Shumë njerëz diagnostikohen me sklerozë të shumëfishtë, ose MS. Sipas Shoqatës Kombëtare të Sklerozës , katër herë më shumë gra kanë MS sesa burrat, dhe gjithnjë e më shumë gra po e zhvillojnë atë. Pse?
A janë hormonet apo ndonjë aspekt tjetër i të qenurit femër?
Peter Calabresi , është drejtori i Qendrës së Sklerozës Multiple Johns Hopkins. Ekipi i tij, përfshirë ekspertin e MS Ellen Moëry, po ndërton hulumtime me trajtimin klinik për një kuptim më të mirë të sëmundjes, duke përfshirë arsyen pse është më e zakonshme tek gratë.
Shkaku themelor i MS nuk është zbuluar ende. Sëmundja ka qenë e lidhur me një numër faktorësh rreziku, përfshirë pirjen e duhanit dhe stresin. Por më shumë studime po tregojnë gjithashtu për rolet e hormoneve femërore, vitaminës D, inflamacionit dhe madje edhe mbipeshes.
Hormonet dhe faktorët e tjerë femëror
Kur një gjendje prek ratë më shumë se burrat, shkencëtarët ka të ngjarë të hedhin një vështrim në rolin e hormoneve seksuale si testosteroni dhe estrogjeni.
Midis djemve dhe vajzave, Moëry thotë se ka më pak ndryshim në nivelin e MS midis fëmijëve para pubertetit, por tek fëmijët më të rritur dhe të rriturit tendenca ndryshon, duke goditur më shumë femra në adoleshencë dhe moshë të rritur.
Shqetësimet e shtatzënisë
Shtatëzënësia gjithashtu ndikon në reaksionet e MS dhe përkeqësimin e saj(Relaps) . Gjatë shtatëzënësisë, disa gra me MS vërejnë një zvogëlim të simptomave. Kjo mund të pasohet nga një shpërthim pas lindjes së fëmijës. Relapsi i pas lindjes është një fenomen i njohur midis studiuesve dhe pacientëve të MS. Calabresi thotë se gratë e diagnostikuara rishtazi duhet të marrin në konsideratë pjesëmarrjen në provat klinike që trajtojnë trajtime të reja dhe menaxhim më të mirë të simptomave gjatë lindjes së fëmijëve.
“Gratë me MS mund të lindin bebe të shëndetshme, por duhet të diskutojnë shqetësimet dhe rreziqet me kujdes me mjekun e tyre,” thotë Moëry. “Pasi fëmijët lindin, ne theksojmë tek nënat e reja rëndësinë e mbajtjes së fëmijëve aktiv dhe me një peshë të shëndetshme për të ulur rrezikun e tyre për MS.”
Yndyra e trupit dhe obeziteti
Si mund të ndikojë pesha në shanset e dikujt për t’u prekur nga MS? Inflamacioni luan një rol në MS, dhe mbipesha është e lidhur me inflamacionin. Moëry thotë se incidenca në rritje e MS midis grave mund të lidhet me yndyrën e trupit. Obeziteti është epidemic , me mbi një të tretën e të rriturve me një indeks të masës trupore prej 30 ose më të lartë.
Gratë zakonisht mbajnë më shumë yndyrë në trup sesa burrat, dhe nivelet e mbipeshes janë më të larta edhe për gratë. Yndyra e barkut, në veçanti, shoqërohet me rritje të inflamacionit. Mbartja e peshës shtesë të trupit mund të jetë veçanërisht e rrezikshme për gratë. Moëry thotë se, “Kimikatet e inflamacionit në trupat e grave janë të ndryshme nga ato te burrat, dhe përqendrimi i hulumtimeve mbi këto mund të sigurojë të dhëna se pse preken më shumë gra”.
Mangësi e vitaminës D
Calabresi, Moëry dhe ekipi i tyre po udhëheqin përpjekjet kërkimore për rolin e vitaminës D në MS. Në përgjithësi, MS prek më shumë njerëzit që jetojnë larg ekuatorit. Lëkura thith vitaminën D nga rrezet e diellit. Studiuesit po shikojnë lidhjen midis niveleve të ulëta të vitaminës D dhe një rreziku më të lartë të zhvillimit të MS, frekuencës së rritur të relapsave dhe ndikimit më të madh negativ të sëmundjes në jetën e pacientëve. Moëry thekson se nivelet më të larta të vitaminës D në pacientët me më pak relapse gjithashtu mund të lidhen me një faktor tjetër, siç është ushtrimi. Mund të jetë që pacientët që janë duke u ushtruar jashtë thithin më shumë vitaminë D, por që vetë ushtrimi mund të jetë duke u zvogëluar simptomat e MS. Në të kundërt, thotë Moëry, pacientët të cilët janë më të paaftë nga MS e tyre mund të kalojnë më shumë kohë brenda shtëpive, gjë që mund të rezultojë në më pak ekspozim në diell dhe nivele më të ulëta të vitaminës D.
Studimet e Moëry po eksplorojnë nëse marrja e shtojcave të vitaminës D mund të ndihmojë në zvogëlimin e relapsave në pacientët me llojin relaksues të sëmundjes. “Është e rëndësishme që gratë dhe burrat me MS të marrin terapinë më të mirë për ta sa më shpejt që të jetë e mundur,” thotë Calabresi.
Ndërsa hulumtimi zbulon më shumë rreth asaj se si gjenetika, mjedisi dhe faktorët e tjerë rrisin shanset e një gruaje për të zhvilluar MS, mënyra të reja për të adresuar sëmundjen ka të ngjarë të shfaqen.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Autoimuniteti në Sindromet Mielodisplazike
“Kam diabet! Si të mbaj sheqerin nën kontroll”
