Diplomatët e Bashkimit Evropian janë të zemëruar që Presidenti amerikan Donald Trump i mbylli ata nga bisedimet midis Serbisë dhe Kosovës, duke pasur frikë jo vetëm që interesat e BE-së do të mënjanohen, por që interesat afatgjatë të dy vendeve do të vuajnë.
Tre zyrtarë të njohur me manovrimin në prapaskenë në Ballkan thanë që ngërçi transatlantik injoron vitet e përpjekjeve të BE-së për pajtimin midis dy palëve dhe ata dyshojnë se fokusi kryesor për të dërguarin special të SHBA-së, Richard Grenell po jep një fitore të shpejtë për të rritur shefin e tij te fushata e rizgjedhjes, shkruan “Bloomberg”.
Shkëputja e BE-së nga procesi tani ka pak kuptim sepse perspektivat në të ardhmen janë të lidhura me përpjekjet e tyre për t’u bashkuar me bllokun 27-vendesh, thanë diplomatët.
Ndërhyrja e SHBA-së arrin në një kapje diplomatike në një zonë të pushtuar më parë nga kancelarja gjermane Angela Merkel, e cila kryesoi bisedimet midis dy palëve dhe promovoi zgjerimin e BE në Ballkan.
Grenell ka ndërtuar reputacionin e tij ndërkombëtar në vështirësimin e jetës për qeverinë e Merkel, shkruan “Bloomberg”.
Si ambasador i SHBA-së në Berlin deri në fillim të këtij muaji, ai ishte në qendër të përpjekjeve për të bërë presion ndaj Merkelit mbi një sërë temash nga shpenzimet e mbrojtjes, Iranin dhe tregtinë në marrëdhëniet e Gjermanisë me Rusinë.
Ai u pa nga shumë zyrtarë gjermanë si një simbol i marrëdhënies së përkeqësuar transatlantike.
Megjithatë, pas vitesh përpjekjeve kryesisht të dështuara të BE-së, qasja e re e Grenell mund të prishë ndonjë përparim, sipas një zyrtari amerikan që kërkoi të mos identifikohej për diskutime të brendshme. Ky person tha që BE ka luftuar të jetë efektive të paktën nga 2013 duke pasur parasysh që pesë nga vendet anëtare të saj ende nuk e njohin sovranitetin e Kosovës.
Të hënën, Grenell njoftoi një takim në Shtëpinë e Bardhë në 27 qershor midis ish armiqve të luftës ndërsa personi i deleguar i BE-së për dialogun, Miroslav Lajçak ishte në rrugë për në Kosovë në përpjekjen e tij për të filluar bisedimet. Lajçak, ministri i jashtëm sllovake që drejton përpjekjet e BE për këtë çështje, nuk është ftuar në bisedime.
Parakalimet konkurruese nënvizojnë një shqetësim në rritje midis SHBA-së dhe Evropës, e cila po përpiqet të gjejë vendin e saj në një botë me Kinën që po shfaqet si një superfuqi globale dhe lidhjet tradicionale me SHBA-në të prishura gjatë drejtimit nga Trump.
Gjermania dhe Franca ecën përpara këtë javë me një plan për BE-në për të forcuar aftësitë e saj të përbashkëta të mbrojtjes, ashtu si Trump kërcënoi të tërhiqte gati 10,000 trupa amerikane nga Gjermania, transmeton lajmi.net.
Humbja e kontrollit mbi negociatat për Ballkanin do të ishte një goditje e veçantë për Merkel, e cila ka investuar shumë kohë në rajon. Gjatë fundjavës, Kancelaria gjermane nisi një nxitim të diplomacisë midis Presidentit serb Aleksandar Vucic dhe Avdullah Hoti, kryeministri i ri i Kosovës, tha një i dërguar.
Marrëveshja për t’u takuar ndjek të dy palët duke pezulluar fushatat rivale për njohjen ndërkombëtare të Kosovës, e cila u nda në mënyrë të njëanshme nga Serbia në 2008 pothuajse një dekadë pasi bombardimet e NATO-s detyruan trupat serbe jashtë territorit të saj.
“Beteja e elefantëve”
Serbia, e cila do të zhvillojë zgjedhjet të dielën, këmbëngul se Kosova është zemra e saj historike dhe refuzon të pranojë shkëputjen e saj.
Beogradi është mbështetur në Rusi dhe Kinë për të bllokuar pranimin e Kosovës në Kombet e Bashkuara dhe organe të tjera ndërkombëtare dhe ka punuar intensivisht për të prishur njohjen e disa vendeve.
Grenell mbikëqyri një marrëveshje në shkurt në bazë të së cilës Serbia dhe Kosova ranë dakord të zhvillojnë lidhje rrugore dhe hekurudhore për të forcuar bashkëpunimin ekonomik përpara se të zgjidhnin armiqësinë e tyre afatgjatë.
“Nëse secila palë është e pakënaqur me diskutimet e 27 qershorit, ata do të kthehen në status quo pasi të largohen nga Uashingtoni,” tha ai në Twitter. “Ne së pari duhet të bëjmë përparim në rritjen e ekonomive”.
BE dhe SHBA gjithashtu ishin në mosmarrëveshje për rrëzimin e ish-kryeministrit të Kosovës Albin Kurti në mars, shkruan “Bloomberg”.
Ndërsa ambasadorët gjermanë dhe francezë folën kundër votimit të mosbesimit që rrëzoi atë, kolegu i tyre amerikan tha që ai ishte i kënaqur të shihte mocionin që po ndodhte. Kurti fajësoi Grenellin për ndihmën në orkestrimin e shkarkimit të tij.
Presidenti i Serbisë tha se ai synonte të mbante marrëdhënie të mira me SHBA dhe BE dhe la të kuptohet për pozicionin e pakëndshëm që ftesa e Grenell e kishte vendosur atë.
“Ne nuk do të luftojmë me Gjermaninë apo Amerikën,” tha Vuçiç. “Është e rëndësishme që në betejën e elefantëve të mbetemi të padëmshëm”.
