Vitet e fundit, peshku zebra i lirë dhe i lehtë për t’u rritur është bërë një aleat i rëndësishëm për studiuesit e kancerit.
Në Institut Pasteur në Paris, shkencëtarët po studiojnë trurin e peshkut i cili ka karakteristika të ngjashme me ato të njerëzve.
Procesi është shumë më i lehtë sesa përdorimi i minjve, sepse nuk kërkon ndonjë operacion, thonë shkencëtarët.
Dhe ndërsa ata nuk janë përdorur ende aq gjerësisht sa minjtë e laboratorit, peshku zebra është bërë një organizëm i rëndësishëm për shkencëtarët që kërkojnë të përsërisin karakteristikat fiziologjike të njerëzve.
Rreth 70 për qind e gjeneve njerëzore kanë një ekuivalent në gjenomin e peshkut zebra.
Studiuesit janë në gjendje të vëzhgojnë fenomene të ndryshme biologjike në organizëm duke përdorur vetëm një mikroskop.
“Në këtë kafshë të gjallë, ne mund të gjurmojmë qelizat: si lëvizin; si ndahen; si vdesin – pa asnjë procedurë invazive,” shpjegoi Laure Bally-Cuif, Drejtoreshë e Departamentit të Biologjisë Zhvillimore dhe Qelizave Staminale në Institut Pasteur.
Me interes të veçantë për studiuesit e institutit janë qelizat burimore të sistemit nervor të vertebrorit.
“Ka shumë nga këto qeliza në trurin e rritur të këtij peshku, gjë që rrallë ndodh te gjitarët,” shpjegoi Bally-Cuif mes rreshtave të akuariumeve.
Qelizat staminale janë thelbësore për plasticitetin e trurit për shkak të neuroneve që gjenerojnë, por ato gjithashtu mund të shkaktojnë sëmundje kur keqfunksionojnë.
“Duke studiuar këto qeliza, ne shpresojmë të kuptojmë më mirë se si ato funksionojnë normalisht, dhe përfundimisht të gjejmë mënyra për t’i korrigjuar ato kur keqfunksionojnë, ose t’i aktivizojmë ato për të prodhuar më shumë neurone,” tha Bally-Cuif.
Shpresohet që truri i peshkut zebra do t’i ndihmojë studiuesit të kuptojnë më mirë zhvillimin e glioblastomës, një tumor i rrallë por shumë agresiv i trurit që ende nuk ka shërim.
“Ajo që ne po përpiqemi të zbulojmë është se si të bllokojmë migrimin e qelizave kancerogjene,” tha Sandrine Etienne-Manneville, kreu i polaritetit të qelizave, migrimit dhe kancerit në Institut Pasteur.
“Për ta bërë këtë, së pari duhet të kuptojmë se si ata migrojnë,” shtoi ajo.
Shkencëtarët këtu marrin qeliza tumorale nga pacientët me këtë kancer dhe i injektojnë ato me ngjyrë fluoreshente.
Këto më pas injektohen në trurin e larvave transparente të peshkut zebra, enët e gjakut ose neuronet e të cilave janë ngjyrosur nga manipulimi gjenetik. Kjo bën të mundur gjurmimin e lëvizjes së qelizave kancerogjene brenda trurit të peshkut në kohë reale.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
