Dëmi nga koronavirusi u përplas në rajonin me rritje më të shpejtë të Bashkimit Europian në tremujorin e parë, por me më shumë dhimbje tek anëtarët lindorë të bllokut të cilët po shkojnë drejt recesionit më të keq që nga rënia e Perdes së Hekurt.
Ndërsa vendet që shtriheshin nga Baltiku deri në Detin e Zi shmangën rëniet e rekordeve të pësuara nga shtetet e mëdha të Europës perëndimore, mbyllja e fabrikave, dyqaneve dhe shërbimeve bllokoi fitimet e kompanive dhe nxiti papunësinë më të lartë.
Të dhënat të Premten tregojnë se Polonia, Hungaria dhe Rumania panë që rritja ekonomike u përgjysmua që nga fundi i vitit 2019, ndërsa ekonomitë Çeke dhe Sllovake u tkurrën në tremujorin e parë, sipas sondazheve të Bloomberg.
Zona e euros, destinacioni kryesor për eksportet e rajonit, u zhyt në tkurrje rekord në tremujorin e parë, duke nxjerrë në pah sfidat për prodhuesit e Europës Lindore.
Prodhimi në Skoda Auto, kompania më e madhe Çeke dhe një matës kryesor i shëndetit të prodhimit të vendit, ra me më shumë se 100,000 makina gjatë mbylljes një mujore, sipas anëtarit të bordit Klaus-Dieter Schurmann. Dorëzimet totale të makinave ranë me rreth një çerek nga një vit më parë në tre muajt e parë. “Ne po ndiejmë një ndikim të fortë ekonomik të pandemisë koronavirus dhe masave të nevojshme të miratuara për ta shtypur atë,” tha Schurmann.
Parashikimet për recesionin e afërt në ish-anëtarët komunistë të BE-së ngjallin kujtime për transformimin e dhimbshëm të rajonit më shumë se tre dekada më parë. Në rastin më të keq të tyre, kontraktimet e PBB-së kumulative varionin nga rreth 13% në Poloni dhe në Çekosllovaki, në një të katërtën e prodhimit në Bullgari dhe Rumani dhe deri në 40% në shtetet baltike.
Rimëkëmbja në formë U
Edhe Polonia, e parë nga krahu ekzekutiv i BE-së si më elastiku ndaj koronavirusit në mesin e 27 ekonomive të bllokut, pritet të zvogëlohet 4.3% këtë vit. Megjithatë, ndërsa masat e bllokimit po lehtësohen në të gjithë kontinentin, zyrtarët po emetojnë parashikime më të shpeshta të një rikuperimi që nuk do të vonohet përtej vitit 2020.
Rivali i Skoda, Dacia Renault Rumania tashmë po sheh një rikuperim të porosive në Gjermani, Francë dhe Britani, sipas CEO-s së saj Christophe Dridi. “Unë pres një shërim në formë U në Hungari,” tha Sandor Csanyi, Kryetar dhe Kryeshef Ekzekutiv i OTP Bank Nyrt., Huadhënësi më i madh i Hungarisë. “Nëse zona e euros rimëkëmbet relativisht shpejt, edhe Hungaria do ta bëj këtë”.
Ekonomitë e BE-së Lindore ndoshta do të vazhdojnë të tejkalojnë Europën perëndimore pas rënies së pandemisë, pasi ato janë akoma në fazën e rimëkëmbjes, sipas Beata Javorcik, shefi ekonomist i EBRD. Ata gjithashtu reaguan më shpejt sesa vendet përfshirë Francën, Spanjën dhe Britaninë, gjë që ka sjellë dukshëm më pak vdekje nga virusi.
“Ata u goditën më vonë nga Covid, kështu që ata patën përfitimin të shohin se çfarë po ndodhte në Itali, para se të provonin vetë Covidin,” tha Javorcik. “Kështu që kur Covid kaloi kufijtë e tyre ata ndërmorën veprime të hershme dhe shumë vendimtare.”/Bloomberg
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Ekonomia post-coronavirus/ Çfarë pritet të ndodhë?
Civici: Të shtyhet një vit shlyerja e kësteve të kredive
