Nëse ka pasur ndonjëherë një vend të pamundur që të caktohet një model i civilizimit kolektiv, kjo është Italia.
Toka ime vendase zakonisht përshkruhet si një vend i bukur, bollëku i thesareve natyrore dhe kulturore të cilëve u është besuar, mjerisht, banorëve të saj të paorganizuar, të korruptuar dhe të padisiplinuar.
E megjithatë të gjithë këto ditë duket se po lavdërohemi: New York Times, Financial Times, Wall Street Journal të gjithë po përshkruajnë si shembullore mënyrën në të cilën ne italianët kaluam situatë tragjike të kësaj pranvere, kur kamionët ushtarakë transportonin arkivole.
Sigurisht që kemi bërë një rrugë të gjatë, pasi aty ishim në fillimet e pandemisë, dhe pëshkruheshim si të paaftë dhe të papërgjegjshëm për lejimin e një katastrofe të tillë.
Tani, një artikull në faqen e internetit të SHBA Foreign Policy paraqet Italinë me tone gati mistike, si vendi që “rrëmbeu shëndetin nga grahmat e vdekjes”.
Çfarë duhet të bëjmë ne italianët saktësisht me gjithë këtë lavdërim? A janë lajka? Mbi të gjitha, krenaria jonë kombëtare është e kthjellët nga të kuptuarit se sëmundja është shumë lag fundit.
Tani jemi në një situatë shumë më të mirë se në Mars, kështu që sigurisht kemi vepruar mirë, por numri i të ifektuarve po rritet përsëri. Pretendimi i fitores mbi Covid-19 kur një vaksinë nuk është ende gati dhe një dimër në hapësira të mbyllura po afron, është një gabim i madh. Ne jemi akoma në mes të pandemisë për të thënë kush kishte të drejtë dhe kush ishte gabim, cila politikë ishte më e mira, kush ka shpëtuar më shumë njerëz nga goja e përbindëshit.
Merrni Suedinë, një vend që, që shihet si një shembull se si gjërat mund të shkojnë keq kur nuk zbatohet asnjë masë. Sidoqoftë edhe pse ndiej, që qeveria ime bëri diçka jashtëzakonisht të drejtë, madje edhe të guximshme, në zbatimin e masave aq herët , e vërteta e hidhur është që ne nuk e dimë akoma se cili vend, Italia apo Suedia apo ndonjë tjetër, do të jetë më mirë pas kësaj pandemie të tmerrshme.
Pra, a e meritojmë ne italianët këtë lavdërim apo jo? Përgjigja e shkurtër është: po, por jo për arsyet për të cilat të gjithë po na lavdërojnë.
Ajo për të cilën ne, publiku i gjerë, mund dhe duhet të flasim tani është politika. Ajo që qeveria e Italisë ka bërë siç duhet, në mënyrë paradoksale, është saktësisht ajo që qeveria Suedeze ka bërë si duhet, edhe pse me strategji të kundërta: ka marrë përgjegjësinë e plotë për politikën e saj të shëndetit publik në përballjen me Covid-19.
Si qeveria italiane ashtu edhe ajo suedeze ndoqën këshillat e ekspertëve. Të dy, bazuar në këto këshilla, zgjodhën strategjinë që e konsideruan më të përshtatshme për kombin, kulturën, historinë politike dhe shoqërore. Të dy qeveritë ua komunikuan këtë strategji qytetarëve të tyre dhe thanë se si pritej të vepronin.
Për shembull, italianëve u thanë se duhet të rrinim në shtëpi. Nuk ishte këshillë, ishte ligj. Nëse nuk i respektonit, ju gjobiteshit o. Unë mendoj se arsyeja që italianët u bindën kryesisht pa protestë, është për shkak të përgjegjësisë që qeveria mori për t’i dhënë këto udhëzime, ashtu si ka bërë për gabimet e saj (dhe kishte shumë).
Suedia është në skajin e kundërt të spektrit për sa i përket strategjisë së saj – por në të njëjtën anë me Italinë, me qeveri që mbështetej në këshillat e ekspertëve për të paraqitur vendimet politikës para publikut në një mënyrë të përgjegjshme, të qëndrueshme.
Pra, nuk ka të bëjë as me numrin e infeksioneve ose vdekjeve, as me efektin shkatërrues që e gjithë kjo po ka në ekonomitë tona: Covid-19 është një maratonë dhe ne nuk e dimë nëse kemi arritur edhe në gjysmë. Vija që unë do të vendosja është midis atyre qeverive që marrin përsipër përgjegjësinë e plotë për veprimet e tyre dhe atyre që i lënë qytetarët e tyre në një mjegull pasigurie.
Dhe nuk flas për vendet autoritare, por për disa demokraci perëndimore që u kanë dhënë qytetarëve udhëzime të ngatërruara dhe shpesh konfliktuale.
Ju nuk keni nevojë të keni një diplomë në histori ose politikë për të parë se si mungesa e një lidershipi në kohë krizash hap derën për demonët më të këqij të shoqërisë.
Ne po jetojmë në një botë në të cilën presidenti refuzon të sigurojë qytetarët e tij se ai do të pranojë paqësisht humbjen nëse ky është rezultati i zgjedhjeve të ardhshme.
Përgjegjësia dhe transparenca nuk duken më si parime të demokracisë. Tani i shohim qartë si pëlhurë e demokracisë. Diçka pa të cilën gjithçka tjetër, shëndeti, shoqëria, paqja, vetë jeta, është në rrezik të madh.
Francesca Melandri është një autore italiane. “Letra nga e ardhmja” e saj botuar në mars në Guardian u përkthye në 32 gjuhë
Përkthyer dhe përshtatur nga The Guardian/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Bota po përgatitet për një pandemi të mundshme, por…”
‘Duhet solidaritet i madh në BE, qeveritë të ulin tonet’
