritë.
Së fundi, për të kundërshtuar ndikimin në rritje të Rusisë dhe Kinës, Perëndimi duhet të zhvillojë një strategji për ndërtimin e një sistemi ndërkombëtar më gjithëpërfshirës.
Kjo do të thotë, para së gjithash, të qëndrosh plotësisht pas zgjerimit të Këshillit të Sigurimit të OKB -së, dhe të sigurosh që një gamë shumë më e gjerë e aktorëve globalë të angazhohen në formimin e rendit ndërkombëtar. Forma të tjera të bashkëpunimit ndërkombëtar – të tilla si “qendrat e ndikimit”, të cilat janë të orientuara rreth rrjeteve me shumë aktorë, në vend të shteteve kombëtare – gjithashtu ia vlen të eksplorohen.
Rusia po luan një lojë globale dhe SHBA. dhe Evropa janë aq të zënë duke mbrojtur qoshet e tyre saqë po i lënë rrugën hapur.
Vetëm me një kundër-strategji globale, duke përfshirë një model për një sistem ndërkombëtar më gjithëpërfshirës, SHBA dhe Evropa kanë një shans për të rimarrë kontrollin e fushës. Ata duhet të bëhen të zgjuar.
Anne-Marie Slaughter, një ish-drejtoreshë e planifikimit të politikave në Departamentin e Shtetit të SHBA (2009-11), është CEO i “Amerika e Re”, Profesor i Politikës dhe Çështjeve Ndërkombëtare në Universitetin Princeton
Heather Ashby është një profesioniste e sigurimit kombëtar dhe politikës së jashtme të SHBA.
Përkthyer dhe përshtatur nga Project Syndicate/ konica.al