COVID-19 është një emergjencë e paparë e shëndetit publik. Pse nuk mund të avancojmë më shpejt në zhvillimin e barnave të cilat janë efektive dhe të sigurta?
Kjo është ajo që të gjithë duam: e shpejtë, efektive, e sigurt. Por ne zakonisht nuk mund t’i kemi të treja, kështu që vendosemi për efektiv dhe të sigurt.
Në Shtetet e Bashkuara, FDA miraton ilaçe për të trajtuar sëmundje specifike. Për të dëshmuar në FDA që një ilaç është efektiv dhe i sigurt, mjekëve u duhet kohë. Një numër i madh i pacientëve duhet të rekrutohen dhe të ndiqen për të parë nëse ilaçi ka funksionuar dhe nëse ka prodhuar efekte anësore të rrezikshme – por gjithçka kërkon kohë. Nëse mjekët nxitohen, ata mund të nxjerrin përfundime të gabuara nëse ilaçi është efektiv dhe i sigurt.
Ndonjëherë efektet anësore të rralla por serioze nuk shfaqen derisa shumë njerëz e kanë marrë ilaçin për një kohë të gjatë. Për shembull, ilaçi i artritit rofecoxib (Vioxx) u studjua mbi mijëra pacientë, u gjykua si I sigurt dhe u miratua për përdorim. Por kur qindra mijëra njerëz filluan të marrin ilaçin, u bë e qartë se ilaçi rrit rrezikun e presionit të lartë të gjakut dhe sulmeve në zemër. Ilaçi u hoq nga tregu.
Për të zhvilluar një ilaç për një sëmundje të re virale, si COVID-19, duhet të mësoni se si është ndërtuar virusi, sepse mund të ketë një vend të dobët që mund ta sulmoni me një ilaç. Ju duhet të mësoni se si virusi bashkohet dhe pastaj futet në qelizat e një personi, dhe si shumëfishohet pasi të jetë brenda qelizave – në mënyrë që të krijoni ose të gjeni një ilaç që bllokon ato hapa.
Tani e më pas, një ilaç i vjetër për një sëmundje të vjetër gjithashtu mund të jetë efektiv kundër një sëmundjeje të re. Ne kemi mënyra për të testuar me shpejtësi nëse mijëra ilaçe të miratuara tashmë për të trajtuar sëmundje të tjera gjithashtu mund të trajtojnë një sëmundje të re. Kur kjo të ndodhë, shpejton shumë gjërat, pasi ilaçet e aprovuara kanë krijuar rekorde për sigurinë dhe tashmë janë duke u prodhuar. Për shembull, dy ilaçe që duket se janë efektive në trajtimin e COVID-19 – remdesivir (Veklury) dhe dexamethasone (Decadron) – u zhvilluan për kushte të tjera. Zhvillimi i një ilaçi krejt të ri është një proces shumë më i ngadaltë.
Shumë njerëz pyesin pse procesi i miratimit të FDA është kaq i ngadaltë. Në fakt, procesi i FDA është më i shpejtë se ai i shumë kombeve të tjera të zhvilluara. Por gjithashtu është e kujdesshme dhe e qëllimshme, dhe kjo ka shpëtuar vuajtjet dhe jetën. Për shembull, në fillim të viteve 1960, testimi i FDA vërejti një efekt anësor të rrezikshëm të ilacit Thalidomidit dhe e mbajti atë jashtë tregut , duke kursyer mijëra fëmijë nga defektet e lindjes.
Sot, shumë ilaçe dhe vaksina – të vjetra dhe të reja – po testohen me kujdes kundër COVID-19 – më shumë se sa më parë u testuan për ndonjë sëmundje tjetër të re. Kjo është arsye për optimizëm.
