Presidentët e Turqisë, Iranit dhe Rusisë të premten nuk arritën të bien dakord për një armëpushim që do të parandalonte një ofensivë të qeverisë siriane në provincën Idlib të mbizotëruar nga rebelët, ku Kombet e Bashkuara kanë frikë se mund të shkaktojnë një katastrofë humanitare.
Tayyip Erdogan , Vladimir Putin dhe Hassan Rouhani i Iranit u takuan në Teheran për një samit lidhur me luftën e Sirisë.
Ata ranë dakord në një deklaratë përfundimtare se nuk mund të kishte zgjidhje ushtarake për konfliktin dhe ai mund të përfundonte vetëm negociatave.
Por ndërsa qeveria siriane dhe avionët luftarakë rusë u përballën në sulmet ajrore në Idlib të premten në mëngjes, Putini dhe Rouhani hodhën poshtë thirrjen e Erdoganit për një armëpushim.
Udhëheqësi turk tha se kishte frikë nga një masakër. Putin tha se një armëpushim do të ishte i pakuptimtë. Rouhani tha se Siria duhet të rifitojë kontrollin mbi të gjithë territorin e saj.
Idlibi është vetëm bastioni i madh i mbetur i kryengritësve dhe një ofensivë qeveritare mund të jetë beteja e fundit vendimtare e luftës. Teherani dhe Moska e kanë ndihmuar Assadin ta kthejë rrjedhën e luftës kundër një sërë kundërshtarësh që nisin që nga rebelët e mbështetur nga Perëndimi deri tek militantët islamikë, ndërsa Turqia është një mbështetës i opozitës.
Diskutimet e tyre në Teheran shënojnë një pikë vendimtare në një luftë shtatëvjeçare e cila ka vrarë më shumë se gjysmë milioni njerëz dhe ka detyruar 11 milionë vetë të ikin nga shtëpitë e tyre.
Erdogan, në fjalimin e tij të hapjes, tha se një armëpushim në Idlib do të ishte një fitore për samitin e tyre. Putini u përgjigj: “Problemi është se këtu nuk ka përfaqësues të opozitës, nuk ka përfaqësues të Jabhat al-Nusra, ISIS apo ushtrisë siriane.”
Udhëheqësi suprem iranian Ajatollah Ali Khamenei tha në një takim me Putin të premten se Irani dhe Rusia mund të punojnë së bashku për çështje që lidhen me Amerikën, sipas faqes së tij zyrtare.
“Për shkak se Amerika është një rrezik për njerëzimin. Amerikanët janë përballur me një humbje të vërtetë në Siri dhe nuk i kanë arritur dot qëllimet e tyre, shtoi ai.”
Në deklaratën përfundimtare, të tre ranë dakord mbi nevojën për të eliminuar Shtetin Islamik, Frontin Nusra dhe grupet e tjera të lidhura me al Kaedën dhe terroristët.
Komunikata u bëri thirrje gjithashtu Kombeve të Bashkuara të rrisin ndihmën humanitare në Siri. Duhet të bëhen përpjekje për të mbrojtur dhe për të krijuar kushte për kthimin e sigurt të refugjatëve, shtoi ajo.
Rouhani i Iranit tha se beteja në Siri do të vazhdojë derisa rebelët të largohen nga i gjithë vendi, veçanërisht nga Idlibi, por ai shtoi se çdo operacion ushtarak duhet të shmangë dëmtimin e civilëve.
“Lufta kundër terrorizmit në Idlib është një pjesë e domosdoshme e misionit për të kthyer paqen dhe stabilitetin në Siri, por kjo luftë nuk duhet të dëmtojë civilët, tha Rouhani.
Erdogan tha se Turqia nuk kishte më kapacitet për të marrë më refugjatë nga Siria nëse ofensiva e qeverisë në Idlib të vazhdojë. Turqia ka pranuar 3.5 milion refugjatë nga Siria që nga fillimi i luftës në vitin 2011.
“Miliona njerëz do të vijnë në kufijtë e Turqisë, sepse nuk kanë ku të shkojnë. Turqia nuk ka më kapacitet për të strehuar refugjatë.
Qeveria e Asadit nuk ishte e përfaqësuar drejtpërsëdrejti në samitin, as Shtetet e Bashkuara dhe fuqitë e tjera perëndimore.