- *Nicoletta Dentico
“Një garë e egër, e pandaluar, ajo për vaksinën kundër Sars-CoV2. Kushdo që e arrin i pari do të ketë fatin e planetit në duart e tyre: Është klimë e konkurrencës së shfrenuar, të premtimeve të rreme. Nga Manifesti II.”, kështu raportoi Jeremy Farrar, drejtori i “Wellcome Trust” në Observer.
Dhe siç demonstrohet nga ndalimi i eksperimentimit nga AstraZeneca i Oksfordit – Konkurrenca përfshin botën e shkencës dhe shumëkombëshet e mëdha farmaceutike që e kontrollojnë atë, për marrjen e patentës dhe fuqinë monopole që i jep.
Çdo hap në provën klinike bën që çmimet e aksioneve të rriten në qiell dhe ky është pikërisht efekti i dëshiruar.
Një mobilizim i tillë shkencor kundër të njëjtit patogjen nuk ishte parë kurrë më parë: Mbi 120 projekte kërkimore në zhvillim e sipër, nga të cilat 24 në fazën e parë (e cila verifikon sigurinë në një numër të kufizuar të njerëzve), 14 në fazën e dytë (të zgjatjes së studimit), 9 në fazën tre (për të testuar efektivitetin në numër të madh).
Tre vaksina janë miratuar tashmë për përdorim të kufizuar, duke përfshirë atë të zhvilluar nga kinezi Sinovac: Pekini e miratoi atë për një vit duke e rezervuar për ushtrinë.
Në këtë skenar, që me shpërthimin e pandemisë, është shtuar nacionalizmi shëndetësor. Një efekt i padëshirueshëm, dukshëm i pashërueshëm dhe prandaj i destinuar të përkeqësohet, nëse është e vërtetë… pasi është e vërtetë që koronavirusi i ri – pa dijeninë e tij – është bërë fusha kryesore e betejës në luftën propagandistike midis protagonistëve të politikës ndërkombëtare.
Me zbulimin e nxituar të vaksinës, krerët e shteteve ridizenjojnë gjeopolitikën.
Trump ka proklamuar që përshpejtimi i kërkimeve klinike për shkak të epërsisë teknologjike amerikane do ta vërë vaksinën e bërë në SHBA në 1 nëntor. Siç ndodh: dy ditë para votimit.
Operacioni “Shpejtësia e prishjes” (shpejtësia e dritës) e nisur me fonde të mëdha publike dhe nën kujdesin e mbrojtjes i referohet Projektit Manhattan që qeveria amerikane ngriti për fuqinë bërthamore.
Me pak fjalë, mos u ngatërroni! SHBA ka kapur 800 milion doza të paktën 6 vaksinash në zhvillim, të gjitha për përdorim të brendshëm. Amerika e para. Vaksina për tu rizgjedhur.
Dhe Putin, duke evokuar epokën hapësinore Sovjetike, njoftoi në mes të gushtit ‘Sputnik V’, vaksinën e financuar nga fondi sovran i pasurisë ruse që prodhoi një përgjigje të fortë imune në 76 pacientët e testuar, sipas të dhënave që ende nuk janë konfirmuar të botuara në Lancet.
Mbetet problematike që miratimi i tij i paraprin fazës së tretë, e cila filloi në fund të gushtit për 40,000 njerëz. Prodhimi në shkallë të gjerë i vaksinës pritet të fillojë në shtator, me një parashikim prej 500 milion doza në vit, gjithashtu për vendet e huaja. Vaksina ruse do të testohet në Arabinë Saudite, Filipine, Indi dhe Brazil.
Dhe pastaj është Kina, pretendenti i vërtetë në këtë luftë të ftohtë shëndetësore. Ndërsa SHBA tërhiqet nga skena shëndetësore ndërkombëtare për të shmangur OBSH-në, Kina po përparon me një projeksion krejtësisht të ri shumëpalësh, falë Covid19.
Pekini i kishte komunikuar udhëheqjen e tij të re Asamblesë Botërore të OBSH-së, me vetëdije ekstreme. Kina synon të luajë për kartën e “vaksinës së mirë të përbashkët” për të forcuar sferën e saj gjeopolitike të ndikimit jo vetëm në Azi – me një takim të fundit rajonal ajo siguroi vaksinën anti-Covid në disa vende aziatike, disa të përfshira në mosmarrëveshjen territoriale të Deti Kinë – por edhe në Amerikën Latine dhe Afrikë. Ekzistojnë 4 vaksina kineze në fazën e tretë, me të gjitha provat klinike jashtë vendit (Lindja e Mesme dhe Amerika Latine).
Në garën e përplasjeve globale për zbulimin e vaksinës, ka pyetje që shqetësojnë komunitetin shëndetësor.
-E para ka të bëjë me tensionin midis shkencës dhe politikës.
Çfarë presionesh prodhon njoftimi i Trump në agjencinë e barnave FDA, për shembull? Sigurisht që teknologjitë e reja i përshpejtojnë kohët, por a jemi të sigurt që respektohen të gjitha hapat e kërkimit klinik, më kërkues për vaksinat sesa ilaçet (vaksinat administrohen tek të shëndetshmit, jo tek të sëmurët)?
-Pastaj ekziston çekuilibri midis pritjeve dhe realitetit.
Vaksina duhet të çmitizohet. Nuk do të garantojë zgjidhjen magjike, pa marrë parasysh se çfarë thonë ata. Koronaviruset ndryshojnë, e njëjta vaksinë e gripit garanton mbulim midis 30 dhe 50%, për disa muaj, një vit kur gjithçka shkon mirë.
Vaksina e gjeneratës së parë anti-Covid do të ketë gjithashtu një përfitim të kufizuar për shkak të efektit të kombinuar të urgjencës shëndetësore dhe menaxhimit të njohurive të pronarit. Askush sot nuk zhvillon një qasje të integruar të vaksinimit: modeli i shpërndarjes, kushtet optimale për një përgjigje imune, çmimi i aksesit.
“Ne duhet të parandalojmë nacionalizmin e vaksinave”, tha drejtori i OBSH-së më 18 gusht, por revista Nature, duke folur për “ngjitje të pabarabartë”, denoncon se vendet e pasura kanë porositur mbi 2 miliardë doza për veten e tyre (340 milion doza vetëm për Anglinë).
Nga ana tjetër, Covax Facility, iniciativa ndërkombëtare për vaksinat me kosto të ulët për vendet me të ardhura të mesme dhe të ulëta, mbetet në rrezik me vetëm 300 milion porosi të dozave për të gjithë jugun global./ Sbilanciamoci.info
