Çfarë është Endometrioza?
Endometrioza ndodh kur indet që zakonisht gjenden brenda mitrës rriten në pjesë të tjera të trupit. Mund t’i bashkëngjiten vezoreve, tubave fallopian, në indet jashtë mitrës, zorrëve ose pjesëve të tjera të brendshme.
Ndërsa hormonet ndryshojnë gjatë ciklit menstrual, ky ind i rritur jashtë do të fryhet ose destruktohet dhe mund të shkaktojë dhimbje gjatë kohës së ciklit menstrual. Më shumë se 5.5 milionë gra amerikane kanë simptoma të endometriozës.
Simptomat e Endometriozës
Dhimbja para, gjatë, ose pas menstruacioneve është simptoma më e zakonshme. Për disa gra, kjo dhimbje mund të jetë paaftësi dhe mund të ndodhë gjatë ose pas seksit, ose gjatë lëvizjeve të zorrëve ose urinimit.
Nganjëherë shkakton dhimbje të vazhdueshme në legen dhe në pjesën e poshtme të shpinës. Shumë gra me endometriozë kanë simptoma të lehta ose pa simptoma. Simptomat mund të lidhen me vendndodhjen e rritjes së këtij indi në zonat përreth.
Shumica e grave kanë disa dhimbje të lehta në periudhat e tyre menstruale. Ata mund të marrin ndihmë nga ilaçet e dhimbjes. Nëse dhimbja zgjat më shumë se 2 ditë, ju frenon nga kryerja e aktiviteteve normale, ose mbetet pas mbarimit të ciklit tuaj menstrual atëherë konsultohuni me mjekun tuaj.
Endometrioza dhe adoleshentët
Dhimbja e endometriozës mund të fillojë me periudhën e parë menstruale. Hapi i parë mund të jetë ndjekja e simptomave dhe marrja e medikamenteve të dhimbjes, por në fund të fundit mundësitë e trajtimit për adoleshentët janë të njëjta si për të rriturit.
Endometrioza dhe steriliteti
Ndonjëherë simptoma e parë ose e vetme e endometriozës është vështirësia për të mbetur shtatzënë. Steriliteti prek rreth një të tretën e grave me këtë sëmundje, për shkaqe që nuk kuptohen mirë.
Mund të fajësohet dhimbja. Lajm i mirë është se trajtimet mjekësore mund të ndihmojnë që të kapërcejë shterpësinë dhe vetë shtatzënia mund të lehtësojë disa simptoma të endometriozës.
Endometrioza ose fibromiomat?
Endometrioza është një shkak i dhimbjeve të rënda menstruale. Por dhimbja mund të shkaktohet nga një gjendje tjetër, të tilla si fibromiomat, të cilat janë rritjet jo-kanceroze e indeve muskulore të mitrës.
Fibromiomat mund të shkaktojnë dhimbje të rënda dhe gjakderdhje të rënda gjatë ciklit menstrual. Por mos harroni që dhimbja e endometriozës ose e fibromiomave mund të ndjehet edhe në raste të tjera gjatë muajit, jashtë periudhës së ciklit menstrual.
Çfarë shkakton endometriozën?
Mjekët nuk e dinë pse indet endometriale rriten jashtë mitrës, por ata kanë disa teori. Trashëgimia luan një rol dhe disa qeliza endometrial mund të jenë të pranishme që nga lindja.
Një tjetër teori sugjeron që gjaku i menstruacioneve që përmbajnë qelizat endometrike rrjedh nëpër tubat fallopiane dhe në zgavrën e legenit në vend që të dalë jashtë trupit etj.
Endometrioza: Kush është në rrezik?
Sëmundja është më e zakonshme në gratë që:
– Janë pas moshës 30 – 40 vjeçare;
– Nuk kanë pasur fëmijë;
– Kanë cikle menstruale më të gjata se 7 ditë;
– Kanë cikle menstruale më të shkurtra se 28 ditë;
– U kanë filluar menstruacionet para moshës 12 vjeçare;
– Keni një nënë ose motër që ka pasur endometrioze.
Diagnoza: Ndjekja e simptomave
Modeli juaj i simptomave mund të ndihmojë në identifikimin e endometriozës, duke përfshirë:
– Dhimbjen;
– Kohëzgjatjen e dhimbjes;
– Një ndryshim ose përkeqësim i dhimbjes;
– Dhimbje që kufizon aktivitetet tuaja;
– Dhimbje gjatë seksit, lëvizjeve të zorrëve ose urinimit.
Gjithashtu mjeku mund të kërkojë edhe ekzaminime shtesë.
Trajtimi: Mjekimi i dhimbjes
Medikamentet e dhimbjes, siç janë acetaminofen (Paracetamol), dhe medikamentet anti-inflamatore jo-steroide (NSAIDs), si ibuprofen ose naproxen, shpesh ndihmojnë në lehtësimin e dhimbjeve dhe krampet që shkakton endometrioza.
Por këto barna trajtojnë vetëm simptomat dhe jo endometriozën themelore.
Kontraceptivët oralë menaxhojnë nivelet e hormoneve të cilat i bëjnë ciklet tuaja menstruale më të shkurtra dhe më të lehta.
Kjo shpesh lehtëson dhimbjen e endometriozës. Simptomat e endometriozës mund të kthehen pasi të ndaloni marrjen e pilulave. Gjithashtu mund të jepen edhe hormone terapi.
Trajtimi: Heqja e masës
Gjatë një laparoskopie, kirurgu mund të heqë rritjet ose ngjitjet e dukshme të endometriumit. Shumica e grave kanë lehtësim të menjëhershëm dhimbjesh.
Një vit pas operacionit, megjithatë, rreth 45% e grave do të kenë një kthim të simptomave. Mundësia e kthimit të simptomave rritet me kalimin e kohës.
Përballja me endometriozën
Edhe pse nuk ka asnjë mënyrë për të parandaluar endometriozën, ju mund të bëni zgjedhje jetese që do t’ju ndihmojnë të ndjeheni më mirë.
Ushtrimi i rregullt mund të ndihmojë në lehtësimin e dhimbjeve duke përmirësuar rrjedhjen e gjakut dhe rritjen e endorfinave, qetësues natyrorë të dhimbjes së trupit.
Akupunktura, yoga, masazh dhe meditim gjithashtu mund të ndihmojnë në lehtësimin e simptomave.
