Në temën e politikës tregtare, i nominuari demokrat për president i Amerikës, Joe Biden, pretendon se “siguria ekonomike është siguri kombëtare”, premton të krijojë miliona vende pune prodhuese dhe premton të zvogëlojë varësinë e Amerikës nga Kina. Më 9 shtator ai publikoi planin e tij “Made in America”, vetëm që Shtëpia e Bardhë t’i tregojë Fox News se do të presë ditën e saj “Made in America” më 5 tetor.
Z. Biden do të sillte ndryshime, natyrisht. Politika do të ishte më e qëndrueshme. Zyrtarët e tregtisë në Meksikë dhe Bashkimin Evropian (BE) mund të ndalojnë së ndjekuri cicërimat presidenciale me aq zjarr. Duke kritikuar marrëveshjen “e zbrazët” të Z. Trump me Kinën, Z. Biden duket se nuk ka gjasa të qëndrojnë në të njëjtin nivel.
Partnerët tregtarë mund të shpresojnë që Amerika të ndalojë së aplikuari tarifa të reja. Z. Biden nuk është një “Njeri Tarifor”, siç e shpalli veten Z. Trump dikur. Por ai është zotuar të kufizojë importet nga Kina që vlerësohet të jenë një kërcënim i sigurisë kombëtare. Vendet që nuk i përmbushin detyrimet e tyre mjedisore mund të përballen me një tarifë rregullimi të karbonit në formën e tarifave ose kuotave.
Z. Biden e sheh si një rol të madh për qeverinë në mbështetjen e prodhimit amerikan siç bën Z. Trump, ndoshta një reflektim i faktit se politika industriale tani është në favor të të gjithë spektrit politik. Planet e Z. Biden për të forcuar rregullat “Buy American” do ta bënin më të vështirë për qeverinë të blinte çimento, çelik dhe pajisje të huaja. Peter Navarro, këshilltari tregtar i Z. Trump, do të ishte krenar për këtë lëvizje.
Robert Lighthizer, negociatori kryesor i tregtisë së Amerikës, thuhet se shprehu pakënaqësinë e tij me Marrëveshjen mbi Prokurimin e Qeverisë, një marrëveshje ndërkombëtare e krijuar për të parandaluar qeveritë nga imponimi i kufizimeve në mënyrën e shpenzimit të fondeve publike. Z. Biden premton të rishkruajë rregullat, në mënyrë që Amerika dhe aleatët e saj të mund të “përdorin dollarët e tyre të taksapaguesve për të nxitur investime në vendet e tyre”.
Për më tepër, Z. Biden është zotuar të përdorë një gamë më të gjerë të mjeteve sesa thjesht tarifat e Z. Trump. Ai planifikon të shpenzojë $ 300 miliardë fonde publike për të mbështetur kërkimin në inteligjencën artificiale, automjetet elektrike dhe rrjetin 5G. Një provizion i “kthyeshëm” do t’i bënte kompanitë që transportojnë punë jashtë shtetit të kthejnë subvencionin.
Disa qeveri do ta shohin këtë si të padrejtë: kompanitë e huaja që përballen me konkurrentë të subvencionuar do ta kenë të vështirë të hyjnë në tregun amerikan, sikur të përballen me tarifa. Të tjerët do ta marrin atë si leje për të shpërndarë subvencione të tyre. Secila qasje do të krijojë tension. Z. Biden është zotuar të luftojë kundër vendeve që ulin prodhimin amerikan duke përdorur “subvencione të padrejta”.
Heshtja e Z. Biden për dy çështje ka çuar në dyshime të huaja për më shumë vazhdimësi. E para lidhet me Organizatën Botërore të Tregtisë (WTO), e cila Trump ( Një gjykim i WTO në 15 shtator që tarifat amerikane mbi importet kineze thyen rregullat e saj nuk do të hapë oreksin e administratës për një rregullim.) BE, e cila e sheh zgjidhjen e mosmarrëveshjeve si pjesë integrale e sistemit të tregtisë të bazuar në rregulla, dëshiron të riparojë mekanizmin. Z. Biden nuk ka thënë ende nëse do të bashkohet. Administrata ka ngatërruar duke prishur sistemin e saj të zgjidhjes së mosmarrëveshjeve tregtare.
Çështja tjetër është se çfarë do të bëjë Z. Biden me tarifat e vendosura nga Z. Trump. Ai i ka kritikuar ata, por pa u zotuar t’i heqë. Strategjia mund të luajë një rol: një administratë e Biden mund të dëshirojë të varë uljet e tarifave në këmbim të koncesioneve jashtë vendit. Për partnerët tregtarë të Amerikës, kjo do të ishte e njohur.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga The Economist
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Nëse biznesi juaj është luftë, lufta është e mirë për biznesin”
