Angazhimi i presidentit turk Rexhep Tajip Erdogan i është shpërblyer Ankarasë. Në një marrëveshje të minutës së fundit përpara samitit të NATO-s, Finlanda dhe Suedia u angazhuan për tu marrë me shqetësimet e Turqisë për terrorizmin dhe shitjet e armëve, dhe Turqia hoqi kundërshtimet e saj ndaj anëtarësimit të dyshes në NATO.
Marrëveshja është një kthesë pozitive për të tre vendet, si dhe për NATO-n.
“Turqia mori atë që donte,” shkruanin titujt pro-qeveritar në Turqi.
Çdo mungesë marrëveshjeje do të kishte lënë në hije seriozisht samitin e NATO-s, do të rëndonte më tej imazhin e Turqisë si aleate e NATO-s dhe do t’i linte Finlandën dhe Suedinë në një gjendje të rrezikshme, të cenueshëm për një periudhë të gjatë.
Rusia është i vetmi vend që do të kishte përfituar nga një ngërç i vazhdueshëm.
Pavarësisht se nga cila anë e shikoni, Erdogan ia doli të bindtte Finlandën dhe Suedinë në tryezën e bisedimeve sipas kushteve të tij. Ndër angazhimet e tjera, Finlanda dhe Suedia ranë dakord të mohojnë mbështetjen për YPG/PYD, degën siriane të Partisë së Punëtorëve të Kurdistanit (PKK) – e cila është një organizatë terroriste në Turqi, BE, MB dhe Shtetet e Bashkuara – si dhe Organizata Terroriste Fetullah (FETO), të cilën Turqia e fajëson për tentativën e dështuar të grushtit të shtetit të vitit 2016.
Edhe pse Finlanda dhe Suedia nuk ranë dakord t’i referoheshin këtyre aktorëve si organizata terroriste, angazhimet e tyre ishin një arritje për Turqinë – diçka e paprecedentë në një dokument ndërkombëtar.
Të dy vendet iu referuan YPG/PYD-së dhe FETO-s në të njëjtin paragraf, pasi ata pohuan refuzimin e tyre ndaj të gjitha formave të terrorizmit, gjë që ishte e mjaftueshme për Ankaranë.
Një memorandum i hartuar me kujdes që është i hapur për interpretim i dha secilit prej tre vendeve të përfshira atë që u nevojitej.
E meta, megjithatë, është se disa nga formulimet e dokumentit tashmë po tregohen në mënyra të ndryshme.
Ndryshe nga pretendimet turke, Finlanda dhe Suedia po minimizojnë natyrën e angazhimeve të tyre dhe po i paraqesin ato si asgjë më shumë se një vazhdim i natyrshëm i përgjegjësive të tyre ekzistuese ndërkombëtare ose të politikave dhe legjislacionit të tyre kombëtar.
Mospërputhje të tilla në interpretim nuk janë të pazakonta pas negociatave komplekse me zgjidhje kompromisi.
Por ato gjithashtu nënkuptojnë se pritshmëritë ndërmjet palëve ndryshojnë dhe se në të ardhmen mund të shfaqen probleme.
Turqia, Finlanda dhe Suedia duhet të jenë përgjegjëse dhe të veprojnë me mirëbesim ndaj njëra-tjetrën.
Për shembull, Erdogan nuk duhet t’i nënshtrohet joshjes së shfaqjes së suksesit të tij për përfitime politike të brendshme në një mënyrë që do të ishte e pakëndshme për Finlandën dhe Suedinë dhe do ta bënte politikisht të ndaluar përmbushjen e angazhimeve.
Finlanda dhe Suedia, nga ana tjetër, duhet të lënë mënjanë çdo ndjenjë pakënaqësie, të kthejnë faqen në këtë përvojë të vështirë dhe të angazhohen me Turqinë – diçka që Ankaraja do ta shikojë me një sy kritik në pritje të ratifikimit të marrëveshjes.
Misioni i Erdoganit në Madrid u krye edhe para fillimit të samitit të NATO-s.
Elementi i munguar u plotësua kur ai u takua me Presidentin e SHBA Joe Biden, i cili shkoi aq larg sa lavdëroi Erdoganin. Kjo erdhi mes shenjave se administrata Biden ishte mbështetës i dëshirës së Turqisë për të blerë avionë luftarakë F-16, duke rritur shpresat se mund të ishte e mundur të thyhej akulli midis Turqisë dhe Shteteve të Bashkuara në fund të fundit.
Erdogan dhe ekipi i tij u larguan nga Madridi me një ndjenjë të fortë arritjesh.
Por rezultatet nuk kanë ardhur pa kosto. Finlanda dhe Suedia nuk do ta harrojnë lehtësisht këtë përvojë. Si një vend që ankohet shpesh për mungesën e ndjeshmërisë, Turqia duhet t’i japë Finlandës dhe Suedisë të njëjtin mirëkuptim dhe të bëjë çmos për të rregulluar marrëdhëniet e dëmtuara me këta dy aleatë të mundshëm të NATO-s.
Helsinki dhe Stokholmi janë në gjendje të kuptojnë zhgënjimin e thellë që ka ndier Ankaraja me aleatët e saj dhe të tjerët në luftën e saj kundër terrorizmit, mund të jetë e mundur të përshpejtohet procesi i shërimit.
Ndërsa NATO ndryshon rolin e saj në një epokë të re të konkurrencës gjeopolitike, duke përfshirë forcimin e frenimit dhe qëndrimit të saj mbrojtës, rindërtimi i besimit duhet të jetë në krye të agjendës për Turqinë, Finlandën dhe Suedinë.
Burimi: The Times
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
A ia vlejti çmimi që paguan Suedia dhe Finlanda?
