Megjithëse sëmundja e pestë është më e zakonshme te fëmijët, të rriturit mund ta kenë pa ndonjë simptomë të dukshme.
Shpesh e referuar gabimisht si “sëmundja e pestë”, (e quajtur edhe erithema infectiosum) ajo është një sëmundje e shkaktuar nga një virus i njohur si parvovirus B19.
Gjendja shpesh lë një të kuqe në fytyrë të referuar si një “shuplakë”. Sëmundja e pestë mori emrin e saj të pazakontë sepse ishte i pesti në listën e klasifikimeve historike të skuqjeve të zakonshme te fëmijët.
Sëmundja është më e zakonshme te fëmijët se sa të rriturit, megjithëse Qendrat për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC) deklarojnë se rreth 20 përqind e të gjithë njerëzve që janë infektuar me sëmundjen e pestë nuk përjetojnë ndonjë simptomë.
Shkaqet e sëmundjes së pestë
Parvovirusi B19 shkakton sëmundje të pestë dhe sëmundja ndodh më shpesh në pranverë dhe në dimër.
Sëmundja e pestë përhapet lehtësisht duke ardhur në kontakt me pështymën ose mukusin që mban virusin.
Për shembull, nëse një person i infektuar kollitet ose teshtin pranë jush, mund të jeni në rrezik për t’u infektuar. Parvovirusi B19 gjithashtu mund të përhapet përmes gjakut ose produkteve të gjakut.
Larja e duarve mund të jetë mënyra më e mirë për të shmangur kapjen dhe përhapjen e virusit. Simptomat shfaqen zakonisht rreth katër deri në 14 ditë pas ekspozimit ndaj parvovirusit B19.
Në vijim janë zakonisht simptomat e para:
• Ethe e keqe;
• Dhimbje koke;
• Hunda e rrudhur;
• Dhimbje të fytit;
• Përzierje ose të vjella;
• Diarre.
Ndërsa simptomat e mësipërme janë shpesh të lehta dhe pa u vënë re, disa ditë pas simptomave fillestare, zhvillohet zakonisht një rrufë e zbehtë, e kuqe në fytyrë që duket si një “shuplakë e hapur”.
Mjekët shpesh mund të diagnostikojnë sëmundjen e pestë te fëmijët vetëm duke parë këtë skuqje. Pas fytyrës, skuqja përhapet në krahë e këmbë, dhe mund të ndryshojë në kruarje dhe ashpërsi.
Ajo tenton të largohet pas shtatë deri në 10 ditë, por mund të vijë dhe të shkojë për disa javë. Skuqja është rezultat i një reaksioni të sistemit imunitar që ndodh pasi infeksioni ka kaluar, kështu që sapo të shfaqet skuqja, nuk ka shumë mundësi që të jeni më ngjitës.
Sëmundja e pestë në të rriturit
Njerëzit të cilët nuk kanë pasur sëmundje të pestë si fëmijë mund ta marrin atë si të rritur. Ndërkohë që të rriturit zakonisht nuk zhvillojnë një skuqje të lëkurës, ata mund të krijojnë dhimbje ose ënjtje në nyjet e duarve, gjunjëve dhe këmbëve.
Kjo zakonisht shkon pas një jave ose dy, por mund të zgjasë disa muaj. Një test gjaku gjithashtu mund të përcaktojë nëse jeni i infektuar kohët e fundit me parvovirus B19 ose nëse jeni të prekshëm apo imun ndaj tij.
Trajtimi i sëmundjes së pestë
Nuk ka vaksinë për sëmundjen e pestë, dhe as nuk ka shërim. Në fëmijët e shëndetshëm dhe të rriturit, sëmundja zakonisht do të largohet vetë.
Sidoqoftë, pirja e shumë lëngjeve mund të jetë e dobishme në lehtësimin e simptomave. Ethet dhe simptomat e gripit tek fëmijët i trajtoni me acetaminophen (Paracetamol), sipas udhëzimeve të mjekut tuaj.
Kruarjet: Përdorni një antihistaminik sipas udhëzimeve të mjekut tuaj.
Komplikimet e sëmundjes së pestë
Ndërsa sëmundja e pestë zakonisht është një sëmundje e butë që largohet vetë, infeksioni mund të shkaktojë komplikime tek njerëzit me sa vijon:
Shtatzënia: Parvovirusi B19 mund të kalojë tek një fëmijë në mitër. Në rreth 5 për qind të grave shtatzëna, foshnja zhvillon anemi të rëndë dhe mund të ndodh aborti. Megjithatë, infeksioni i sëmundjes së pestë nuk shkakton defekte të lindjes ose vonesë mendore.
Sistemi imun i dobët: Njerëzit të cilët kanë sistem imunitar të dobët për shkak të leuçemisë, kancerit, HIV-it ose transplanteve të organeve mund të kenë nevojë për trajtime të veçanta për të ndihmuar në luftimin e sëmundjes së pestë.
Sëmundja e pestë gjithashtu ka qenë e lidhur me një formë infektive të artritit, si dhe me sëmundje të tjera.
