Pasi talebanët u kthyen në pushtet më 15 gusht 2021, asnjë analist nuk besonte se ata mund të kishin ndryshuar.
Skeptikët kishin të drejtë. Pavarësisht premtimeve fillestare që synonin të siguronin komunitetin ndërkombëtar, udhëheqja e re shpejtoi të mbyllte dyert që ishin hapur paraprakisht në Afganistan.
Një vit më vonë dhe ata që janë kthyer në pushtet tashmë kanë një histori të zymtë. Gratë tani janë të provuara nga arsimi dhe mund të udhëtojnë vetëm me një shoqërues, të mbuluar nga koka te këmbët.
Të gjitha format e lirisë së shprehjes janë privuar, dhe shumë ish-punonjës të regjimit të përmbysur janë ngacmuar, detyruar të fshihen ose të internohen.
Pasi la të kuptohet se vajzat adoleshente do të lejoheshin të qëndronin në shkollë, ndryshe nga eksperimenti i tyre i parë në pushtet nga viti 1996 deri në vitin 2001, talebanët bënë një kthesë të papritur më 23 mars, duke mbyllur shkollat e mesme të vajzave brenda disa orësh nga rihapja e tyre.
Ndërsa ky ndryshim padyshim pasqyron dinamikën, madje edhe tensionet e mundshme, midis fraksioneve të autoriteteve të reja, vendimi ka pasur pasoja të rënda për gratë e reja afgane.
Pas rënies së regjimit të parë taleban, ato ishin mësuar të shkolloheshin dhe të ndiqnin rrugën e tyre.
Premtimet boshe të zotërinjve të rinj të Kabulit padyshim synonin të lehtësonin njohjen e regjimit të tyre. Asnjë vend në botë nuk e ka bërë këtë ende – madje as Pakistani, Arabia Saudite dhe Emiratet e Bashkuara Arabe.
Po këto premtime, të cilat mbetën të paqarta, iu drejtuan edhe donatorëve, ndërkohë që miliarda dollarë nga rezervat e qeverisë së mëparshme janë bllokuar jashtë që nga rënia e saj.
Të thuash se situata ekonomike e vendit është katastrofike është një nënvlerësim: rajone të tëra të Afganistanit janë në prag të urisë.
Mosnjohja e regjimit nuk e inkurajon atë të tregojë shenja hapjeje dhe tensioni i tij ekstrem ideologjik nuk ofron asnjë perspektivë përparimi diplomatik nga ana e komunitetit ndërkombëtar.
Në këto kohë të paqëndrueshmërisë globale, ndërsa lufta në Ukrainë dhe agresioni kinez ndaj Tajvanit marrin vëmendjen, fati i trishtë i Afganistanit është në plan të dytë.
Duket sikur, pas zemërimit fillestar për kthimin e regjimit më ekstrem islamist në botë në Kabul, interesi për vendin është avulluar në mjegullën e konflikteve të tjera.
Lajmi i vetëm i mirë për Afganistanin është se që nga pushtimi sovjetik i vitit 1979, i cili filloi katër dekada luftë të vazhdueshme, vendi nuk ka përjetuar një qetësi të tillë në konflikt brenda vendit.
Të vetmet konflikte të rastësishme janë midis talebanëve dhe mbështetësve të regjimit të rrëzuar ose të ekskluzivitetit lokal të lëvizjes xhihadiste të Shtetit Islamik. Por në planin afatgjatë, kjo qetësi mund të mos jetë e qëndrueshme.
Ndërkohë, edhe nëse njohja e një regjimi të tillë nuk është një opsion, urgjenca e situatës kërkon që ndihma humanitare të përforcohet dhe të zgjerohet, në mënyrë që një vend i rraskapitur të mos bjerë përgjithmonë në humnerë.
Populli afgan nuk duhet të paguajë një çmim kaq të kripur për kthimin e talebanëve.
Burimi: Le Monde
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Makthi” i Amerikës është rikthyer!
“Epoka e gjakderdhjes në Afganistan ka përfunduar”
